$
12305.17 UZS
15.77
131.98 UZS
-2.19
13278.51 UZS
-33.37
Кечаси

“Титаник”ни кўришга кетиб изсиз йўқолган “Титан” бортидаги миллиардерлар ўлган, деб эълон қилинди

14:02 / 23.06.2023

Йўқолган “Titan OceanGate” сув ости кемаси оператори экипаж аъзоларини ўлган, деб ҳисобламоқда. Бу ҳақда компания баёнотига таяниб, CNN хабар берди.

Ушбу сув ости кемаси бортида ташкилот бош директори Стоктон Руш, миллиардер Хемиш Хардинг, бизнесмен ва миллиардер Шаҳзода Довуд ҳамда унинг ўғли Сулеман Довуд, шунингдек, франциялик тадқиқотчи Пол-Анри Наржеоле борлиги тасдиқланди.

Атлантика океанида ғойиб бўлган “Титан” сув ости кемасидаги кислород кеча, 22 июнь куни Тошкент вақти билан соат 16:08 да тугади.

Ўша куни қидирув-қутқарув операцияси давомида сув ости кемасининг қолдиқлари топилди: қўниш рамкаси ва орқа қопқоқ “Титан”га тегишли бўлиши мумкин. АҚШ қирғоқ хавфсизлиги маълумотларига кўра, қолдиқлар ичкарига йўналган портлашдан дарак беради. Департамент портлашни “ҳалокатли” деб атади. “Бундай сценарийда экипажнинг ўлими бир зумда содир бўлади”, – дейди экспертлар.

“Титан” бортида бўлганлар ким эди?

Сув ости кемаси бортида британиялик миллиардер ва тадқиқотчи, “Action Group” асосчиси Ҳамиш Хардинг бўлган. 58 ёшли тадбиркорни халқаро самолётсозлик саноатининг асосий фигураси деб аташади.

Хардинг машҳур саргузаштсевар саёҳатчи эди. 2021 йилда у “Маriana” ҳғандақини кашф этган, 2022 йилда эса “Аmazon” компанияси асосчиси Жефф Безоснинг кемасида коинотга учган. У Жанубий ва Шимолий қутблар орқали Ер атрофида учишга муваффақ бўлган.

“Титан”да Покистоннинг энг бадавлат кишиларидан бири, 48 ёшли Шаҳзода Довуд ва унинг 19 ёшли ўғли Сулаймон ҳам бўлган.

Довудлар Покистондаги энг нуфузли оилалардан бири бўлиб, Буюк Британия билан яқин алоқаларга эга ҳисобланади. “Daily Mail” хабарига кўра, оила Суррейдаги қасрда яшайди. Шаҳзоданинг отаси, 79 ёшли Ҳусайн Довуд “Hercules Corporation” ўғит ишлаб чиқарувчи компания раиси саналади.

Экипажнинг тўртинчи аъзоси, “Титаник” бўйича дунёдаги етакчи мутахассис ҳисобланган француз тадқиқотчиси Пол-Анри Наржеоле эди. У “Premier Exhibitions”, “RMS Titanic, Inc.”нинг сув ости тадқиқот дастурини бошқарган. Аввалроқ, матбуот вакиллари билан суҳбатда навигатор сув остига шўнғиш хавфи ҳақида очиқ гапирган эди.

“Сув остига шўнғиганингизда, бирор нарса содир бўлаётганини билишга улгурмай туриб ўласиз” – деган эди француз тадқиқотчиси Пол Анри Наржеоле.

Ва ниҳоят, ҳалокатга учраган “Титан”даги бешинчи сайёҳ “ОceаnGаtе” компанияси асосчиси Стоcктон Рушдир. Унинг компанияси ҳалокатга учраган ушбу сув ости кемасига эгалик қилади. Руш болалигиданоқ тадқиқотларга қизиққан ва космосга учишни орзу қилган. 14 ёшида у океанни ўрганмоқчи бўлгани учун сувга шўнғишни ўзлаштирган.

Фожиа хроникаси

Жорий йилнинг 18 июнь куни тушдан кейин бортида беш нафар сайёҳ бўлган “Титан” номли сув ости кемаси Атлантика океанида чўкиб кетган “Титаник” лайнери томон экскурсия учун жўнаб кетди. Бостон қирғоқ қўриқлаш хизмати маълумотларига кўра, у тўрт километр чуқурликка шўнғигач, 1 соату 45 дақиқадан сўнг алоқа узилиб қолган. Сув остига тушган пайтдан бошлаб кемадаги одамлар 96 соат давомида етарли кислородга эга бўлишлари керак эди.

Ҳалокатга учраган "Титан" сув ости кемаси.

Сув ости кемаси ғойиб бўлгач, дарҳол Атлантика океанида қидирув-қутқарув ишлари бошланди. “Титаник” чўкиб кетган жойнинг тепасида камида ўнта кема, иккита роботлаштирилган сув ости кемаси ва бир нечта самолётдан иборат флотилия жам бўлиб, улар йўқолган сув ости кемасининг бирон бир белгисини топиш учун океанни сканерлашди.

Атлантика океанида "Титан" сув ости кемасини қидириш жараёнидан лавҳа.

Қўшма Штатлар C-130 ҳарбий транспорт самолётини, Канада эса “ Boeing P-8 Poseidon” сув ости кемаларига қарши патрул самолётини тақдим этди. Қидирув АҚШнинг Атлантика океани соҳилидаги Кейп-Код шаҳридан тахминан 900 мил узоқликда олиб борилган. Қидирув-қутқарув операциясида Канаданинг “Полар Принcе” тадқиқот кемаси ҳам иштирок этди. Қидирувнинг иккинчи кунида қутқарув экипажи аъзоларидан бири жамоа билан боғланиш ва сўнгги янгиликларни билишга ҳаракат қилгани учун барчага миннатдорчилик билдирди. Ғаввос Рори Голден эса ҳаммадан ижобий фикрлашни ва яхшиликка умид қилишни сўради.

Атлантика океанида "Титан" сув ости кемасини қидириш жараёнидан лавҳа.

“Бутун дунёдан келган реакциялар ва ёрдам таклифлари ҳақиқатан ҳам ҳайратланарли, бундай пайтда одамлар ҳақиқий меҳрибонлигини кўрсатди”, – деди Рори Олтин.

“Титан” нима учун ғойиб бўлди?

Кема радардан ғойиб бўлганидан бери мутахассислар нима содир бўлганини тахмин қилишга уринишяпти. Турли версияларга кўра, бу электрониканинг ишдан чиқиши ёки қурилманинг кучли оқимга тушиб қолиши билан боғлиқ бўлиши мумкин. Британиялик истеъфодаги контр-адмирал Крис Парри сув ости кемасининг “Титаник” вайроналари орасида қолиб кетган бўлиши мумкинлигини маълум қилди.

“Титан” сув ости кемаси “Титаник”нинг вайроналари орасида қолиб кетиши, бу эса оғир ҳалокатга олиб келиши мумкин эди”, – дейди Крис Парри.

Ҳалокатга учраган "Титаник" ва "Титан" кемалари.

Собиқ қутқарув кемаси капитани Шон Тортора журналистларга берган интервьюсида кислород 22 июнь куни Тошкент вақти билан соат 16:08 да тугаши кераклигини ҳисобга олиб, кема ўз вақтида топилишига шубҳа билдирди.

Вазиятнинг ижобий натижасига умид 21 июнь куни Канаданинг P-3 самолёти тақиллатишни эслатувчи товушларни аниқлаганда пайдо бўлди, мутахассислар буни “Титан” экипажи ҳосил қилганига келишига умид боғлашган. Ғойиб бўлган сув ости кемаси шўнғиган жойда сув остидан тақиллатиш товушлари эшитилган. Улар 30 дақиқалик аниқ интерваль билан ҳосил бўлган. Бироқ тез орада мутахассислар бу океан товушлари эканлигини айтишган.

Санкт-Петербург сув ости кемалари ва денгиз флоти фахрийлари клуби раиси, захиранинг биринчи даражали капитани Игор Курдиннинг таъкидлашича, “сув ости кемалари ва чуқур денгиз транспорт воситаларида авариялар юз берганда, одатда транспондер ёқилади ва сўровларга гидроакустик алоқа орқали жавоб бериши, уларни яқин атрофдаги кемалар кузатиши мумкин”.

Нима учун йўқолган “Титан”ни сақлаб қолиш мумкин эмас эди?

Внутренне устройство обитаемого отсека батискафа Титан

Сув ости кемаси "Титан" нинг яшаш учун мўлжалланган бўлинмасининг ички тузилиши.

“Daily Mаil”нинг экспертларга таяниб ёзишича, одамлар йўқолган кемадан сув остидаги бошқа сув ости кемасига ўтишлари мумкин эмас, чунки “Титан”да тегишли механизмлар мавжуд бўлмаган. Агар улар топилса ҳам, экипажни қутқариш учун масофадан бошқариладиган транспорт воситасидан фойдаланган ҳолда мураккаб операция талаб этиларди. Унинг ёрдамида кемага симни улаш ва уни юзага тортиб олиш мумкин, бу эса бир неча соат давом этадиган жараён саналарди.

Кислород тугаганидан кейин сув ости кемасидаги одамлар билан нималар содир бўлади?

Сув ости кемасида кислород тугаши сув остига шўнғиётган одамлар учун ҳалокатли оқибатларни келтириб чиқаради. АҚШ ҳарбий-денгиз кучлари фахрийси Дейл Молнинг сўзларига кўра, тижорат сув ости кемаси бортидаги йўловчилар кислороднинг камайиши, карбонат ангидриднинг заҳарли даражаси ва ҳароратнинг пасайиши билан боғлиқ муаммога дуч келишган.

Йўқолган “Титан” карбонат ангидридни тозалаш мосламаси билан жиҳозланган, бироқ кеманинг сиғими чекланган. Бундан ташқари, океан тубидаги паст ҳарорат, шунингдек, йўловчиларда ваҳима қўзғалиши сабаб юзага келган гипервентилия туфайли ҳипотермия хавфи мавжуд.

Фахрий сайёҳлар экипаж босим туфайли қон томирларининг ёрилишидан ўлган бўлишлари мумкинлигини тан олишди.

“Одамлар ёпиқ жойда бўлганида кўпчилик кислород ҳақида ўйлайди, аммо карбонат ангидрид ҳам жиддий ташвиш уйғотади”, – дейди эксперт.

Сув ости кемаси эгасининг рафиқаси “Титаник” қурбонлари орасидаги энг бой жуфтликнинг авлоди бўлган

Ўнгда “ОcеаnGаtе” компанияси асосчиси Стоктон Руш ва унинг рафиқаси Венди Руш. Чапда “Титаник” ҳалокати қурбонлари орасидаги энг бой жуфтлик, фожиа куни кемада бўлган магнат Исидор Штраус ва унинг рафиқаси Ида.

Хорижий журналистларнинг аниқлашича, “ОcеаnGаtе” компанияси асосчиси Стоктон Рушнинг рафиқаси Венди Рушнинг “Титаник” ҳалокати қурбонлари билан алоқаси бор. У фожиа куни кемада бўлган магнат Исидор Штраус ва унинг рафиқаси Иданинг авлоди ҳисобланади. Венди 1912 йилда вафот этган эр-хотиннинг невараси. Штрауслар “Титаник” қурбонлари орасидаги энг бой жуфтлик деб айтилади.

Архив маълумотларига кўра, Штраус ва унинг рафиқаси биринчи тоифадаги йўловчилар бўлишган. Табиий офатдан омон қолганларнинг эслашича, магнат қутқарув қайиғига чиқишдан бош тортган ва ўз жойини қочиш имкониятини кутаётган аёллар ва болаларга берган. Шу билан бирга, Ида эридан ажралиб, кемани тарк этишдан бош тортган ва охирги дақиқаларгача у билан қолган. Ушбу воқеа Жеймс Кемероннинг “Титаник” номли бадиий фильмида ҳам акс этган.

Мақолани Сардор Тўланбоев тайёрлади.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Илм-фан


														
														Сувнинг 2100 йилдаги фожиаси

Сувнинг 2100 йилдаги фожиаси

2100 йилга келиб, дунё бўйлаб 5,5 миллиардгача одам ифлосланган сувга дучор бўлиши мумкин.
10:21 / 19.11.2023

														
														Ўқувчининг ихтироси

Ўқувчининг ихтироси

9-синф ўқувчиси одамларни ис газидан сақлаб қоладиган ихтиро яратди. У ОАВлардаги хабарлардан таъсирланган ва бу ҳалокатни о…
12:30 / 17.11.2023

														
														Яқинлашаётган 5 та потенциал хавфли астероидлар аниқланди

Яқинлашаётган 5 та потенциал хавфли астероидлар аниқланди

Уларнинг яқинлашиши Ер учун қанчалик хавфли бўлишига изоҳ берилди.
17:30 / 15.11.2023

														
														Иқтисод бўйича Нобель мукофоти Клаудия Голдинга берилди

Иқтисод бўйича Нобель мукофоти Клаудия Голдинга берилди

У тадқиқотларида меҳнат бозоридаги гендер фарқларининг асосий омилларини очиб берган.
16:54 / 09.10.2023

														
														NASA олимлари “Бенну” астероидидан юборилган тош намуналарини ўрганишга киришди

NASA олимлари “Бенну” астероидидан юборилган тош намуналарини ўрганишга киришди

Ушбу космик жисм юмшоқ юзали бўлишига қарамай, ҳозирда маълум бўлган энг хавфли астероидлардан бири ҳисобланади.
11:01 / 28.09.2023

														
														Cуперкомпьютер Ернинг келажагини башорат қилди

Cуперкомпьютер Ернинг келажагини башорат қилди

Унга кўра, тахминан 250 миллион йил ичида сутемизувчиларнинг оммавий қирилиб кетиши мумкин.
17:08 / 27.09.2023

														
														Huawei янги авлод ақлли кўзойнакларини намойиш этди

Huawei янги авлод ақлли кўзойнакларини намойиш этди

Шунингдек, Хитой компанияси “FreeBuds Pro 3” симсиз қулоқчинлари тақдимотини ўтказди.
16:38 / 27.09.2023

														
														“Getty Images” сунъий интеллектга асосланган янги дастурни ишга туширди

“Getty Images” сунъий интеллектга асосланган янги дастурни ишга туширди

Эндиликда, фойдаланувчилар ўзлари яратган контент орқали маблағ ишлаб топишлари мумкин бўлади.
17:09 / 26.09.2023

														
														Ер ядроси акс этган энг батафсил геологик харита яратилди

Ер ядроси акс этган энг батафсил геологик харита яратилди

Қайд этилишича, америкалик олимлар ушбу харитани яратиш учун 3 йил мобайнида изланишлар олиб борган.
12:52 / 20.09.2023

														
														Бутунлай янги ва инсониятга номаълум нарса! Олимлар Тинч океани тубидан "олтин тухум" топишди

Бутунлай янги ва инсониятга номаълум нарса! Олимлар Тинч океани тубидан "олтин тухум" топишди

Тадқиқотчилар объектнинг келиб чиқишини аниқлаш учун тестлар ва ДНК таҳлилларини ўтказмоқда.
09:34 / 08.09.2023

Бу ҳам қизиқ

Янги йил яқин: байрам дастурхонида қандай овқатланиш керак?

Янги йил яқин: байрам дастурхонида қандай овқатланиш керак?

Мутахассислар бу бўйича айрим тавсияларни улашди.
11:59 / 08.12.2023
АҚШ Хитойга ҳужум қилса, қандай муаммоларга дуч келaди?

АҚШ Хитойга ҳужум қилса, қандай муаммоларга дуч келaди?

Қўшма Штатлар Ҳинд-Тинч океани минтақасида Хитойга қарши курашиш учун муаммоларга ечим изламоқда – “Defens News”.
11:32 / 08.12.2023
Россияда iPhone дизайнида шоколад ишлаб чиқарилди

Россияда iPhone дизайнида шоколад ишлаб чиқарилди

Муаллифларга кўра, у Янги йил совғаси учун жуда мос келади.
18:02 / 08.12.2023
Космик мўъжиза: олимлар янги юлдуз системасини топди

Космик мўъжиза: олимлар янги юлдуз системасини топди

У биздан 100 ёруғлик йили узоқликда жойлашган.
16:12 / 08.12.2023
Байденнинг ўғли озодликдан маҳрум этилиши мумкин

Байденнинг ўғли озодликдан маҳрум этилиши мумкин

Кичик Байден 25 йилгача қамоқ ва 750 минг доллар жаримага тортилиши мумкин.
10:54 / 08.12.2023
"Биз инсон қадр-қиммати ва манфаатларини таъминлаш бўйича бошлаган ислоҳотларимизни қатъий давом эттирамиз"–президент

"Биз инсон қадр-қиммати ва манфаатларини таъминлаш бўйича бошлаган ислоҳотларимизни қатъий давом эттирамиз"–президент

Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Республикаси Конституцияси куни муносабати билан ўзбек халқига байрам табриги йўллади.
20:15 / 07.12.2023
Юрак учун фойдали ичимликлар

Юрак учун фойдали ичимликлар

Мутахассислар кўк чой, анор шарбати ва қаҳвани тавсия қилишмоқда.
11:52 / 07.12.2023
Ўқувчи мактабда отишма содир этди

Ўқувчи мактабда отишма содир этди

Брянскдаги мактабда саккизинчи синф қизи ов милтиғи билан ўқувчиларни яралаган ва ўзига ҳам ўқ узган.
16:52 / 07.12.2023
Иккита вилоятда қор кўчиш хавфи эълон қилинди

Иккита вилоятда қор кўчиш хавфи эълон қилинди

Бу ҳақда, “Ўзгидромет” шошилинч ахборот берди.
12:10 / 07.12.2023
Билли Айлишдан Билл Гейтсгача: иқлим ўзгаришига қарши курашнинг асосий қаҳрамонлари эълон қилинди

Билли Айлишдан Билл Гейтсгача: иқлим ўзгаришига қарши курашнинг асосий қаҳрамонлари эълон қилинди

100 кишилик рўйхатдан қўшиқчилар, блогерлар ва сиёсатчилар ҳам ўрин олган.
13:01 / 07.12.2023

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!