$
12285.16 UZS
-59.45
148.62 UZS
-1.08
14514.92 UZS
13.71
31° Kechasi 18°

Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

15:23 / 23.01.2025

Mobil telefonlar allaqachon hayotimizning ajralmas qismiga aylanishga ulgurgan. Kun davomida bu qurilma qo‘limizda turadi. Undan ish, muloqot qilish, ko‘ngilochar faoliyat va o‘z-o‘zini rivojlantirish vositasi sifatida foydalanamiz. Telefonlar ko‘plab ishimizni yengillashtirishi bor gap. Lekin uning yordamidan tashqari, salbiy ta’sirini ham unutmasligimiz kerak. U avvalo ruhiyatimizga salbiy ta’sir qilishini unutmasligimiz lozim.

Telefonning ruhiyatimizga salbiy ta’siri

1. Stress va charchoq: ijtimoiy tarmoqlar orqali keladigan tinimsiz xabarlar, bildirishnomalar bizni doimiy ravishda tayyorgarlik holatida ushlab turadi. Bu esa stress va ruhiy charchoqqa olib keladi. American Psychological Association tadqiqotlariga ko‘ra, bu kabi uzluksiz qo‘zg‘atuvchilar stress gormoni – kortizol darajasini oshiradi.

2. Uyqu sifatining buzilishi: Harvard Medical School tadqiqotlariga ko‘ra, telefon ekranidan tarqaladigan yorug‘lik uyqu gormoni – melatoninning ishlab chiqarilishini kamaytiradi. Buning natijasida uyqu sifatsiz bo‘ladi. Qancha uxlasangiz ham uyquga to‘ymaysiz.

3. Diqqatni jamlash pasayib ketadi: telefon orqali turli xil ma’lumotlarning oqimi bizni ko‘p vazifalikka o‘rgatadi. Bu esa bir narsaga diqqatni jamlashni qiyinlashtiradi.

4. Yolg‘izlik hissi: yuzma-yuz muloqotning yetishmasligi ijtimoiy aloqalarning sifati pasayishiga olib keladi va yolg‘izlik hissini oshiradi.

5. O‘zini past baholash va ijtimoiy taqqoslash: ijtimoiy tarmoqlar orqali boshqalarning hayoti bizga ideal ko‘rinishi oqibatida o‘zimizni o‘zgalar bilan ko‘p solishtiramiz. Natijada o‘zimizga past baho beramiz, hayotga qiziqishimiz so‘nib, ishtiyoqimiz yo‘qoladi. Pew Research Center tadqiqotlariga ko‘ra, ijtimoiy tarmoqlar foydalanuvchilarining 64 foizi o‘zlarini boshqalar bilan solishtirish natijasida ruhiy siqilishga duchor bo‘lishadi.

 

Telefonga bo‘lgan qaramlikni cheklash bo‘yicha tavsiyalar

Quyida telefonni kamroq ishlatish va ruhiy sog‘likni yaxshilash uchun bir nechta tavsiyalarni keltirib o‘tamiz:

1. Bildirishnomalarni cheklang: faqatgina eng muhim xabarlar uchun bildirishnomalarni yoqib qo‘ying. Bu ortiqcha chalg‘imaslikka yordam beradi.

2. Vaqtni belgilab oling: telefonni ishlatish yoki ishlatmaslik uchun har kuni ma’lum vaqtni belgilab oling. Masalan, ertalab 1 soat, tushlikda 1 soat foydalaning va yotishdan avval telefon ishlatmang. Bu uyqu sifatini buzilishiga olib keladi.

3. Maxsus zonalarni belgilab oling: yotoqxonada, oshxonada telefon ishlatmaslikka rioya qiling.

4. Raqamli detoks kunini tashkillashtiring: haftaning bir kunini yoki ma’lum bir vaqtni telefonsiz o‘tkazing. Shu vaqtda kitob o‘qing, tabiat qo‘ynida sayr qiling, xullas, sevimli mashg‘ulotingiz bilan shug‘ullaning.

5. Ko‘z ekran vaqtini kuzating: telefoningizdagi maxsus dasturlar yoki funksiyalar orqali qancha vaqtni qaysi ilovalarda sarflayotganingizni kuzatib, ortiqcha vaqt sarflashni kamaytiring. Statistika tadqiqotlariga ko‘ra, odatiy foydalanuvchi kuniga o‘rtacha 4 soatni telefon ekranida o‘tkazadi.

6. Muqobil faoliyat toping: telefonda vaqt o‘tkazish o‘rniga boshqa foydali va qiziqarli faoliyatlar bilan shug‘ullaning, masalan, sport bilan shug‘ullanish, san’at asarlari yaratish yoki yaqinlaringiz bilan jonli muloqot qilish kabi.

Telefon hayotimizdagi ayrim ishlarni qulayroq, tezroq va samarali qilishda katta ahamiyatga ega. Lekin undan ko‘p foydalanish yaxshi emas. Telefonni ishlatish odatlarimizni qayta ko‘rib chiqishimiz kerak. hayotimizni balansda ushlab turishimiz shart va muhimdir. Zamonaviy dunyoda telefon bu qurol. Lekin uni qanday ishlatish o‘zimizga bog‘liq.

Maqola muallifi: Munisaxonim Irisova


Foydali


														
														Qozog‘istonda sodir bo‘lgan portlashda 3 nafar O‘zbekiston fuqarosi halok bo‘ldi

Qozog‘istonda sodir bo‘lgan portlashda 3 nafar O‘zbekiston fuqarosi halok bo‘ldi

Shu yilning 11-sentyabr kuni Qozog‘istonning Olmaota viloyatida metall qabul qilish shoxobchasida sodir bo‘lgan portlash oqi…
16:58 / 13.09.2025

														
														Telegram navbatdagi yangilanishlarni taqdim etdi

Telegram navbatdagi yangilanishlarni taqdim etdi

Profilga musiqa qo‘shish, birlamchi profil sahifasini tanlash va boshqa imkoniyatlar paydo bo‘ldi
21:55 / 01.09.2025

														
														2025-yilning o‘tgan davrida startaplarga 264 mln dollar xorijiy sarmoya kiritildi

2025-yilning o‘tgan davrida startaplarga 264 mln dollar xorijiy sarmoya kiritildi

Bugungi kunda O‘zbekistonda 600 dan ziyod startaplar faoliyat yuritmoqda. Sakkiz yil ilgari ularning soni barmoq bilan sanar…
14:51 / 20.08.2025

														
														Chiqindilar muammosi – aholi anglamayotgan xavf

Chiqindilar muammosi – aholi anglamayotgan xavf

Har kuni uyimizdan chiqqanimizda, ko‘chada chiqindilarga ko‘zimiz tushadi. Ular ba’zan chiqindi qutilarida to‘planib, ba’zan…
17:18 / 11.08.2025

														
														O‘zbekiston qulupnay va boshqa rezavor mevalar yetishtirishni ko‘paytirmoqda

O‘zbekiston qulupnay va boshqa rezavor mevalar yetishtirishni ko‘paytirmoqda

2025-yilning o‘tgan 7 oyi ichida avvalgi yilga nisbatan 6.6 foiz ko‘proq mahsulot yetishtirilgan
19:53 / 10.08.2025

														
														Yodlangan osh tuzi iste’mol qilish qanchalik zarur?

Yodlangan osh tuzi iste’mol qilish qanchalik zarur?

Nega bu masalaga global miqyosida qaraladi?
20:07 / 06.07.2025

														
														Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Mobil telefonlar allaqachon hayotimizning ajralmas qismiga aylanishga ulgurgan. Kun davomida bu qurilma qo‘limizda turadi.
15:23 / 23.01.2025

														
														Zumerlar aslida kim?

Zumerlar aslida kim?

Bugungi axborot davrida ko‘plab yangidan yangi atamalar paydo bo‘lmoqda yoki eski atamalar ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanis…
10:31 / 23.11.2024

														
														Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriylar sulolasi deganda judayam katta tarix ko‘z oldimizga keladi. Temuriylar sulolasi tarixda ikkita muhim imperiya – E…
16:54 / 13.11.2024

														
														Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

FVV mas’uli qanday qilib is gazidan zaharlanish yuzaga kelishi hamda u nega inson o‘limiga olib kelishini tushuntirdi.
11:02 / 09.11.2024

Bu ham qiziq

Netanyaxu Xitoy va Qatarni Isroilni izolyatsiya qilishga urinishda aybladi

Netanyaxu Xitoy va Qatarni Isroilni izolyatsiya qilishga urinishda aybladi

Isroil bosh vaziri bu haqda AQSh davlat kotibi Marko Rubio bilan uchrashuvda aytib o‘tgan.
10:00 / 16.09.2025
Vladivostokda bir guruh rossiyalik yoshlar o‘zbekistonliklarni kaltakladi

Vladivostokda bir guruh rossiyalik yoshlar o‘zbekistonliklarni kaltakladi

“Mazkur voqealar O‘zbekistonning Vladivostokdagi Bosh konsulxonasi va Rossiya huquqni muhofaza qiluvchi organlari tomonidan …
09:38 / 16.09.2025
Bolalarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik uchun javobgarlik kuchaytirilishi mumkin

Bolalarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik uchun javobgarlik kuchaytirilishi mumkin

Oliy Majlis Senatining yalpi majlisida voyaga yetmaganlar huquqlarini himoya qilish tizimini takomillashtirish doirasida “O‘…
17:13 / 16.09.2025
Bugun Shavkat Mirziyoyev Namangan viloyatiga tashrif buyuradi

Bugun Shavkat Mirziyoyev Namangan viloyatiga tashrif buyuradi

Shuningdek, Prezident “Kambag‘allikdan farovonlik sari” III xalqaro forumining ochilish marosimida ishtirok etadi va nutq so…
09:13 / 16.09.2025
Toshkentda YTHga uchragan avtomobil yonib ketdi

Toshkentda YTHga uchragan avtomobil yonib ketdi

Xabarga ko‘ra, yong‘in oqibatida tan jarohati olganlar bo‘lmagan.
10:17 / 15.09.2025
Buxoroda hokim yordamchisi pora bilan ushlandi

Buxoroda hokim yordamchisi pora bilan ushlandi

Hozirda unga nisbatan Jinoyat Kodeksining 210-moddasi 2-qismi “v” bandi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, qamoq ehtiyot chora…
12:49 / 16.09.2025
Erdo‘g‘an Isroilga nisbatan kuchli sanksiyalar qo‘llashga chaqirdi

Erdo‘g‘an Isroilga nisbatan kuchli sanksiyalar qo‘llashga chaqirdi

“Turkiya sizlar bilan tajribamiz va imkoniyatlarimizni bo‘lishishga tayyor. Biz bir yarim yil oldin Isroil bilan barcha savd…
14:46 / 16.09.2025
Dunyo universitetlari Isroil ta’lim muassasalarini boykot qilmoqda

Dunyo universitetlari Isroil ta’lim muassasalarini boykot qilmoqda

BMT ma’lumotlariga ko‘ra, 2023-yil oktyabridan buyon G‘azoda 64 mingdan ortiq inson halok bo‘lgan.
09:51 / 15.09.2025
9 va 11-sinf bitiruvchilari uchun yagona davlat imtihonlari joriy qilinadi

9 va 11-sinf bitiruvchilari uchun yagona davlat imtihonlari joriy qilinadi

Prezident Toshkent viloyati Bo‘stonliq tumanida o‘qituvchi va murabbiylar kuni arafasida soha xodimlari bilan muloqot o‘tkaz…
14:46 / 15.09.2025
Mubashshir Ahmadning sudi 18-sentyabrga qoldirildi

Mubashshir Ahmadning sudi 18-sentyabrga qoldirildi

Mubashshir Ahmad bugungi sud majlisida har bir ayblov moddasi bo‘yicha so‘ralgan savollarga javob berganlari aytilmoqda.
18:08 / 15.09.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!