$
12800.13 UZS
-7.9
129.02 UZS
-1.13
13467.02 UZS
-145.35
10° Kechasi

Kun tarixi: 3-mart – Yovvoyi tabiatni asrash kuni

11:53 / 03.03.2022

Har yilning 3-mart sanasi BMT Bosh assambleyasi tashabbusiga binoan “Yovvoyi tabiat kuni”sifatida nishonlanadi. Aynan mana shu kuni jahon hamjamiyatining eʼtibori yovvoyi tabiatni asrash masalasiga qaratiladi.

1970-yildan 2014-yilga qadar sutemizuvchilar, qushlar, baliqlar, sudralib yuruvchilar va amfibiyalarning global populyatsiyasi 60 foizga qisqargan.

Biologik xilma-xillikning yoʻqotilishi – shunchaki ekologik muammo emas. Bu holat oxir-oqibatda iqtisodiyot, insoniyat taraqqiyoti va xavfsizligiga ham tahdid soladi.

Insoniyatning ekotizimga taʼsiri

– XIX asr oxirlaridan beri Yer sayyorasidagi oʻrmonlarning uchdan bir qismi kesib tashlangan. Oxirgi 50 yillik vaqt ichida Amazonka oʻrmonlarining beshdan bir qismi Yer yuzidan yoʻq boʻlib ketgan.

– Bugungi kunda 2 milliard aholi asosiy quvvat manbai sifatida yogʻoch yoqilgʻisidan foydalanadi. 1990-2015-yillarda oʻrmonlarning kesilishi oqibatida Yer sayyorasining 6 foiz hududi (290 million gektar) tabiiy oʻrmonlaridan mahrum boʻlgan.

– 1700-yildan 2000-yilgacha boʻlgan davrda botqoqliklarning 85 foizi butunlay yoʻq boʻlib ketgan. Ularning yoʻqotilish tezligi oʻrmonlarning kesilishi koʻrsatkichidan uch baravarga koʻp.

– 1870-yildan boshlab Yer sayyorasi tirik marjon rifi qatlamining teng yarmidan mahrum boʻlgan.

– Bugungi kunda Yer sayyorasida 8 million turga mansub boʻlgan jonivorlar va oʻsimliklar mavjud. Ularning 1 millioni yoʻqolib ketish xavfi ostida boʻlgan turlardir.

– Dengizda yashovchi sut emizuvchilar va akulalarning 33 foizi ham yoʻqolib ketish xavfi ostida turibdi.

Olimlar yovvoyi tabiatga xavf soluvchi asosiy 5 omil mavjud ekanligini aytishadi.

Bular:

– Quruqlikdagi va dengizdagi resurslardan foydalanishdagi oʻzgarishlar;

– Yovvoyi tabiatni toʻgʻridan toʻgʻri yoʻq qilish;

– Iqlim oʻzgarishlari;

– Atrof-muhitning ifloslanishi;

– Insoniyat tomonidan ekotizimga invaziv turlarning kiritilishi.

Yovvoyi tabiatni asrab qolish uchun nima qila olamiz?

1. Suvni uvol qilmang. Atrofingizdagi odamlar va farzandlaringizni suvning har bir tomchisi qadrlashga oʻrgating.

2. Chiqindini saralang. Qayta ishlash imkoniyati mavjud boʻlgan chiqindini alohida ajrating. Bu sizdan biroz eʼtibor hamda vaqt talab qilishi mumkin, ammo tabiatni asrash uchun kichik boʻlsa-da oʻz hissangizni qoʻshgan hisoblanasiz.

3. Ekologik savodxonlikni oshiring. “Bir oʻzim nimani ham oʻzgartira olardim?” degan fikrdan butunlay voz keching. Ekologik savodxonlikni oshirish oxir-oqibatda ekologik madaniyatning shakllanishiga sabab boʻladi.


Qiziqarli


														
														Qo‘shni davlatda 85 mln yillik dinozavr qoldiqlari topildi

Qo‘shni davlatda 85 mln yillik dinozavr qoldiqlari topildi

Tojikistonning So‘g‘d viloyati Kansay qishlog‘ida dinozavrlarning boy majmuasi, terizinozavrlar qoldiqlari topildi.
10:00 / 13.11.2024

														
														Marsda qadimiy okean izlari topildi

Marsda qadimiy okean izlari topildi

Xitoylik planetologlar “Chjunjun” marsoxodi Mars sayyorasida taxminan 3,5 milliard yil oldin ulkan okean bo‘lganini tasdiqlo…
09:54 / 11.11.2024

														
														Amir Temur hayoti haqida eski qo‘lyozma topildi

Amir Temur hayoti haqida eski qo‘lyozma topildi

Bu haqda Tojikiston Milliy universiteti professori, filologiya fanlari doktori Badriddin Maqsudov ma’lum qildi. Qo‘lyozma To…
12:25 / 10.11.2024

														
														132 yil oldin yozilgan maktub topildi

132 yil oldin yozilgan maktub topildi

BBC nashrining xabar berishicha, Shotlandiya janubidagi Korsvoll mayog‘i devorlari ostidan ichida 132 yil avval yozilgan mak…
12:20 / 10.11.2024

														
														Hyundai yangi texnologik tankni taqdim etdi

Hyundai yangi texnologik tankni taqdim etdi

Hyundai kompaniyasi yaqinda vodorod dvigateliga ega bo‘lgan, dron va avtopilot funksiyasi bilan jihozlangan yangi turdagi “H…
09:29 / 06.11.2024

														
														Velosiped haydayotganda telefondan foydalangan shaxslar endi qamaladi

Velosiped haydayotganda telefondan foydalangan shaxslar endi qamaladi

BBCning ma’lumotiga ko‘ra, endi Yaponiyada velosiped haydab ketayotib, mobil telefondan foydalangan fuqarolar olti oygacha q…
16:44 / 04.11.2024

														
														Elektromobillar uchun g‘ildirakli poverbanklar yaratildi

Elektromobillar uchun g‘ildirakli poverbanklar yaratildi

Xitoyning Wuling kompaniyasi elektromobillar uchun o‘ziyurar zaryadlash qurilmasining prototipini taqdim qildi.
12:33 / 03.11.2024

														
														Olimlar 400 yil oldin vafot etgan qizning yuzini tiklashdi

Olimlar 400 yil oldin vafot etgan qizning yuzini tiklashdi

Sky News nashrining ma’lum qilishicha, polshalik olimlar DNK, 3D printer va loy yordamida 400 yil ilgari yashagan qizning ko…
12:14 / 02.11.2024

														
														Yaponiyadagi qishloqda keksalar ko‘chalarga qo‘g‘irchoqlar o‘rnatishmoqda. Nega?

Yaponiyadagi qishloqda keksalar ko‘chalarga qo‘g‘irchoqlar o‘rnatishmoqda. Nega?

Yaponiyadagi Ichinino qishlog‘ida 60 nafardan kam odam yashaydi. Ular ko‘chalarga jonli atmosferani qaytarish uchun qo‘g‘irc…
15:43 / 31.10.2024

														
														Apple M4 chipli yangi iMac kompyuterini taqdim qildi

Apple M4 chipli yangi iMac kompyuterini taqdim qildi

M4 chipi tufayli iMac ilovalarni ochish va Safari bilan ishlash kabi kundalik vazifalarni bajarishda 1,7 barobar tezroq ekan…
11:13 / 31.10.2024

Bu ham qiziq

Qirg‘izistonda hokimiyatni egallashga urinish bo‘ldi

Qirg‘izistonda hokimiyatni egallashga urinish bo‘ldi

Qirg‘iziston Respublikasi ichki ishlar vazirligining tezkor xizmatlari tomonidan hokimiyatni zo‘ravonlik bilan egallab olish…
10:05 / 13.11.2024
AQSh Registon maydonining restavratsiyasi uchun 500 ming dollar grant ajratadi

AQSh Registon maydonining restavratsiyasi uchun 500 ming dollar grant ajratadi

Bu haqda AQShning O‘zbekistondagi elchixonasi matbuot xizmati xabar berdi.
18:23 / 14.11.2024
Pokistondagi qalin zaharli tutun koinotdan ko‘rinmoqda

Pokistondagi qalin zaharli tutun koinotdan ko‘rinmoqda

Havoning ifloslanishi sababli Pokiston hukumati maktablar va jamoat joylarini yopishga majbur bo‘lgan, chunki qattiq tutun o…
15:22 / 14.11.2024
Shavkat Mirziyoyev kasalliklarni erta aniqlash va samarali davolashga oid takliflar taqdimoti bilan tanishdi

Shavkat Mirziyoyev kasalliklarni erta aniqlash va samarali davolashga oid takliflar taqdimoti bilan tanishdi

Aholi salomatligini saqlash – uzluksiz jarayon. Sohadagi tahlil va talabdan kelib chiqib, muhim yo‘nalishlar bo‘yicha taklif…
21:19 / 14.11.2024
Yunusobodda Captiva va Spark o‘rtasida YTH sodir bo‘ldi

Yunusobodda Captiva va Spark o‘rtasida YTH sodir bo‘ldi

Hozirda mazkur holat yuzasidan Toshkent shahar IIBB YHXB mas’ul xodimlari tomonidan surishtiruv ishlari olib borilmoqda.
09:51 / 14.11.2024
Milliy terma jamoa JCh saralashida ishtirokini davom ettiradi

Milliy terma jamoa JCh saralashida ishtirokini davom ettiradi

O‘zbekiston milliy terma jamoasi noyabr oyida 2026-yilgi Jahon chempionati 3-saralash bosqichi doirasida safarda Qatar va KX…
16:22 / 13.11.2024
Bitkoinning narxi rekord darajada oshdi

Bitkoinning narxi rekord darajada oshdi

Bitkoinning qiymati tarixiy maksimumni yangiladi va birinchi marta 90 ming dollardan oshdi.
20:41 / 14.11.2024
COP-29. BAA O‘zbekistonda shamol elektr stansiyasi quradi

COP-29. BAA O‘zbekistonda shamol elektr stansiyasi quradi

Ozarbayjonning Boku shahrida bo‘lib o‘tayotgan COP-29 anjumani doirasida O‘zbekiston Energetika vazirligi va Birlashgan Arab…
10:31 / 13.11.2024
Yunusobod tumanida ekskavator quvurga shikast yetkazishi natijasida gaz ta’minoti vaqtincha to‘xtatildi

Yunusobod tumanida ekskavator quvurga shikast yetkazishi natijasida gaz ta’minoti vaqtincha to‘xtatildi

Bu haqda “Hududgazta’minot” matbuot xizmati xabar berdi.
20:26 / 13.11.2024
Mahalliy qatnovdagi vagonlar orqali yuk tashish tariflari oshiriladi

Mahalliy qatnovdagi vagonlar orqali yuk tashish tariflari oshiriladi

Bu haqda “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ matbuot xizmati xabar berdi.
12:13 / 14.11.2024

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!