Bundan 231 yil avval AQShda birinchi marta prezidentlik saylovi o‘tkaziladi. 1789-yil 7-yanvar kuni Jorj Vashington bir ovozdan Amerika prezidenti etib saylanadi. U 100 foiz ovoz to‘plab hokimiyat tepasiga chiqqan tarixdagi yagona prezident.
1792-yili esa u ikkinchi marta mamlakat prezidentligiga saylanadi. U mazkur lavozimda faoliyat yuritayotganida eng avvalo AQSh Konstitutsiyasini tuzishga harakat qiladi.
Xo‘sh, Amerika taqdirini o‘zgartirib yuborgan Vashington oddiy dehqon oilasidan prezidentlikka qanday kelib qolgan?
Plantatsiyalarga ekin ekish bilan shug‘ullandigan oilada tug‘ilgan Vashington 11 yoshida otasidan ayriladi. Onasi uning tarbiyasiga u qadar ahamiyat bermaydi. Lekin akasi Laurens Jorjning ta’lim olishiga alohida e’tibor qaratib ukasining yuksalishi uchun bor kuchi bilan harakat qiladi.
1752-yili akasining o‘limidan so‘ng Vernon tog‘i Jorjga meros bo‘lib qoladi. U Fransiyaga qarshi kurashilgan yeti yilllik urushda qatnashib o‘zini ko‘rsatadi, shu bilan u polkovnik darajasigacha ko‘tariladi. Shu orqali u siyosiy maydonda o‘zini tanitadi. 1758-1774-yillarda Vashington Virjiniya qonunchilik organida faoliyat olib borib, Buyuk Britaniyaning mustamlakachilik siyosatini tanqid qildi, Britaniya tovarlariga boykot e’lon qiladi.
Keyinchalik u Shimoliy Aerikada mustaqillik uchun bo‘layotgan kurashga boshchilik qiladi. Natijada u tinchlik shartnomasini imzolashga muvaffaq bo‘ladi.
Mana shunday jonbozliklari sabab Jorj Vashington Amerika tarixidagi birinchi Prezidentga aylanadi.
1793-yilga kelib Vashington tashqi siyosat sohasida betaraflikni e’lon qilgan holda AQShning Yevropa kuchlari qarama-qarshiligiga aralashmasligini aytadi. 1794-yili imzolangan Jey shartnomasidan keyin AQSh Britaniya bilan umuman urushmaydigan bo‘ladi. 1796-yil 19-sentabr kuni Vashington “Vidolashuv xati”ni e’lon qilib hokimiyat tepasidan ketadi. Va umrining so‘nggi yillarini Vernon tog‘ida oilasi bag‘rida o‘tkazadi.
Vashington haqidagi qiziqarli faktlar
• Vashingtonning o‘z farzandlari bo‘lmagan. Lekin u ayoli Martaning birinchi turmushidan bo‘lgan bolalarga yaxshi qaragan.
• Amerikaning birinchi prezidenti nafaqat taniqli siyosiy va harbiy arbob, balki mehnatsevar dehqon edi. U Vernon tog‘ida tinchlikda dehqonchilik bilan shug‘ullanishni yaxshi ko‘rgan.
• Jorj Vashington diktator bo‘lganmi yoki monarx? Buni faqat uning zobitlari va kongressmenlari ko‘rishgan, ammo o‘sha vaqtdagi bosh qo‘mondonning fikricha hokimiyatni egallab olishning iloji yo‘qligi uchun u prezident lavozimini joriy qilishni taklif qildi. Shunday qilib, pragmatik siyosatchi AQShning zamonaviy siyosiy tizimini qurishga asos solgan.
• Vashington AQShning eng boy prezidentlaridan biri bo‘lgan. Bugungi kun puli bilan hisoblanganda uning boyligi yarim milliard dollardan oshadi. Shunisi e’tiborga loyiqki, siyosatchi hokimiyat tepasiga kelishining dastlabki yillarida hatto, maosh olishdan ham bosh tortgan, ammo keyin fikrini o‘zgartirgan.
• AQShdagi 127 ta joy nomlari birinchi prezidentning ismi bilan bog‘liq. Ko‘chalar, maydonlar, o‘quv muassasalari va shaharlarga davlat arbobining nomi berilgan.
• Jismoniy jihatdan baquvvat bo‘lishiga qaramay Vashingtonning sog‘lig‘ida muammolar bor edi. U 20 yoshidan boshlab tishlaridan ayrila boshlaydi. Vaqt o‘tishi bilan u tish shifokori Greenwood tomonidan ishlab chiqarilgan maxsus protezlarni kiyishga majbur bo‘lgan.
Nozima Rahmatova tayyorladi
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!