O‘qituvchilik eng mas’uliyatli va sharfli kasb. Dunyodagi jamiki xodimlar-u, biznesmenlar ustozlaridan dars olib hayotda katta yutuqlarga erishishgan. Bugun qo‘llarida gul ko‘tarib ketayogatgan o‘quvchilarni ko‘rib, barchamiz bir marta bo‘lsada o‘z ustozimizni eslagan bo‘lsak kerak. Keling bugun eng ulug‘ kasb haqidagi qiziqarli faktlar bilan tanishsak, zero dunyodagi birinchi muallim kim bo‘lgani, Sanobar Rahmonovaning “Ustozlar” qo‘shig‘i qachondan buyon yangrayotgani haqida bilish barchamiz uchun qiziqarli bo‘lsa kerak. 
 
•  O‘qituvchilik eng qadimgi kasblardan biridir. Birinchi maktablar Sharqda - Ossuriya, Bobil va Xitoyda miloddan avvalgi 4-ming yilliklarda paydo bo‘lgan.

•  Yunonistonlik Arastu dunyodagi birinchi ustoz hisoblanadi.

 •  O‘rta Osiyolik Farobiy esa Aristotelning “Metafizika”, “Ritorika”, “Etika” va “Sofistika” asarlariga sharh yozgani uchun dunyodagi ikkinchi muallim hisoblanadi.

•  Dunyo miqyosida o‘tkazilgan so‘rovlar shuni ko‘rsatadiki, o‘qituvchilar jamiyat farovonligiga bog‘liq bo‘lgan kasblar reytingida harbiylar va shifokorlardan keyin ikkinchi o‘rinda turadi.

•  Tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, o‘qituvchilik havo harakatini boshqaruvchilari hisoblangan uchuvchilik va o‘t o‘chiruvchilik kabi qiyin kasblar sirasiga kiradi. Mazkur soha vakillarida stress darajasi deyarli bir xil bo‘ladi.

•  Statistik ma’lumotlarga ko‘ra o‘qituvchilarning 86 foizi ayollardan iborat.

•  O‘qituvchilarning so‘zlariga ko‘ra, zamonaviy bolalar har yili maktabga katta muammolar bilan kelishadi. Ustozlar ularga yechim topish maqsadida ko‘proq psixologiya bilan shug‘illanishlariga to‘g‘ri kelmoqda.  

•  O‘qituvchilardan juda ko‘p siyotchilar, olimlar yetishib chiqqan. Masalan, Lindon Jonson AQSh prezidenti bo‘lgunga qadar o‘qituvchilik qilgan. 20 yoshiga qadar u uchta maktabda dars bergan. Bundan tashqari, manbalarda ta’kidlanishicha, uning dars berish uslubi va malakasi ancha ijobiy baholangan.

•  Rivojlangan mamlakat AQShda o‘qish individual hisoblanadi. Ya’ni o‘qituvchi bolaga qanday baho qo‘yganini aytmaydi. Faqat 6 oyda bir marta o‘quvchining ota-onasiga hisobot kartasi yuboradi. 

•  Buni qarangki, Chexiyada "matematika", "fizika" va "Jismoniy tarbiya" o'qituvchilari yo‘q ekan. Bir nafar o‘qituvchi bir vaqtning o‘zida bir nechta fanlarni o‘qitishga majbur bo‘ladi. 

Mahalliy faktlar

•  Barcha o‘zbekistonliklar uchun birdek sevimli bo‘lgan “Ustozlar” qo‘shig‘i ilk marta 1973-yili “Kuyla, Sanobar!” film-konserti orqali efirga uzatilgan. Uni Sanobar Rahmonova ijro etgan. She’rini O‘zbekiston xalq shoiri Po‘lat Mo‘min yozgan Sanobarning musiqa ustozi G‘ulomjon Ro‘ziboyev esa  qo‘shiqqa kuy bastalagan. 

•  Chingiz Aytmatovning “Birinchi mullim” qissasi o‘qituvchi matonatini ifoda qiluvchi eng yaxshi asar hisoblanadi. 

Siz bu ro‘yxatga yana qanday faktlarni kiritgan bo‘lardingiz? Mulohazalaringizni biz bilan bo‘lishing!

Nozima RAHMATOVA tayyorladi