1412-yilning 6-yanvar sanasida oddiygina dehqon oilasida tug‘ilgan qiz chin ma’noda Fransiya qahramoniga aylangan. Bunga uning erkaklardan ham kuchli jasorati sabab bo‘lgan. U 17 yoshga to‘lganida qirol askarlariga qo‘shilib yurtini himoya qilish uchun jangga otlangan. Yuz yillik urushda Fransiya taqdirini butunlay yaxshi tomonga o‘zgarishiga sababchi bo‘lgan. 

Albatta, bunga uning oilasi qarshi chiqqan. Hattoki, otasi Jannaning urushga ketayotganini tushida ko‘radi, shunda uning tushida o‘g‘li – “Agar Jannani askar bo‘lgani uchun cho‘ktirib o‘ldirmasangiz, bu ishni o‘zim qilishga majbur bo‘laman”, degan ekan. 
Shunday muammolar bo‘lishiga qaramay, Janna tanlagan yo‘lidan qaytmaydi. Ajablanarli jihati shundaki, Janna fransuz emasdi. Chunki u tug‘ilgan Domremi qishlog‘i hududiy jihatdan Fransiya monarxiyasiga kirmagan. 

1429-yilning bahorida hech kim tanimaydigan Janna d’Ark Fransiya qirolligiga kelib, Karl VII’ni qirollikni qutqarish uchun yuborilganligiga ishontiradi. Oradan ikki oy o‘tib, Orleanni qutqarish uchun inglizlar bilan jang qilishga yuborilgan harbiy guruhning boshlig‘iga aylanadi. Shu bilan 1429-yilning may oyida 1428-yilning oktabr oyidan buyon qamalda qolgan Orleanni ozod qilishga muvaffaq bo‘ladi. Shundan so‘ng, unga Orlean qizi maqomi beriladi.  

Puatye yonida bo‘lgan jangdagi gʻalaba (1429-yil 18-iyun), Shampan grafligini ozod qilinishi uning obroʻsini yana-da oshishiga sabab boʻlgan. Janna Reymsni ozod qilib, valiahd Karl VII’ni Fransiya qiroli deb eʼlon qilgan va unga toj kiydirish marosimini oʻtkazgan (1429-yil 17-iyul). Janna d’Arkning oddiy xalq va askarlar oʻrtasidagi obroʻsi oshib ketishi qirol va saroy aristokratiyasiga yoqmaganligi sababli uni harbiy harakatlarga rahbarlik qilishdan chetlatgan. Kompen ostonalarida boʻlgan jangda Janna inglizlarga ittifoqchi boʻlgan burgundlar tomonidan asir olingan (1430-yil 24-may) va Burgundiya gersogi uni 10 000 livrga inglizlarga sotib yuborgan. 1430-yilning oxirida inglizlar Janna d’Arkni Ruan shahriga keltirib, cherkov sudiga topshirganlar. Cherkov sudi uni dahriylik va jodugarlikda ayblab, Ruanning markaziy maydonida yoqib yuborishgan.

Janna vafotidan keyin 5 yil o‘tar-o‘tmas unga bag‘ishlab yozilgan 20 500 dan ortiq she’rni o‘zida jamlagan ilk poema paydo bo‘lgan. Bundan tashqari, Shiller, Volter, Shekspir, Anatol Frans, Klodel, Bernanos, Bernard Shou va boshqalar u haqida turli hikoyalar yozgan. Chaykovskiy, Verdi, List unga atab musiqiy asarlar yaratgan. 

XIX asrda kashf etilgan asteroidga Janna d’Ark nomi berilgan.

Uning hayoti haqida hikoya qiluvchi 90 ga yaqin film suratga olingan. Ular orasida rejissyor Lyuk Besonning “Janna d’Ark” filmi katta shuhrat qozongan. Mazkur film ustida 1908-yildan boshlab 1999-yilgacha ishlangan. Natija ham shunga yarasha bo‘lgan. 

Bugun o‘qiganlaringiz Janna d’Ark haqidagi qisqa ma’lumotlar edi, xolos. Agar siz u haqida yana-da to‘liqroq ma’lumotga ega bo‘lishni istasangiz quyidagi filmni tomosha qiling. 
 

Nozima RAHMATOVA tayyorladi