Yevropa va AQSH shifokorlari bolalarning jigariga ta’sir etuvchi va ularni og‘ir gepatitga olib keladigan virus tarqalishini qayd etishdi. Olimlar infeksiya koronavirus bilan bog‘liq bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma’lumotlariga ko‘ra, dunyoning 20 mamlakatida 228 bola virus tufayli gepatitning og‘ir shakli bilan kasallangan, hatto ulardan biri vafot etgan. Yanvar oyida britaniyalik shifokorlar infeksiyaning birinchi holatlari haqida xabar berishdi. Aprel oyi oxiriga kelib mamlakatda 145 nafar bemor bola aniqlangan.

Agentlik ma’lumotlariga ko‘ra, bir oylikdan 16 yoshgacha bo‘lgan bolalar noma’lum infeksiyaga moyil, ammo kasal bo‘lganlarning aksariyati o‘n yoshga to‘lmagan. Infeksiya belgilari gastroyenteritga o‘xshaydi. Bolalar qorin og‘rig‘i, diareya va ko‘ngil aynishi, ba’zi hollarda isitma haqida shikoyat qiladilar. 

Biroz vaqt o‘tgach, bemorlarda gepatit belgilari paydo bo‘ladi: sarg‘ish teri va ko‘z oqlari, ochiq rangli najas, to‘q rangli siydik, bo‘g‘imlarda va mushaklarda og‘riq. Bundan tashqari, qondagi jigar fermentlarining soni 10-40 birlik tezligida – litr uchun 500-2000 xalqaro birlikkacha ko‘tariladi. Ba’zi bolalarda jigar shu qadar jiddiy shikastlanganki, ular shoshilinch transplantasiyaga muhtoj.

Qayd etilishicha, bemorlarning ko‘pchiligi F41 adenovirusini yuqtirib olgan. Ushbu turdagi viruslar insonni hayot davomida o‘rab oladi, ammo kattalarda ularga antikorlar mavjud, chunki ular bolaligida kasallikdan tuzalgan bo‘lishadi.

Olimlar nima uchun adenovirus gepatitga olib kela boshlaganligining uchta versiyasini ilgari surmoqda. Buning sabablaridan biri ular virus bilan kasallangan odamning kech uchrashini jamiyatning ikki yil davomida pandemiya sharoitida yashagani bilan bog‘liq. 2022 yil boshida ko‘plab mamlakatlarda cheklovchi choralar bekor qilina boshlandi, shundan so‘ng o‘smirlar birinchi bo‘lib yengil shaklga ega bo‘lgan virusga duch kelishdi.

Ikkinchi versiya – adenovirusning koronavirusga qo‘shilishi. Olimlarning fikricha, COVID-19 undan tuzalgan bolalarning immun tizimiga ta’sir qilishi mumkin. Natijada, adenovirus infeksiyasi jigarning jiddiy shikastlanishiga olib kela boshladi.

Virus paydo bo‘lishining uchinchi versiyasi uning mutasiyasidir. Odatda, adenovirus shamollash yoki gripp belgilarini keltirib chiqaradi. 

“Kasallik qisqa muddatli va og‘ir kechmaydi, agar bolalarda immunitet zaiflashmagan bo‘lsa. Shuning uchun, agar bu holatlarning sababi haqiqatan ham adenovirus bo‘lsa, uning gepatitni keltirib chiqaradigan yangi varianti paydo bo‘lgan”, dedi virusolog Vinod Balasubramaniam.

• Bola
• Gepatit
• koronavirus