$
12940.58 UZS
14.07
153.22 UZS
-2.78
14044.41 UZS
-48.07
16° Кечаси

Тавсия қиламиз. Стратосферадан ерга сакраган инсон ҳақида эшитганмисиз?

21:02 / 20.05.2022

Австриялик парашютчи 2012 йилнинг 14-октябрь, якшанба куни 39 000 метр (!) баландликдан ўзини ташлаган, вертолётдан, албатта. Товушдан юқори тезликни ривожлантириб, у бир вақтнинг ўзида бир нечта рекордларни ўрнатган.

Олим ва мутахассислардан иборат жамоа беш йил давомида ушбу тадбирга тайёргарлик кўрди. Бош қаҳрамоннинг исми Феликс Баумгартнер. У бутун ҳаётини ушбу сакрашга бағишлаган. Болалигида у дарахтларга чиқишни, энг тепасига чиқишни яхши кўрарди. 

“Тепада бўлиш мен ёқтирган энг яхши жараёндир”, – дейди Баумгартнер.

16 ёшида у парашютдан сакрашни бошлади ва 43 ёшида у “қўрқмас Феликс” лақабли энг машҳур парашютчига айланди. 

Парашютдан сакрашнинг моҳияти шундаки, спортчи ўз парашютини имкон қадар эрга яқинроқ очади, бу эса эркин йиқилиш вазиятини вақтида узайтиради.

Ҳамма кутган сакраш

Феликс стратосферадан (!) Ер томон учиб, товуш тезлигидан ўзиб кетган. Парвоз пайтида Баумгартнерда фақат ҳимоя костюми ва парашют бўлган. Феликсни стратосферага кўтарган стратостат Америка Қўшма Штатларидаги Росвел ҳаво кучлари базасидан учирилган. Стратостат – бу гелий билан тўлдирилган шар бўлиб, унга махсус гондол бириктирилган, ва бир йўловчи учун мўлжалланган.

У 2012 йилнинг июль ойида ҳам 29 километр баландликдан сакраган эди. У сакраш пайтида соатига 862 км тезликка эришган. Феликснинг сўзларига кўра, тез парвоз пайтида у қўлларини ҳис қилмаган.

Спортчи ҳаёти давомида 1500 марта баландликдан сакрашни амалга оширган. 6 та жаҳон рекордига эга. 1999 йилда Баумгартнер дунёдаги энг баланд бинолардан бири: Куала-Лумпурдаги Петронас минораларидан парашютда сакраган. Шунингдек, Рио-де-Жанейродаги Исо Масиҳнинг улкан ҳайкали қўлидан ва Тайпей 101 осмонўпар биносидан сакрашларни амалга оширган. 

Баумгарт ўзи тан олишича, унинг ҳаётидаги энг даҳшатли воқеа Хорватияда 188 метр баландликдан қоронғи ғорга сакраш бўлган. Феликс стратосферадан сакраганидан сўнг, профессионал фаолиятини якунлаган.

Баумгартнер уни икки сценарий кутиши мумкинлигини билар эди. Ёки у бир вақтнинг ўзида бир нечта жаҳон рекордларини янгилайди: ҳеч ким стратосфера шарида бунчалик баланд кўтарилмаган, ҳеч ким бундай узунликка сакрашни амалга оширмаган, сакрашда товуш тезлигини ҳали ҳеч ким энгиб ўта олмади. Ёки уни фожиали якун кутмоқда.

Стратосферадан сакраш: эҳтиёткор оптимизм

Хавф жуда катта эди. Феликс, масалан, парвоз пайтида ҳушини йўқотиши мумкин бўлган. Парашют автоматик равишда очилган тақдирда ҳам, спортчи қўниш жараёнини бошқара олмайди, бу эса жароҳат, ҳатто ўлимга ҳам олиб келади.

1960 йилда 31,3 километр баландликдан сакраб, парвозда 988 км/соат тезликка эришган АҚШ Ҳарбий-ҳаво кучлари зобити Жозеф Киттингер сакрашга тайёргарлик жараёнида доимо Феликснинг ёнида бўлган ва австрияликка барча масалаларда маслаҳат берган. Баумгартнернинг режалаштирган рекорди ҳақида эшитганида, Киттингер Феликсга эҳтиёткор ва оптимист бўлиш кераклигини уқтирган.

“Кўпчилик баландликка кўтарилишни хоҳлайди, лекин улар ва Ер ўртасида пайдо бўладиган тубсизлик чуқурлигидан қўрқишади. Бу эса мени ҳеч қачон қўрқитмаган”, – деган Феликс.

Унинг баландлик бўйича рекорди 2014 йилнинг 25 октябрига қадар давом этди. Google’нинг топ-менежерларидан бири Алан Юстас 41 420 м баландликдан сакраб, эркин тушиш масофаси бўйича ҳам Баумгартнерни ортда қолдирди. Бироқ, Юстас барқарорлаштирувчи парашютдан фойдаланганлиги сабабли, тушиш масофаси ва вертикал тезлик бўйича рекордлар (1321 км/соат) FAI (Халқаро авиация федерацияси) томонидан алоҳида тоифага ажратилган.

Гарчи баландликдан сакраш бўйича рекорд янгиланган бўлса-да, Баумгартнер ва унинг устози Жозеф Киттингер инсон нималарга қодир эканини исботлашда беминнат хизмат қилган.
 


Қизиқарли


														
														2024 йилда дунё миллионерлари сони 2,34 миллион кишидан ошди

2024 йилда дунё миллионерлари сони 2,34 миллион кишидан ошди

Бу ҳақда Knight Frank компаниясининг йиллик Wealth Report ҳисоботида келтирилди.
12:45 / 08.03.2025

														
														ЎША ТУН…

ЎША ТУН…

Воқеий ҳикояЎша куни қўшни болалар билан қора кечгача ўйнадик.
16:27 / 03.02.2025

														
														Медуза ниқоби: Ситсилияда 2000 йилдан ошиқ ноодатий артефакт топилди

Медуза ниқоби: Ситсилияда 2000 йилдан ошиқ ноодатий артефакт топилди

Италиялик археологлар Ситсилия жанубидаги Агригенто провинциясидаги замонавий Ликата яқинида жойлашган қадимий Финзиаде шаҳр…
11:14 / 27.01.2025

														
														Илм-фан “оталари”

Илм-фан “оталари”

Илм-фан оталари тарих китобларидаги шунчаки номлар эмас. Улар ғоялари билан инсоният цивилизациясига ҳисса қўшган одамлардир…
12:11 / 15.01.2025

														
														Гендер тестлари можароси билан танилган Iman Ҳалиф Гооглеъда энг кўп қидирилган спортчи бўлди

Гендер тестлари можароси билан танилган Iman Ҳалиф Гооглеъда энг кўп қидирилган спортчи бўлди

Google қидирув тизими орқали 2024 йилда энг кўп изланган мавзуларни сарҳисоб қилди ва қидирувларни йўналишлар бўйича ажратиб…
11:22 / 12.12.2024

														
														Японияда одамларни ювадиган кир машина яратилди

Японияда одамларни ювадиган кир машина яратилди

2025 йил апрель ойида Осака шаҳрида бўлиб ўтадиган Бутунжаҳон кўргазмасида инсонлар фойдаланиши учун мўлжалланган кир ювиш м…
14:41 / 23.11.2024

														
														2024 йилнинг энг яхши пишлоғи аниқланди

2024 йилнинг энг яхши пишлоғи аниқланди

“Йилнинг энг яхши пишлоғи” номли анъанавий халқаро танлов Португалиянинг Визеу шаҳрида ўтказилди.
10:26 / 20.11.2024

														
														“Титаник”даги капитаннинг соати аукционда сотилди

“Титаник”даги капитаннинг соати аукционда сотилди

Henry Aldridge and Son аукцион уйининг хабар беришича, “Титаник”нинг 700 дан ортиқ йўловчисини қутқарган “Карпатия” кемаси к…
10:22 / 18.11.2024

														
														Дунёдаги энг қиммат зумрад кимошди савдосида сотилди

Дунёдаги энг қиммат зумрад кимошди савдосида сотилди

CBS News нашрининг хабар беришича, шаҳзода Садриддин Оғахон III нинг Cartier брошидан зумрадлари кимошди савдосида сотилди.
09:34 / 16.11.2024

Бу ҳам қизиқ

Экрем Имомўғлу расман Туркия президентлигига номзод бўлди

Экрем Имомўғлу расман Туркия президентлигига номзод бўлди

Коррупцияда айбланиб ҳибсга олинган Истанбул мери Экрем Имомўғлу расман Туркия президентлигига номзод бўлди.
09:38 / 24.03.2025
Экрем Имомўғлу ҳибсга олинди

Экрем Имомўғлу ҳибсга олинди

Туркияда бешинчи кундирки Акром Имомўғлу қўлга олинишига қарши намойишлар давом этмоқда.
14:09 / 23.03.2025
Ўзбекистонда ҳафта охиригача ёмғирли об-ҳаво кузатилади

Ўзбекистонда ҳафта охиригача ёмғирли об-ҳаво кузатилади

Иш ҳафтасининг охиригача беқарор об-ҳаво сақланиб туради, деб хабар бермоқда “Ўзгидромет”.
13:54 / 24.03.2025
Хитойдан Наманганга яна 30 та янги автобус етказиб берилди

Хитойдан Наманганга яна 30 та янги автобус етказиб берилди

Наврўз байрами арафасида Наманган аҳолисига Хитойнинг "Зҳонгтонг Bus" компанияси томонидан ишлаб чиқарилган 30 та замонавий …
19:25 / 23.03.2025
Икки ой ичида Ўзбекистон мева-сабзавотларни 175 миллион долларга экспорт қилди

Икки ой ичида Ўзбекистон мева-сабзавотларни 175 миллион долларга экспорт қилди

2025 йилнинг январь-февраль ойларида Ўзбекистон 192,9 минг тонна мева-сабзавот маҳсулотларини чет эл мамлакатларига 175,1 ми…
20:04 / 22.03.2025
Энди Россияда айрим мигрантлар патентсиз ишлай олиши мумкин

Энди Россияда айрим мигрантлар патентсиз ишлай олиши мумкин

Бунинг учун улар бармоқ изларини топшириши, гиёҳванд моддалар ва хавфли инфекцион касалликлар бўйича тиббий кўрикдан ўтиши к…
08:53 / 24.03.2025
“Ойликбот” ўрнига “Молиячи” ахборот тизими ишга туширилади

“Ойликбот” ўрнига “Молиячи” ахборот тизими ишга туширилади

Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг маълум қилишича, Telegram ижтимоий тармоғида иш ҳақи тўғрисида маълумот берувчи “Ойликбот”…
15:15 / 24.03.2025
Саудия Арабистонидаги ноқонуний мигрантлар Ўзбекистонга қайтарилди

Саудия Арабистонидаги ноқонуний мигрантлар Ўзбекистонга қайтарилди

Саудия Арабистонида миграция қоидаларини бузгани учун ҳибсга олинган Ўзбекистон Республиканинг 19 нафар фуқароси ватанига қа…
20:01 / 23.03.2025
Ўзбекистон Афғонистонга навбатдаги инсонпарварлик ёрдамини жўнатди

Ўзбекистон Афғонистонга навбатдаги инсонпарварлик ёрдамини жўнатди

Инсонпарварлик ёрдами таркибидан ун, буғдой, макарон маҳсулотлари, ўсимлик ёғи, шакар, тез тайёрланадиган таомлар, қизил лов…
14:54 / 24.03.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!