$
12025.33 UZS
-31.99
155.25 UZS
0.09
14162.23 UZS
-30.44
31° Кечаси 18°

Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

17:13 / 26.10.2024

South China Morning Post нашрининг хабар беришича, хитойлик олимлар сув ва ҳаводан бошқа кимёвий моддаларни яратишга имкон берадиган усулни ўйлаб топишди. Бу Хитой фан ва технология университети тадқиқотчиларининг ютуғи эканлиги айтилди.

Мутахассислар оддий компонентлар ёрдамида аминокислоталар яратишга муваффақ бўлди. Организмлар бундай молекулалардан оқсил ишлаб чиқариш учун фойдаланади. Глитсин синтези учун олимлар янги ёндашувни қўллади.

 

Одатда, глитсин ишлаб чиқариш учун нефтни қайта ишлаш маҳсулотлари, шу жумладан, альдегидлар ва цианидлардан фойдаланилади. Аммо бундай ёндашувнинг камчиликлари кўп.

Биринчидан, уларни ишлаб чиқариш учун катта миқдорда энергия талаб қилинади. Иккинчидан, улар туфайли атроф-муҳитни ифлослантирадиган кўплаб зарарли чиқиндилар пайдо бўлади. Янги усул ёрдамида олимлар карбонат ангидрид, сув ва кислороддан аминокислоталар ишлаб чиқариш учун углерод, азот, водород ва кислород олмоқда. Дастлаб тадқиқотчилар карбонат ангидридни оксалат кислотага айлантирди. Кейинги бир неча босқичдан сўнг, бошланғич материаллардан электролиз жараёни билан глитсин ҳосил қилинди.

Тажриба давомида олимлар бир кеча-кундузда тахминан 5,16 грамм юқори даражада тоза моддани синтез қилишга эришди. “Одатда органик синтез реакциялари маҳсулотларни миллиграммларда беради. Биз шунчалик кўп глитсин тайёрладикки, уни кафтга сиғдириш мумкин”, — деб таъкидлади янги усул муаллифлари.

Хитойлик тадқиқотчиларнинг айтишича, улар Ерда ҳаёт булутлардаги кимёвий реакциялар туфайли пайдо бўлган деган назариядан илҳомланган. Чақмоқлар таъсирида ҳаво ва сув аминокислоталарни синтез қилиш имкониятига эга бўлган.

Масалан, асрнинг ўрталарида америкалик олимлар Ернинг ибтидоий атмосферасини сув, метан, аммиак ва водород ёрдамида моделлаштирган эди. Электр зарядлари уларга чақмоққа тақлид қилиш имкониятини берган.

Хитойлик мутахассислар янги ёндашув келажакда янада мураккаб аминокислоталарни яратишга ёрдам беради, деб умид қилмоқда.


Илм-фан


														
														Ҳайдовчиларни уйқудан огоҳлантирувчи ақлли кўзойнак яратилди

Ҳайдовчиларни уйқудан огоҳлантирувчи ақлли кўзойнак яратилди

“Ҳайдовчилар учун уйқуга қарши ақлли кўзойнак — AntiSleep Glasses” номли ЭҲМ учун яратилган дастур Адлия вазирлиги томонидан…
17:32 / 24.12.2025

														
														Кимё бўйича Нобел мукофоти ғолиблари аниқланди

Кимё бўйича Нобел мукофоти ғолиблари аниқланди

Кимё бўйича 2025 йилги Нобел мукофоти ғолиблари эълон қилинди.
18:32 / 08.10.2025

														
														Тиббиёт бўйича Нобел мукофоти топширилди

Тиббиёт бўйича Нобел мукофоти топширилди

2025-йилги Тиббиёт бўйича Нобел мукофоти Мери Брункоw, Фред Рамсделл ва Шимон Сакагучига топширилди.
17:53 / 06.10.2025

														
														Тил сертификатига эга бўлмаган чет тили ўқитувчилари йил якунига қадар ишлайди

Тил сертификатига эга бўлмаган чет тили ўқитувчилари йил якунига қадар ишлайди

Қорақалпоғистон, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги барча тегишли бўлимларга ушбу топшириқлар етказилди
16:14 / 24.09.2025

														
														Энди супер контракт миқдорини ОТМ ректорлари белгилайди

Энди супер контракт миқдорини ОТМ ректорлари белгилайди

Мақсадли қабул асосида тавсия этилган абитуриентлар ушбу имтиёзда
10:53 / 23.09.2025

														
														Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилди

Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилди

2025 йил 8 сентябрь куни Вазирлар Маҳкамасининг ПҚ‑279‑сон қарорига биноан, Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилди.
16:41 / 19.09.2025

														
														Ўзбекистонга қайси давлат талабалари энг кўп ўқиш учун келган?

Ўзбекистонга қайси давлат талабалари энг кўп ўқиш учун келган?

Бу борадаги статистика билан танишамиз
17:54 / 10.09.2025

														
														Starlink Қозоғистонда ишга тушди

Starlink Қозоғистонда ишга тушди

Tехник ишлар ва ишга туширишгача бир йилдан ортиқроқ вақт кетган
21:53 / 14.08.2025

														
														Ўзбекистонга ўқиш мақсадида қайси давлат фуқаролари кўпроқ келяпти?

Ўзбекистонга ўқиш мақсадида қайси давлат фуқаролари кўпроқ келяпти?

Топ-10 таликдан 3 та қўшни давлат фуқаролари бор
19:48 / 04.08.2025

Бу ҳам қизиқ

Кадастр ходими 5 минг доллар пора билан ушланди

Кадастр ходими 5 минг доллар пора билан ушланди

Ҳолат юзасидан унга нисбатан жиноят иши қўзғатилиб, тергов олиб борилмоқда.
13:38 / 29.12.2025
АҚШда ўзбек аёллар кенгаши ташкил этилади

АҚШда ўзбек аёллар кенгаши ташкил этилади

“АҚШнинг Филаделфия шаҳрида ўзбек диаспораси вакиллари бўлган ишбилармон аёллар учрашуви бўлиб ўтди”, – деб хабар бермоқда “…
14:50 / 28.12.2025
Янги йил байрами ва дам олиш кунларида тиббиёт муассасалари тун-у кун ишлайди – ССВ

Янги йил байрами ва дам олиш кунларида тиббиёт муассасалари тун-у кун ишлайди – ССВ

Президентнинг тегишли фармонига асосан Янги йилда барча ходимлар (иш ҳафтасининг туридан қатъи назар) кетма-кет 5 кун дам ол…
09:45 / 30.12.2025
Уфқ яна тиниқлашди

Уфқ яна тиниқлашди

Сўнгги кунларда Тошкент шаҳри ҳавоси сезиларли тоза бўлди.
21:10 / 28.12.2025
Трамп Путиннинг қароргоҳига уюштирилган дрон ҳужумига муносабат билдирди

Трамп Путиннинг қароргоҳига уюштирилган дрон ҳужумига муносабат билдирди

АҚШ президенти Доналд Трамп Россия раҳбари Владимир Путин билан бўлиб ўтган суҳбатини самарали деб атади ва Путин унга Новго…
09:33 / 30.12.2025
Шахмат. Нодирбек Абдусатторов ЖЧ финалида Магнус Карлсенга мағлуб бўлди

Шахмат. Нодирбек Абдусатторов ЖЧ финалида Магнус Карлсенга мағлуб бўлди

Қатар пойтахти Доҳа шаҳрида рапид ва блитс шахмат бўйича Жаҳон чемпионати ўз якунига етди.
09:30 / 31.12.2025
Ўзини дистрибьютор деб танитган Хайрулло Шокиров қамоққа олинди

Ўзини дистрибьютор деб танитган Хайрулло Шокиров қамоққа олинди

У ўзини йирик дистрибьютор ва тадбиркор сифатида таништириб, гўёки чет элдан катта миқдорда анор шарбати ва салқин ичимликла…
10:43 / 29.12.2025
Йўл-транспорт объектларининг қурилиши ҳақида ахборот берилди

Йўл-транспорт объектларининг қурилиши ҳақида ахборот берилди

Янги Тошкентда олиб борилаётган бунёдкорлик ишлари билан танишув давомида Президент Шавкат Мирзиёев Чирчиқ дарёси устидан ян…
18:59 / 30.12.2025
Рақобат қўмитаси CentrumAir устидан текширув бошлаганини маълум қилди

Рақобат қўмитаси CentrumAir устидан текширув бошлаганини маълум қилди

Ижтимоий тармоқлар орқали “CentrumAir билан боғлиқ Туркия аэропортида 9 соат давомида самолёт учмаганлиги сабабли фуқаролар …
14:28 / 29.12.2025
Қорақалпоғистонда МЧЖ раҳбарини “ухлатмоқчи” бўлган солиқчилар ушланди

Қорақалпоғистонда МЧЖ раҳбарини “ухлатмоқчи” бўлган солиқчилар ушланди

Ҳозирда мазкур ҳолат юзасидан учала шахсга нисбатан Жиноят Кодексининг тегишли моддалари билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов…
12:01 / 28.12.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!