$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Кечаси 23°

Олимлар томонидан миянинг 3D атласи яратилди

10:26 / 26.10.2024

Тадқиқотчилар сичқон миясининг ривожланишини кўрсатувчи уч ўлчамли атласни яратди.

Ушбу атлас сут эмизувчиларнинг бутун миясини эмбрёнал босқичларда ва эрта постнатал даврда батафсил ўрганиш имконини беради. Бу олимларга миянинг қандай шаклланиши, ишлаши, ривожланишида нима нотўғри кетиши мумкинлигини яхшироқ тушунишга ёрдам беради.

Атлас қандай яратилди?

Бу атлас нейрон ривожланиши ва у билан боғлиқ касалликларни ўрганиш учун янги имкониятлар эшигини очади. Ишланма ривожланишнинг барча босқичлари учун илғор визуализация ва микроскопия усулларидан фойдаланган ҳолда яратилди.

3Д-атласни Пенсилвания штати тиббиёт коллежи жамоаси яна бешта илмий институт билан ҳамкорликда Nature Communications журналида тақдим этди. Ушбу атлас мия тузилишининг ривожланиш динамикасини ҳар томонлама қамраб олувчи тасвирини кўрсатади, бу эса тадқиқотчиларга вақт ўтиши билан миянинг шакли ва ҳажмидаги ўзгаришларни таҳлил қилиш имконини беради.

Тадқиқотнинг етакчи муаллифларидан бири доктор Ёнсу Кимнинг таъкидлашича, бундай харитани яратиш миянинг нормал шароитда қандай ишлаши ва унинг бузилишларида қандай ўзгаришлар содир бўлишини тушуниш йўлида муҳим қадам бўлди. Илгари олимлар фақат икки ўлчовли тасвирлар билан чекланиб қоларди, бу эса нейрон алоқалари ва тузилмавий ўзгаришларни ўрганишни мураккаблаштирган. Эндиликда МРТ ва ёруғлик варағи флуорессент микроскопияси каби юқори технологик усуллардан фойдаланиш орқали, тадқиқотчилар мияни алоҳида ҳужайралар даражасида тасвирлаш имкониятига эга бўлди. Олимлар янги усулни ГАМКергик нейронлар — мия ичидаги коммуникацияда муҳим роль ўйнайдиган ҳужайраларни кузатиш учун қўллади. Бу ҳужайралар шизофрения ва аутизм каби касалликларга алоқадор бўлиши мумкин.

Яратилган атлас ушбу ҳужайралар миянинг турли қисмларида турли босқичларда қандай ривожланиши ва ташкил этилишини аниқлашга ёрдам берди.Жаҳон миқёсидаги илмий тадқиқотларни қўллаб-қувватлаш мақсадида, жамоа барча фойдаланувчилар учун атласнинг интерактив версиясини яратди. Ушбу манба дунё бўйлаб олимларга ўз тадқиқотлари учун маълумотлардан эркин фойдаланиш имкониятини беради. Бундай ишланмалар олимларнинг турли тадқиқотлар натижаларини ўз лойиҳаларига бирлаштириш жараёнини осонлаштиради, шу билан бирга машинали ўрганиш ва сунъий интеллект усулларидан фойдаланган ҳолда нейрофан ривожига ҳисса қўшади.


Илм-фан


														
														Магистратурага қабул бошланди

Магистратурага қабул бошланди

Бу ҳақда Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги хабар берди
22:04 / 07.07.2025

														
														Янги молиявий инқилобнинг бошланиши

Янги молиявий инқилобнинг бошланиши

Бугунги замонавий дунёда инсоният мисли кўрилмаган ихтиролар-у, технологияларнинг гувоҳига айланди. Рақамлаштириш одамларнин…
22:24 / 31.01.2025

														
														Қўрқинчли ютуқ: сунъий интеллект инсон ёрдамисиз ўзининг нусхасини ярата олади

Қўрқинчли ютуқ: сунъий интеллект инсон ёрдамисиз ўзининг нусхасини ярата олади

Ушбу ютуқ илмий ҳамжамиятда жиддий хавотир уйғотмоқда, чунки инсон аралашувисиз сунъий интеллектни муваффақиятли ўз-ўзини қа…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028 йилда мамонтларни қайтадан дунёга келтиришмоқчи

2028 йилда мамонтларни қайтадан дунёга келтиришмоқчи

АҚШда мамонтнинг туғилиши учун абадий музликларда топилган ДНКдан фойдаланилади.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Вампир кўршапалак”ларнинг қонини энергия манбаи сифатида ишлатиш мумкин” – олимлар

“Вампир кўршапалак”ларнинг қонини энергия манбаи сифатида ишлатиш мумкин” – олимлар

Канадалик олимлар кўршапалаклар устида тадқиқот ўтказишди ва “вампир кўршапалаклар” ўз ўлжасининг қони ёрдамида энергия ҳоси…
12:30 / 11.11.2024

														
														Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

South China Morning Post нашрининг хабар беришича, хитойлик олимлар сув ва ҳаводан бошқа кимёвий моддаларни яратишга имкон б…
17:13 / 26.10.2024

														
														Олимлар томонидан миянинг 3D атласи яратилди

Олимлар томонидан миянинг 3D атласи яратилди

Ушбу атлас сут эмизувчиларнинг бутун миясини эмбрёнал босқичларда ва эрта постнатал даврда батафсил ўрганиш имконини беради.…
10:26 / 26.10.2024

														
														Энди шифокорларга рентген тасвирлари орқали суяклар синишини аниқлашда сунъий интеллект ёрдам беради

Энди шифокорларга рентген тасвирлари орқали суяклар синишини аниқлашда сунъий интеллект ёрдам беради

Британия Миллий соғлиқни сақлаш ва тиббий ёрдамни такомиллаштириш институти (НИCЕ) сунъий интеллект рентген тасвирларини таҳ…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Микроблар энди антисептиклар билан озиқланмоқда” – Тадқиқотчилар

“Микроблар энди антисептиклар билан озиқланмоқда” – Тадқиқотчилар

Хиан Жиантонг-Ливерпул университети мутахассислари томонидан тадқиқот ўтказилганда, хитойлик олимлар ноодатий ҳолатга дуч ке…
10:22 / 19.10.2024

Бу ҳам қизиқ

Теннис. Карлос Алкарас Уимблдон финалига йўл олди

Теннис. Карлос Алкарас Уимблдон финалига йўл олди

Лондонда давом этаётган теннис бўйича “Катта Дубулға” туркумига кирувчи Уимблдон турнирининг эркаклар ўртасидаги баҳсларида …
13:13 / 12.07.2025
Ўзбекистоннинг ташқи қарзи 70 млрд долларга яқинлашди

Ўзбекистоннинг ташқи қарзи 70 млрд долларга яқинлашди

Жорий йилнинг I чорагида Ўзбекистоннинг умумий ташқи қарз ҳажми 68,4 млрд долларни ташкил қилмоқда. Бу ҳақда Марказий банкни…
16:59 / 12.07.2025
Ислом меросининг бебаҳо хазинаси Лондонда намойиш этилди

Ислом меросининг бебаҳо хазинаси Лондонда намойиш этилди

Лондонда муҳим маданий воқеа бўлиб ўтди
18:16 / 11.07.2025
Ўзбекистон мустақиллигининг 34 йиллиги юртимиз бўйлаб кенг нишонланади

Ўзбекистон мустақиллигининг 34 йиллиги юртимиз бўйлаб кенг нишонланади

“Ўзбекистон Республикаси давлат мустақиллигининг ўттиз тўрт йиллик байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида”ги п…
17:11 / 11.07.2025
Чиқинди хизматларидан қарздор абонентларнинг август ойидан бошлаб электр энергияси тўловига чеклов ўрнатилади

Чиқинди хизматларидан қарздор абонентларнинг август ойидан бошлаб электр энергияси тўловига чеклов ўрнатилади

Ушбу тартиб 2025 йил 30 июнгача бўлган қарздорликларга татбиқ этилмайди.
20:34 / 11.07.2025
Тошкент шаҳри марказидаги бир қанча кўчаларда ҳаракат қилиш вақтинча чекланади

Тошкент шаҳри марказидаги бир қанча кўчаларда ҳаракат қилиш вақтинча чекланади

Пойтахт ҳокимлиги ноқулайликлар учун узр сўраган
22:22 / 11.07.2025
Путин АҚШдан санкциялар кутмоқда

Путин АҚШдан санкциялар кутмоқда

Американинг The New York Times нашри ёзишича, Россия президенти Владимир Путин АҚШ президенти Доналд Трампнинг Москвага қарш…
12:22 / 12.07.2025
Тахтиқорача довони орқали пулли туннель қурилиши бўйича шартнома имзоланади

Тахтиқорача довони орқали пулли туннель қурилиши бўйича шартнома имзоланади

Туннель қурилишидаги асосий мураккабликлар геологик шароит ва тоғлик ҳудудда иш олиб бориш билан боғлиқ.
18:01 / 12.07.2025
Қўшни давлатларда куйдирги тарқалди: Ўзбекистонда қандай чоралар кўрилмоқда?

Қўшни давлатларда куйдирги тарқалди: Ўзбекистонда қандай чоралар кўрилмоқда?

Сўнгги вақтларда қўшни республикалар, хусусан Тожикистон ва Қозоғистонда ҳайвонлар ўртасида куйдирги билан касалланиш ҳолатл…
15:55 / 12.07.2025
Ўзбекистон, Афғонистон ва Покистон ўртасида транспорт-логистика соҳасидаги ҳамкорликни ривожлантириш масалалари муҳокама қилинди

Ўзбекистон, Афғонистон ва Покистон ўртасида транспорт-логистика соҳасидаги ҳамкорликни ривожлантириш масалалари муҳокама қилинди

Афғонистон ва Покистон транспорт идоралари иштирокида онлайн учрашув ўтказилди
22:43 / 11.07.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!