$
12803.06 UZS
26
131.84 UZS
0.4
13902.84 UZS
-17.77
21° Кечаси

Тавсия қиламиз. Стратосферадан ерга сакраган инсон ҳақида эшитганмисиз?

21:02 / 20.05.2022

Австриялик парашютчи 2012 йилнинг 14-октябрь, якшанба куни 39 000 метр (!) баландликдан ўзини ташлаган, вертолётдан, албатта. Товушдан юқори тезликни ривожлантириб, у бир вақтнинг ўзида бир нечта рекордларни ўрнатган.

Олим ва мутахассислардан иборат жамоа беш йил давомида ушбу тадбирга тайёргарлик кўрди. Бош қаҳрамоннинг исми Феликс Баумгартнер. У бутун ҳаётини ушбу сакрашга бағишлаган. Болалигида у дарахтларга чиқишни, энг тепасига чиқишни яхши кўрарди. 

“Тепада бўлиш мен ёқтирган энг яхши жараёндир”, – дейди Баумгартнер.

16 ёшида у парашютдан сакрашни бошлади ва 43 ёшида у “қўрқмас Феликс” лақабли энг машҳур парашютчига айланди. 

Парашютдан сакрашнинг моҳияти шундаки, спортчи ўз парашютини имкон қадар эрга яқинроқ очади, бу эса эркин йиқилиш вазиятини вақтида узайтиради.

Ҳамма кутган сакраш

Феликс стратосферадан (!) Ер томон учиб, товуш тезлигидан ўзиб кетган. Парвоз пайтида Баумгартнерда фақат ҳимоя костюми ва парашют бўлган. Феликсни стратосферага кўтарган стратостат Америка Қўшма Штатларидаги Росвел ҳаво кучлари базасидан учирилган. Стратостат – бу гелий билан тўлдирилган шар бўлиб, унга махсус гондол бириктирилган, ва бир йўловчи учун мўлжалланган.

У 2012 йилнинг июль ойида ҳам 29 километр баландликдан сакраган эди. У сакраш пайтида соатига 862 км тезликка эришган. Феликснинг сўзларига кўра, тез парвоз пайтида у қўлларини ҳис қилмаган.

Спортчи ҳаёти давомида 1500 марта баландликдан сакрашни амалга оширган. 6 та жаҳон рекордига эга. 1999 йилда Баумгартнер дунёдаги энг баланд бинолардан бири: Куала-Лумпурдаги Петронас минораларидан парашютда сакраган. Шунингдек, Рио-де-Жанейродаги Исо Масиҳнинг улкан ҳайкали қўлидан ва Тайпей 101 осмонўпар биносидан сакрашларни амалга оширган. 

Баумгарт ўзи тан олишича, унинг ҳаётидаги энг даҳшатли воқеа Хорватияда 188 метр баландликдан қоронғи ғорга сакраш бўлган. Феликс стратосферадан сакраганидан сўнг, профессионал фаолиятини якунлаган.

Баумгартнер уни икки сценарий кутиши мумкинлигини билар эди. Ёки у бир вақтнинг ўзида бир нечта жаҳон рекордларини янгилайди: ҳеч ким стратосфера шарида бунчалик баланд кўтарилмаган, ҳеч ким бундай узунликка сакрашни амалга оширмаган, сакрашда товуш тезлигини ҳали ҳеч ким энгиб ўта олмади. Ёки уни фожиали якун кутмоқда.

Стратосферадан сакраш: эҳтиёткор оптимизм

Хавф жуда катта эди. Феликс, масалан, парвоз пайтида ҳушини йўқотиши мумкин бўлган. Парашют автоматик равишда очилган тақдирда ҳам, спортчи қўниш жараёнини бошқара олмайди, бу эса жароҳат, ҳатто ўлимга ҳам олиб келади.

1960 йилда 31,3 километр баландликдан сакраб, парвозда 988 км/соат тезликка эришган АҚШ Ҳарбий-ҳаво кучлари зобити Жозеф Киттингер сакрашга тайёргарлик жараёнида доимо Феликснинг ёнида бўлган ва австрияликка барча масалаларда маслаҳат берган. Баумгартнернинг режалаштирган рекорди ҳақида эшитганида, Киттингер Феликсга эҳтиёткор ва оптимист бўлиш кераклигини уқтирган.

“Кўпчилик баландликка кўтарилишни хоҳлайди, лекин улар ва Ер ўртасида пайдо бўладиган тубсизлик чуқурлигидан қўрқишади. Бу эса мени ҳеч қачон қўрқитмаган”, – деган Феликс.

Унинг баландлик бўйича рекорди 2014 йилнинг 25 октябрига қадар давом этди. Google’нинг топ-менежерларидан бири Алан Юстас 41 420 м баландликдан сакраб, эркин тушиш масофаси бўйича ҳам Баумгартнерни ортда қолдирди. Бироқ, Юстас барқарорлаштирувчи парашютдан фойдаланганлиги сабабли, тушиш масофаси ва вертикал тезлик бўйича рекордлар (1321 км/соат) FAI (Халқаро авиация федерацияси) томонидан алоҳида тоифага ажратилган.

Гарчи баландликдан сакраш бўйича рекорд янгиланган бўлса-да, Баумгартнер ва унинг устози Жозеф Киттингер инсон нималарга қодир эканини исботлашда беминнат хизмат қилган.
 


Қизиқарли


														
														Уй ичидан қадимий қабристон топилди

Уй ичидан қадимий қабристон топилди

Франциялик эркак уйининг ертўласини таъмирлаётганда одам скелетларига дуч келган.
15:31 / 13.10.2024

														
														“Гарри Поттер” филмьи юлдузи вафот этди

“Гарри Поттер” филмьи юлдузи вафот этди

Актриса 89 ёшда эди.
19:43 / 27.09.2024

														
														Дубайда 500 нафарга яқин ўзбекистонлик миллионерлар борлиги аниқланди

Дубайда 500 нафарга яқин ўзбекистонлик миллионерлар борлиги аниқланди

Дубайда қиймати миллиард доллардан ортиқ кўчмас мулкка эга бўлган Марказий Осиёдан келган муҳожирлар борлиги аниқланган.
14:58 / 15.09.2024

														
														Пингвинларни ўгириб қўйиш — ноёб касблардан бири

Пингвинларни ўгириб қўйиш — ноёб касблардан бири

Ушбу касб фақат бир нечтагина инсонга тегишлидир.
15:39 / 14.09.2024

														
														iPhone 16 қандай хусусиятларга эга ва унинг нархи қанча?

iPhone 16 қандай хусусиятларга эга ва унинг нархи қанча?

It’s Glowtime тақдимоти доирасида Apple янги iPhone 16 (Плюс, Pro, Pro Max) смартфонларини тақдим этди.
09:38 / 10.09.2024

														
														Энг нуфузли паспортлар рейтингида Ўзбекистон 79-ўринни банд этди

Энг нуфузли паспортлар рейтингида Ўзбекистон 79-ўринни банд этди

Henley & Partners дунё мамлакатлари паспортининг йиллик рейтингини эълон қилди.
17:14 / 13.07.2024

														
														Ҳар куни ярим тайёр лағмон қилиб берадиган аёлнинг эри ташлаб кетди

Ҳар куни ярим тайёр лағмон қилиб берадиган аёлнинг эри ташлаб кетди

Эркакнинг айтишича, хотини ушбу маҳсулотни дамлашдан бошқа нарсани билмайди.
09:32 / 11.07.2024

														
														Олимпиадада иштирок этган биринчи аёл ким бўлган?

Олимпиадада иштирок этган биринчи аёл ким бўлган?

Ўша пайтда аёлларга фақат теннис ва гольфдан мукофот (2,2%) берилган.
14:35 / 10.07.2024

														
														Сингапурда 16 хил ҳашаротни ейишга рухсат берилди

Сингапурда 16 хил ҳашаротни ейишга рухсат берилди

Ҳашаротларни “ёввойи табиатдан йиғиб олиниши”га рухсат берилмаган.
12:23 / 10.07.2024

														
														Марокашлик ҳижобли қиз халқаро “Мисс сунъий интеллект” танловида ғолиб чиқди

Марокашлик ҳижобли қиз халқаро “Мисс сунъий интеллект” танловида ғолиб чиқди

Ғолибнинг айтишича, сунъий интеллект орқали яратилган моделлар ҳар бир миллатнинг маданий ва миллий бойлигини дунёга танитиш…
09:49 / 10.07.2024

Бу ҳам қизиқ

Қозоғистондаги автоҳалокат туфайли 6 нафар ўзбекистонлик вафот этди

Қозоғистондаги автоҳалокат туфайли 6 нафар ўзбекистонлик вафот этди

Бу ҳақда маҳаллий полиция хабар берди.
18:52 / 16.10.2024
Украинага қарши урушда қатнашган ўзбекистонлик қамалди

Украинага қарши урушда қатнашган ўзбекистонлик қамалди

Самарқандлик фуқаро пул эвазига Украинага қарши урушда қатнашгани маълум бўлди.
13:50 / 17.10.2024
Қандли диабетнинг кексалар учун яширин хавфи эълон қилинди

Қандли диабетнинг кексалар учун яширин хавфи эълон қилинди

Пекин тиббиёт коллежи шифохонаси олимлари қанд касалига чалинган кексаларда саркопения — скелет мушаклари қуриши хавфи юқори…
12:00 / 17.10.2024
2025 йилда 78 та туман бюджет харажатини ўзи қоплашга ўтказилади

2025 йилда 78 та туман бюджет харажатини ўзи қоплашга ўтказилади

Шавкат Мирзиёев ҳузурида жорий йилда иқтисодиётда кутилаётган натижалар ва 2025 йил учун мўлжалланган асосий макроиқтисодий …
18:19 / 17.10.2024
ИИББ Телеграмъдаги фирибгарликнинг янги кўриниши ҳақида огоҳлантирди

ИИББ Телеграмъдаги фирибгарликнинг янги кўриниши ҳақида огоҳлантирди

Фирибгарлар маълумотлардан ўз мақсади йўлида фойдаланади.
11:42 / 17.10.2024
Тошкентдаги меҳмонхонада ёнғин содир бўлди

Тошкентдаги меҳмонхонада ёнғин содир бўлди

Мазкур ҳодиса юзасидан Тошкент шаҳар ФВБ маълумот берди.
18:11 / 16.10.2024
Шимолий Кореяда 1,5 млнга яқин одам армияга қўшилиш учун ариза берган

Шимолий Кореяда 1,5 млнга яқин одам армияга қўшилиш учун ариза берган

Шунингдек, “Корея Овози” давлат радиостанцияси ҳам Шимолий Кореяда ҳарбий можарога тайёр бўлганлар сони вақт ўтган саин орти…
13:59 / 17.10.2024
КХДР Жанубий Кореяга олиб борувчи барча йўлларни портлатди

КХДР Жанубий Кореяга олиб борувчи барча йўлларни портлатди

Бундан ташқари, КХДР Жанубий Кореяга ахлатга тўла шарларни учирганди.
10:11 / 17.10.2024
Бухорода саксовул кесганлар қўлга олинди

Бухорода саксовул кесганлар қўлга олинди

25 та ҳолатда табиатга 29 миллион 702 минг 400 сўм зарар етказилганлиги ҳисобланган ва 222 миллион 900 минг сўм жарима тайин…
09:45 / 18.10.2024
Варикоз бўлмаслик учун

Варикоз бўлмаслик учун

Бугунги кунда варикоз энг кўп учрайдиган касалликлардан бири бўлиб, у ҳар учинчи аёл ва ўнинчи эркакда қайд қилинади.
09:33 / 18.10.2024

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!