$
12860.09 UZS
-5.57
123.64 UZS
-1.5
13515.95 UZS
5.72
10° Кечаси

Йўлларда йўқотилган умр

16:42 / 21.10.2024

Йилдан-йилга автомобиль йўлларида одамларнинг вафот этиши ошиб бормоқда. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг маълумотига кўра, ҳар йили автоҳалокатлар оқибатида дунё бўйича 1.19 млндан ортиқ одам дунёдан кўз юмади.

Ўзбекистонда 2024 йилнинг биринчи ярмида 9839 та йўл-транспорт ҳодисаси содир бўлиб, 9209 нафар фуқаро жароҳатланган ва 2282 нафари ҳалок бўлган. Шуларнинг 1794 таси болалар билан боғлиқ бўлиб, 1568 нафари  жароҳат олган, 263 нафари оламдан ўтган.

Булар кимнингдир жигарбанди, оилавий қувончи, кимнингдир отаси ёки онаси, жондан азиз инсони эди. Бу сонларни камайтиришнинг чораси борми?

Статистикаларга кўра, автомобиль йўлларида йўл-транспорт ҳодисалари 13 млндан кўп қўпол қоидабузарлик, 42 мингга яқин транспорт воситасини маст ҳолда бошқариш, 300 мингдан ортиғи пиёдаларнинг қоидани бузиши оқибатида содир бўлган.

Буларнинг барига қонунчиликда қандай чоралар кўриляпти? Келинг, шуларни кўриб чиқамиз.

Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига қуйидаги жазо чоралари киритилган:

261-модда. “Маст ҳолдаги шахснинг транспорт воситасини бошқаришига йўл қўйиш”. Бунга кўра, масъул шахс базавий ҳисоблаш миқдорининг эллик бараваригача миқдорда жарима ёки уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёхуд муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиб, бир йилдан уч йилгача озодликни чеклаш ёки уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Энди қуйидаги хабарга тўхталсак:

“Фарғонада 4 кишининг ўлимига сабаб бўлган ҳайдовчи 9 йил муддатга қамалди. Суриштирувларга кўра, 26 ёшли ҳайдовчининг шахси аниқланиб, автомобилни маст ҳолда бошқаргани маълум бўлган”.

4 кишининг умри 4 оиланинг қайғусига, фарзандларнинг отасиз қолишига сабаб бўлган. Ҳайдовчи яширинган, аммо унинг шахси аниқланиб, суд 9 йил озодликдан маҳрум қилиш жазосини тайинлаган. Одамларнинг кўзи очилиши учун қанча инсон вафот этиши керак?Инсоннинг 9 йиллик умри биргина хато оқибатида хазон бўлиши муқаррар.

“Фарғонада уйининг дарвозаси олдида турган эркакни машина уриб юборди. Маълум бўлишича, ҳайдовчи Lacetti автомобилини ҳайдаб кетаётиб, бошқарувни йўқотган. Оқибатда 57 ёшли эркакни уриб юборган. Жабрланувчи воқеа жойида вафот этган”.

Ҳайдовчига нисбатан Жиноят кодексининг 266-моддаси (“Транспорт воситалари ҳаракати ёки улардан фойдаланиш хавфсизлиги қоидаларини бузиш”) билан жиноят иши қўзғатилган.

Бу жазо чоралари одамларга камлик қиляптими ёки янада жиддийроқ, оғирроқ жазо қўлланилса, баъзиларнинг ақли кириб қолармикан? Мурғак болалар қачонгача кимнингдир пойгаси, шошқалоқлиги эвазига қурбон бўлиши керак?

Эндиликда эса уйдан чиқиш ҳам хавфли бўлиб қолган замонда яшаяпмиз. Ижтимоий тармоқларда тарқалаётган турли видеолар эса ҳар бир юракни ларзага солмай қўймайди. Уларнинг ўрнида ўз яқинларимиз бўлиши ҳам мумкинлигини беихтиёр ўйлаймиз.

Тошкент шаҳри Шайхонтоҳур туманида 19 ёшли қизни уриб юбориб, "машинам мурда ташувчи эмас" дея ёрдам беришдан бош тортган Gentra ҳайдовчиси ҳақида хабарлар тарқалди. Инсон ҳаёти биргина темирдан арзон баҳоланаётгани ачинарли...

2023 йилнинг октябрь ойида пойтахтимизда ўтказилган "Диққат пиёда" профилактик тадбири давомида 6000 дан зиёд йўлни белгиланмаган қисмидан кесиб ўтишга уринган пиёдалар жаримага тортилган. Кўриниб турганидек, кўплаб ЙТҲларнинг юз беришида пиёдаларнинг нотўғри ҳаракатланиши ҳам ёмон оқибатларга олиб келади.

“Самарқанд вилояти Каттақўрғон туманида Исузу йўлнинг белгиланмаган қисмидан кесиб ўтаётган пиёдани уриб кетди. Пиёда туман тиббиёт бирлашмасига ётқизилиб, кўрсатилган муолажаларга қарамасдан, вафот этган”.

5 дақиқа вақтни тежаш учун кимдир жон берса, кимдир умрбод ногирон бўлиб қолади. Ана шундай ҳодисаларнинг олдини олиш, пиёдаларга қулай бўлиши учун маълум бир масофа бўйича светофор ўрнатиш ёки йўлакча ҳосил қилиш зарур деб ҳисоблайман.

Шунингдек, тезликни чеклаш ва юқори тезликда ҳаракатланадиган баъзи ўзини босолмайдиганларга қаттиқроқ жазо қўлланилиши оз бўлса-да фуқароларнинг йўл-ҳаракати қоидаларига риоя қилишларига ҳисса қўшиши мумкин. Пиёдалар ўтиш йўлидан ўтаётган фуқаролар ҳам светофорда тўхтамаган, одамларга йўл бермаган ҳайдовчилар сабаб жабр тортяпти.

Умуман, охирги вақтларда йўлларда содир бўлаётган ҳалокатлар сони камайиш ўрнига ошиб бормоқда. Йўл инфратузилмасини яхшилаш, пиёдалар ва ҳайдовчиларга бирдек қулайликлар яратишга катта эҳтиёж бор.

Муаллиф: Йўлдошбой Рузматов


Фойдали


														
														Зумерлар аслида ким?

Зумерлар аслида ким?

Бугунги ахборот даврида кўплаб янгидан-янги атамалар пайдо бўлмоқда ёки эски атамалар ижтимоий тармоқларнинг ривожланиши нат…
10:31 / 23.11.2024

														
														Темурий малика Гулбаданбегим ким эди?

Темурий малика Гулбаданбегим ким эди?

Темурийлар сулоласи деганда жудаям катта тарих кўз олдимизга келади. Темурийлар сулоласи тарихда иккита муҳим империя – Эрон…
16:54 / 13.11.2024

														
														Одамлар ис газидан нега заҳарланади?

Одамлар ис газидан нега заҳарланади?

ФВВ масъули қандай қилиб ис газидан заҳарланиш юзага келиши ҳамда у нега инсон ўлимига олиб келишини тушунтирди.
11:02 / 09.11.2024

														
														Табиий маҳсулотлар ёрдамида она сутини кўпайтириш мумкин

Табиий маҳсулотлар ёрдамида она сутини кўпайтириш мумкин

Янги оқ узум. Бир кунда икки ҳисса янги оқ узум истеъмол қилиш она сутини кўпайтиради.
15:18 / 02.11.2024

														
														Балиқ ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Балиқ ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Ҳафтасига 2 бўлак балиқ гўшти истеъмол қилганларда ўлим хавфи 3 мартадан 1 мартагача камайиши мумкин.
15:15 / 02.11.2024

														
														Овқатни яхшилаб чайнаб ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Овқатни яхшилаб чайнаб ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Таомни яхши чайнаган, кам чайнаганга нисбатан кам еб-ичади. Чунки таом қувватини камчиликсиз қабул қилган бўлади.
11:33 / 31.10.2024

														
														Бармоқларингизни массаж қилиб туринг, чунки…

Бармоқларингизни массаж қилиб туринг, чунки…

Бош бармоқ массаж қилинганда, мия фаолияти кучаяди ва бош оғриғи енгиллашади;Кўрсаткич бармоқ массаж қилинганда ошқозон-ичак…
11:10 / 28.10.2024

														
														Кундалик ҳаётингизда қанча миқдорда гўшт ейишингиз кераклигини билиб олинг

Кундалик ҳаётингизда қанча миқдорда гўшт ейишингиз кераклигини билиб олинг

Гўшт истеъмол қилишнинг нормаси турли омилларга, жумладан ёш, жисмоний фаоллик даражаси ва умумий соғлиғингизга боғлиқ бўлиш…
10:56 / 28.10.2024

														
														Ибн Сино нон ҳақида нималар деган эди?

Ибн Сино нон ҳақида нималар деган эди?

Нон тузли, яхши оширилган бўлиши, тандирда яхши пиширилиши, бир кечадан кейин ейилиши керак.
17:37 / 27.10.2024

														
														Ёнғоқнинг фойдаларини билиб олинг

Ёнғоқнинг фойдаларини билиб олинг

Ушбу мўъжизавий маҳсулот антибиотик хусусиятга ҳам эгадир.
17:34 / 27.10.2024

Бу ҳам қизиқ

БМТ Ғазода ўт очишни тўхтатишга ва гаровга олинганларни озод қилишга чақирди

БМТ Ғазода ўт очишни тўхтатишга ва гаровга олинганларни озод қилишга чақирди

“Бирлашган миллатлар ташкилоти Бош Ассамблеяси Ғазо секторида зудлик билан ўт очишни тўхтатиш ва гаровга олинганларни “зудли…
14:22 / 12.12.2024
Олмазор туманининг айрим ҳудудларида газ ўчирилди

Олмазор туманининг айрим ҳудудларида газ ўчирилди

“Таъмирлаш ишлари тугатилгандан сўнг, табиий газ таъминоти қайта тикланади”, – дейилади “Ҳудудгаз Пойтахт” хабарида.
10:45 / 12.12.2024
Келгуси йилда 120 мингта хонадон қурилиши режалаштирилган

Келгуси йилда 120 мингта хонадон қурилиши режалаштирилган

Президент Шавкат Мирзиёев уй-жой қурилишида аҳоли маблағларини кафолатлаш тизимига оид тақдимот билан танишди.
22:21 / 12.12.2024
Гукеш Доммаражу энг ёш Жаҳон чемпионига айланди

Гукеш Доммаражу энг ёш Жаҳон чемпионига айланди

Гукешга қадар Ҳиндистондан Вишванатан Ананд ҳам чемпионликни қўлга киритган эди.
21:03 / 12.12.2024
2025 йилда 3,5 минг ёшлар олийгоҳга грант асосида қабул қилинади

2025 йилда 3,5 минг ёшлар олийгоҳга грант асосида қабул қилинади

Камбағал оила фарзандларини чет тили, ИТ ва касб-ҳунарга ўқитиш учун имкониятлар яратилади.
11:26 / 13.12.2024
12 декабр куни қандай об-ҳаво кузатилади?

12 декабр куни қандай об-ҳаво кузатилади?

Ҳарорат кечаси -4 -6 даража совуқ, кундузи 5-7 даража илиқ бўлади.
04:50 / 12.12.2024
Расман 2030 ва 2034-йилги Жаҳон чемпионати қаерда бўлиши эълон қилинди

Расман 2030 ва 2034-йилги Жаҳон чемпионати қаерда бўлиши эълон қилинди

Турнир илк бор уч қитъада: Европа, Африка ва Жанубий Америкада ўтказилади.
21:37 / 11.12.2024
“Ота-оналардан дарсликлар ва машқ дафтарлари ижараси учун қўшимча тўлов ундириш режалаштирилмаган” – Иқтисодиёт ва молия вазирлиги

“Ота-оналардан дарсликлар ва машқ дафтарлари ижараси учун қўшимча тўлов ундириш режалаштирилмаган” – Иқтисодиёт ва молия вазирлиги

Ижтимоий тармоқларда 2025 йилда мактабларда ўқувчилар учун дарсликлар ижараси бўйича хабарлар тарқалган эди.
15:28 / 12.12.2024
Гендер тестлари можароси билан танилган Iman Ҳалиф Гооглеъда энг кўп қидирилган спортчи бўлди

Гендер тестлари можароси билан танилган Iman Ҳалиф Гооглеъда энг кўп қидирилган спортчи бўлди

Google қидирув тизими орқали 2024 йилда энг кўп изланган мавзуларни сарҳисоб қилди ва қидирувларни йўналишлар бўйича ажратиб…
11:22 / 12.12.2024
Трамп Си Цзиньпинни инаугурациясига таклиф қилди

Трамп Си Цзиньпинни инаугурациясига таклиф қилди

“АҚШ сайловларида ғолиб чиққан республикачи Доналд Трамп ХХР раиси Си Цзиньпинни 2025 йил 20 январда бўлиб ўтадиган инаугура…
10:32 / 12.12.2024

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!