Nobel mukofoti, Alfred Nobelning vasiyatiga binoan, fizika, kimyo, fiziologiya yoki tibbiyot, adabiyot va tinchlik sohalaridagi ajoyib yutuqlar uchun beriladi. Biroq matematika bu ro‘yxatda yo‘q. Nega?

Birinchi nazariya – Alfred Nobelning matematiklarga qiziqishi yo‘qligi yoki shaxsiy adovat tufayli matematikani qamrab olmaganligidir. Ayrim hikoyalar Nobelning sevgilisi bir matematik bilan qochib ketganligi haqida gapiradi, lekin bu faqat afsona.

Aslida Nobelning asosiy maqsadi insoniyatga amaliy foyda keltiradigan kashfiyotlarni rag‘batlantirish bo‘lgan. Matematika esa ko‘pincha nazariy va amaliyotdan uzoq bo‘lgani uchun, Nobel uni mukofot dasturiga kiritmagan bo‘lishi mumkin.

Matematiklarni rag‘batlantirish maqsadida, 1936-yilda Shvetsiya Qirollik Fanlar Akademiyasi matematiklarni taqdirlash uchun Klé yoki matematika bo‘yicha Nobel mukofoti deb ham tanilgan Fields Medalini ta’sis etdi. Bu mukofot har to‘rt yilda bir marta, matematikaning turli sohalarida ajoyib yutuqlarga erishgan yosh matematiklarga beriladi.

Shunday qilib, garchi Nobel mukofoti matematikaga berilmasa-da, Fields medali matematiklarning yuksak yutuqlarini tan olish va rag‘batlantirish uchun xizmat qiladi.

• Nobel