$
12557.56 UZS
-34.15
159.44 UZS
-0.74
14809.13 UZS
-12.57
43° Kechasi 27°

Suriyani egallagan Al-Jo‘laniy haqida nimalar ma’lum?

11:16 / 11.12.2024

Xabaringiz bor, Suriyada 50 yildan ortiq vaqt davomida mamlakatni boshqargan Asadlar hukmronligi yakuniga yetdi. Asad rejimi quladi. “Hayyat Tahrir ash-Sham” harakati mamlakat poytaxti bo‘lgan Damashqni egallab oldi. Asad va uning oilasi esa Rossiyadan qo‘nim topdi. Xo‘sh, Suriya kimning qo‘liga o‘tdi? Abu Muhammad Al-Jo‘laniy deya ta’riflanayotgan shaxs kim o‘zi? Quyida kengroq to‘xtalamiz.

Otasi neft sanoati ishchisi, onasi geografiya o‘qituvchisi bo‘lgan Abu Muhammad Al-Jo‘laniy nomi bilan tanilgan, haqiqiy ismi esa Ahmad Husayn Al-Sharaa bo‘lgan Al-Jo‘laniy 1981-yilda Suriyaning janubidagi Golan tepaliklarida tug‘ilgan. Ba’zi manbalarda Saudiya Arabistonida tug‘ilganligi haqida ham ma’lumotlar berilgan. Uni Suriyadagi jihodchilar harakati arbobi ham deb atashadi.


Al-Jo‘laniyning jihodchilarga sayohati Iroqda boshlangan, Iroqda u “Iroq Islomiy davlati”ni yaratgan “Al-qoida” bilan bog‘langan, keyinchalik u “Iroq va Levant Islomiy davlati”ga aylangan. 2003-yilda AQSh boshchiligidagi xalqaro koalitsiya Iroqqa bostirib kirgandan so‘ng, u boshqa xorijiy jangarilarga qo‘shiladi va 2005-yilda asirga olinadi shundan so‘ng “Kamp Bukka” qamoqxonasiga tashlanadi, u yerda jihodchi aloqalarini mustahkamlaydi va keyinchalik 2008-yilda qamoqdan chiqqanidan so‘ng “Islomiy davlat”ni boshqarishi kerak bo‘lgan Abu Bakr Al-Bag‘dodiyning oldiga boradi.


2011-yilda Bag‘dodiy Jo‘laniyni Suriyaga yuborib, uni “Jebhat an-Nusra” maxfiy guruhini tashkil etish uchun mablag‘ bilan ta’minlaydi. U “Levant xalqiga yordam berish fronti” deb ham tanilgan va IShID bilan bog‘liq tashkilot edi. 2012-yilga kelib, “Jebhat an-Nusra” IShID va “Al-qoida” bilan aloqalarini yashirgan Suriyaning taniqli jangovar kuchiga aylanadi.

Sharaa keyinchalik “Jebhat Fath ash-Sham” deb nomlangan Suriyadagi “Jebhat an-Nusra” tashkilotining yetakchilaridan biri bo‘ladi.


AQSh davlat departamenti 2013-yilning may oyida Al-Jo‘laniyni “o‘ta xavfli terrorchilar” ro‘yxatiga kiritadi va to‘rt yildan so‘ng uni qo‘lga olishga yordama beradigan ma’lumotlar uchun 10 million dollar mukofot e’lon qiladi.


“Jebhat an-Nusra”ning yaratilishi

Yuqorida ta’kidlanganidek, 2011-yilda Suriyada fuqarolar urushi boshlanganida, Iroq Islom davlati rahbariyati Suriyaga ekspansiyani boshlashga qaror qiladi va Suriyada sho‘ba tuzilmasini tashkil etish uchun Al-Jo‘laniyni yuboradi. Yangi guruh 2012-yil 23-yanvarda tashkil etiladi va darhol Suriyadagi islomchilar orasida asosiy harakatlantiruvchi kuchga aylanadi.

Guruh Suriya Arab armiyasining qismlarini muvaffaqiyatli siqib chiqara boshlaydi. “Hayyat Tahrir ash-Sham” va Suriyaning shimoli-G‘arbiy qismidagi hujum 2017-yil 28-yanvarda “Jebhat Fath ash-Sham” (sobiq Jebhat An-Nusra), “Jebhat Ansar ad-Din”, “Jeysh as-Sunna”, “Liva Al-Haqq” va “Nur ad-Din” “az-Zenki” birlashishi natijasida “Hayyat Tahrir ash-Sham” tashkiloti tashkil etiladi.

2017-yil 4-oktyabrda Rossiya mudofaa vazirligi Al-Jo‘laniyni Rossiya federatsiyasi havo kuchlari zarbasi natijasida og‘ir yaralangani, xususan, qo‘lini yo‘qotgani haqida xabar tarqatadi. Biroq, bir necha kundan keyin Al-Jo‘laniy jarohat haqidagi ma’lumotni rad etgan videomurojaat bilan chiqadi.

2024-yil 27-noyabrda Suriyada “Hayyat Tahrir ash-Sham” otryadlari boshchiligidagi hukumatga qarshi keng ko‘lamli hujum boshlandi. 2024-yil 1-dekabrda Suriyadagi Rossiya havo hujumi natijasida Al-Jo‘laniy halok bo‘lganligi haqida xabarlar paydo bo‘lgan edi. Ammo, Al-Jo‘laniy o‘z qo‘shinlari oyning boshida bosib olgan Halab qal’asiga soppa sog‘ tashrif buyuradi.

BBC manbalariga ko‘ra, 5-dekabr kunidan boshlab prezident Bashar Al-Asad ag‘darilishi arafasida chiqarilgan rasmiy bayonotda Suriya isyonchilari yetakchisi Abu Muhammad Al-Jo‘laniy o‘zining jihodchi o‘tmishi bilan bog‘liq taxallusidan voz kechgani va o‘zining haqiqiy ismi Ahmad Al-Sharaadan foydalanishni boshlagani aytildi. Ushbu harakat bilan, Al-Jo‘laniy o‘zining qonuniyligini yangi kontekstda mustahkamlashga harakat qilmoqda, chunki uning Islomiy harbiylashtirilgan guruhi “Hayyat Tahrir ash-Sham” isyonchilar hujumiga boshchilik qilib, Damashqni egallab olganini e’lon qildi va shu bilan mamlakatning katta qismini nazoratga oldi. Al-Jo‘laniy bu g‘alabasiga birdaniga erishib qolgani yo‘q edi. U yillar davomida puxta tayyorgarlik ko‘rgan, bu nafaqat uning ommaviy bayonotlari va xalqaro ommaviy axborot vositalariga bergan intervyularida, balki uning o‘zgaruvchan ko‘rinishida ham aks etgan edi.


Shunday qilib Suriya muxolifat kuchlar qo‘liga o‘tdi. Mamlakatni esa “Hayyat Tahrir ash-Sham” harakati va unga boshchilik qilgan Al-Jo‘laniy egallab oldi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Rossiyaga qochgan Bashar Asad o‘zi bilan 135 milliard dollarni olib ketgan.


Hukumatga kelgan yangi kuchlar esa Asadga tegishli va unga yaqin bo‘lgan odamlarni qidiruvga bergan. Allaqachon Asadning yaqinlaridan birini osib ham o‘ldirganligi aytilmoqda.

Suriyadagi muxolifatchilarning yetakchilaridan biri bo‘lgan Muhammad al-Bashir esa o‘zini Suriyaning o‘tish davri hukumati rahbari deb e’lon qildi. U bu lavozimda 2025-yilning 1-martiga qadar faoliyat yuritadi.

Tayyorladi: Ilyos Boltayev



														
														Putin va Tramp yana telefonlashdi

Putin va Tramp yana telefonlashdi

Bu haqda Putinning yordamchisi Yuriy Ushakov ma’lum qildi.
09:48 / 04.07.2025

														
														Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Raybird turkumidagi razvedka dronlari Britaniyada ishlab chiqariladi va Ukraina hamda NATO armiyalariga yetkazib beriladi.
16:51 / 03.07.2025

														
														AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

“AQSh uchun Ukraina endi ustuvor yo‘nalish emas, Vashington tashqi siyosatining markazida ham emas”, — dedi Ukraina Oliy Rad…
09:30 / 03.07.2025

														
														AQSh Senati Trampning “Yagona, katta va go‘zal” nomli qonun loyihasini ma’qulladi

AQSh Senati Trampning “Yagona, katta va go‘zal” nomli qonun loyihasini ma’qulladi

Xabar berilishicha, AQSh Senati “One Big Beautiful Bill” nomli soliqlar va byudjet xarajatlariga oid keng qamrovli qonun loy…
16:40 / 02.07.2025

														
														Ozarbayjon Rossiyada fuqarolarining vafot etishi yuzasidan jinoiy ish qo‘zg‘atdi

Ozarbayjon Rossiyada fuqarolarining vafot etishi yuzasidan jinoiy ish qo‘zg‘atdi

Bu haqda Ozarbayjon Bosh prokuraturasi matbuot xizmatiga tayanib, Qafqazinfo xabar berdi.
16:51 / 01.07.2025

														
														Donald Tramp Suriyaga qarshi sanksiyalarni bekor qildi

Donald Tramp Suriyaga qarshi sanksiyalarni bekor qildi

AQSh prezidenti Donald Tramp, may oyi o‘rtalarida Suriyaning yangi yetakchisi Ahmad ash-Sharaa bilan uchrashuvi oldidan berg…
11:06 / 01.07.2025

														
														Eron AQSh hujumlarini zaif deb hisoblaydi

Eron AQSh hujumlarini zaif deb hisoblaydi

Gazeta bu ma’lumotni AQSh maxsus xizmatlariga yaqin bo‘lgan to‘rt manbasiga tayanib bergan. Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, avia…
14:26 / 30.06.2025

														
														Tehron uranni boyitish niyatidan voz kechmagan

Tehron uranni boyitish niyatidan voz kechmagan

Eron uranni boyitish huquqiga ega va bu faoliyatni to‘xtatishni rejalashtirmayapti.
09:46 / 30.06.2025

														
														Putin Rossiya harbiy xarajatlarini kamaytirish niyatida

Putin Rossiya harbiy xarajatlarini kamaytirish niyatida

Bu haqda The Telegraph xabar bermoqda.
15:03 / 29.06.2025

														
														G‘azoda Isroil tarqatayotgan un qoplarida giyohvand moddalar topildi

G‘azoda Isroil tarqatayotgan un qoplarida giyohvand moddalar topildi

Bu haqda Quds news network xabar berdi.
15:56 / 28.06.2025

Bu ham qiziq

Yekaterinburgda hibsga olingan ozarbayjonliklarga ayblov e’lon qilindi

Yekaterinburgda hibsga olingan ozarbayjonliklarga ayblov e’lon qilindi

Ular odam o‘ldirish va suiqasd kabi bir qator og‘ir jinoyatlarda ayblanmoqda.
12:03 / 03.07.2025
Ertaga, 5-iyul kuni ba’zi joylarda chang-to‘zon hodisasi kuzatilishi kutilmoqda

Ertaga, 5-iyul kuni ba’zi joylarda chang-to‘zon hodisasi kuzatilishi kutilmoqda

4-5-iyulda respublika hududi bo‘yicha havo harorati 40-43 daraja atrofida, janubda va cho‘l hududlarda ba’zi joylarda 44-46 …
11:41 / 04.07.2025
O‘zbekiston kubogi chorak finali uchun qur’a tashlandi

O‘zbekiston kubogi chorak finali uchun qur’a tashlandi

Markaziy o‘yin Jizzaxda kechadigan bo‘ldi
20:43 / 03.07.2025
2-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

2-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

2-iyul kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan sekundiga 3-8 metr tezlikda shamol es…
15:19 / 01.07.2025
AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

“AQSh uchun Ukraina endi ustuvor yo‘nalish emas, Vashington tashqi siyosatining markazida ham emas”, — dedi Ukraina Oliy Rad…
09:30 / 03.07.2025
AQSh Senati Trampning “Yagona, katta va go‘zal” nomli qonun loyihasini ma’qulladi

AQSh Senati Trampning “Yagona, katta va go‘zal” nomli qonun loyihasini ma’qulladi

Xabar berilishicha, AQSh Senati “One Big Beautiful Bill” nomli soliqlar va byudjet xarajatlariga oid keng qamrovli qonun loy…
16:40 / 02.07.2025
Shomurodovning yangi jamoasi ma'lum

Shomurodovning yangi jamoasi ma'lum

Futbolchi Turkiya chempionatidagi grand klub safiga o'tadi
23:16 / 03.07.2025
Turkiyadagi deportatsiya markazlaridan 50 nafar o‘zbekistonlik ayol vatanga qaytarildi

Turkiyadagi deportatsiya markazlaridan 50 nafar o‘zbekistonlik ayol vatanga qaytarildi

Migratsiya agentligi hamda Turkiya Respublikasi Mehnat va ijtimoiy himoya vazirligi mas’ullari o‘rtasida Turkiyada noqonuniy…
13:13 / 02.07.2025
Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Raybird turkumidagi razvedka dronlari Britaniyada ishlab chiqariladi va Ukraina hamda NATO armiyalariga yetkazib beriladi.
16:51 / 03.07.2025
Xorazmda sudya pora bilan qo‘lga olindi

Xorazmda sudya pora bilan qo‘lga olindi

15 ming AQSH dollari talab qilgan sudyaning noqonuniy harakatlari fosh etildi
19:21 / 03.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!