$
11914.67 UZS
3.74
148.27 UZS
0.78
13735.23 UZS
-49.29
31° Кечаси 18°

Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

17:13 / 26.10.2024

South China Morning Post нашрининг хабар беришича, хитойлик олимлар сув ва ҳаводан бошқа кимёвий моддаларни яратишга имкон берадиган усулни ўйлаб топишди. Бу Хитой фан ва технология университети тадқиқотчиларининг ютуғи эканлиги айтилди.

Мутахассислар оддий компонентлар ёрдамида аминокислоталар яратишга муваффақ бўлди. Организмлар бундай молекулалардан оқсил ишлаб чиқариш учун фойдаланади. Глитсин синтези учун олимлар янги ёндашувни қўллади.

 

Одатда, глитсин ишлаб чиқариш учун нефтни қайта ишлаш маҳсулотлари, шу жумладан, альдегидлар ва цианидлардан фойдаланилади. Аммо бундай ёндашувнинг камчиликлари кўп.

Биринчидан, уларни ишлаб чиқариш учун катта миқдорда энергия талаб қилинади. Иккинчидан, улар туфайли атроф-муҳитни ифлослантирадиган кўплаб зарарли чиқиндилар пайдо бўлади. Янги усул ёрдамида олимлар карбонат ангидрид, сув ва кислороддан аминокислоталар ишлаб чиқариш учун углерод, азот, водород ва кислород олмоқда. Дастлаб тадқиқотчилар карбонат ангидридни оксалат кислотага айлантирди. Кейинги бир неча босқичдан сўнг, бошланғич материаллардан электролиз жараёни билан глитсин ҳосил қилинди.

Тажриба давомида олимлар бир кеча-кундузда тахминан 5,16 грамм юқори даражада тоза моддани синтез қилишга эришди. “Одатда органик синтез реакциялари маҳсулотларни миллиграммларда беради. Биз шунчалик кўп глитсин тайёрладикки, уни кафтга сиғдириш мумкин”, — деб таъкидлади янги усул муаллифлари.

Хитойлик тадқиқотчиларнинг айтишича, улар Ерда ҳаёт булутлардаги кимёвий реакциялар туфайли пайдо бўлган деган назариядан илҳомланган. Чақмоқлар таъсирида ҳаво ва сув аминокислоталарни синтез қилиш имкониятига эга бўлган.

Масалан, асрнинг ўрталарида америкалик олимлар Ернинг ибтидоий атмосферасини сув, метан, аммиак ва водород ёрдамида моделлаштирган эди. Электр зарядлари уларга чақмоққа тақлид қилиш имкониятини берган.

Хитойлик мутахассислар янги ёндашув келажакда янада мураккаб аминокислоталарни яратишга ёрдам беради, деб умид қилмоқда.


Илм-фан


														
														Кимё бўйича Нобел мукофоти ғолиблари аниқланди

Кимё бўйича Нобел мукофоти ғолиблари аниқланди

Кимё бўйича 2025 йилги Нобел мукофоти ғолиблари эълон қилинди.
18:32 / 08.10.2025

														
														Тиббиёт бўйича Нобел мукофоти топширилди

Тиббиёт бўйича Нобел мукофоти топширилди

2025-йилги Тиббиёт бўйича Нобел мукофоти Мери Брункоw, Фред Рамсделл ва Шимон Сакагучига топширилди.
17:53 / 06.10.2025

														
														Тил сертификатига эга бўлмаган чет тили ўқитувчилари йил якунига қадар ишлайди

Тил сертификатига эга бўлмаган чет тили ўқитувчилари йил якунига қадар ишлайди

Қорақалпоғистон, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги барча тегишли бўлимларга ушбу топшириқлар етказилди
16:14 / 24.09.2025

														
														Энди супер контракт миқдорини ОТМ ректорлари белгилайди

Энди супер контракт миқдорини ОТМ ректорлари белгилайди

Мақсадли қабул асосида тавсия этилган абитуриентлар ушбу имтиёзда
10:53 / 23.09.2025

														
														Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилди

Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилди

2025 йил 8 сентябрь куни Вазирлар Маҳкамасининг ПҚ‑279‑сон қарорига биноан, Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилди.
16:41 / 19.09.2025

														
														Ўзбекистонга қайси давлат талабалари энг кўп ўқиш учун келган?

Ўзбекистонга қайси давлат талабалари энг кўп ўқиш учун келган?

Бу борадаги статистика билан танишамиз
17:54 / 10.09.2025

														
														Starlink Қозоғистонда ишга тушди

Starlink Қозоғистонда ишга тушди

Tехник ишлар ва ишга туширишгача бир йилдан ортиқроқ вақт кетган
21:53 / 14.08.2025

														
														Ўзбекистонга ўқиш мақсадида қайси давлат фуқаролари кўпроқ келяпти?

Ўзбекистонга ўқиш мақсадида қайси давлат фуқаролари кўпроқ келяпти?

Топ-10 таликдан 3 та қўшни давлат фуқаролари бор
19:48 / 04.08.2025

														
														Хитойлик олимлар 360 ТБ сиғимга эга дисклар яратишди

Хитойлик олимлар 360 ТБ сиғимга эга дисклар яратишди

Бундай олтита дискга Steamдаги барча ўйинларни ёзиб олиш мумкин
21:30 / 28.07.2025

Бу ҳам қизиқ

Саудия Арабистони АҚШга 1 трлн долларлик инвестициялар киритади

Саудия Арабистони АҚШга 1 трлн долларлик инвестициялар киритади

АҚШ президенти Доналд Трамп Саудия Арабистонининг валиаҳд шаҳзодаси Муҳаммад бин Салмон Ол Саудни Оқ уйда қабул қилди.
09:50 / 19.11.2025
Экология вазирлиги ҳукумат таркибидан чиқарилади

Экология вазирлиги ҳукумат таркибидан чиқарилади

Экология ва иқлим ўзгариши миллий қўмитасининг Давлат экологик назорат инспекцияси (Экополитсия) ташкил этилади.
13:16 / 19.11.2025
Андижонда нарколаборатория аниқланди

Андижонда нарколаборатория аниқланди

“Тергов ҳаракатлари доирасида унинг жиноий алоқаларини аниқлаш бўйича тегишли чора-тадбирлар амалга оширилмоқда”, – дейилади…
09:47 / 21.11.2025
Бухорода 343 гр симобни 35 минг долларга пулламоқчи бўлганлар ушланди

Бухорода 343 гр симобни 35 минг долларга пулламоқчи бўлганлар ушланди

Бу ҳақда ДХХ матбуот хизмати хабар берди.
09:38 / 20.11.2025
АҚШ урушни тўхтатиш бўйича янги режани эълон қилди

АҚШ урушни тўхтатиш бўйича янги режани эълон қилди

Улардан бири рус тили Украинада давлат тили сифатида тан олинади.
09:04 / 21.11.2025
Денов ва Чироқчи тумани ҳокимлари ишдан олинди

Денов ва Чироқчи тумани ҳокимлари ишдан олинди

Президент Шавкат Мирзиёев раислигидаги видеоселектор йиғилишида икки туман ҳокими ишдан олиниши белгиланди.
16:46 / 19.11.2025
Тошкент халқаро аэропорти 2030 йилдан сўнг ёпилади

Тошкент халқаро аэропорти 2030 йилдан сўнг ёпилади

Бу ҳақда транспорт вазирининг ўринбосари Жасурбек Чориев Spot нашрига берган интервьюсида маълум қилган.
08:56 / 20.11.2025
Исроил Ливан жанубидаги ХАМАС ўқув лагерига зарба берди

Исроил Ливан жанубидаги ХАМАС ўқув лагерига зарба берди

Исроил армияси Ливан жанубидаги ХАМАСнинг ўқув лагерида фаолият юритаётган жангариларга зарба берди.
11:17 / 19.11.2025
Қайси ҳудудлар аҳолиси даволаниш учун кўпроқ пул сафламоқда?

Қайси ҳудудлар аҳолиси даволаниш учун кўпроқ пул сафламоқда?

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025-йил январь–сентябрь ойларида соғлиқни сақлаш соҳасидаги хизматлар ҳажми…
12:57 / 20.11.2025
Чилонзорда электромобиль ёниб кетди

Чилонзорда электромобиль ёниб кетди

“Ёнғин оқибатида жабрланганлар йўқ”, дейилади хабарда.
08:30 / 20.11.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!