$
12559.26 UZS
-59.37
160.17 UZS
-0.66
14413.01 UZS
-103.46
33° Kechasi 22°

Bolalar va gajetlar: telefonga qaramlikning foyda va zararlari

14:38 / 09.11.2023

Zamonaviy dunyoda bolalarning gajetlarga qaramligi borgan sari ortib bormoqda. Bu esa ko‘plab ota-onalarni tashvishga solishi tabiiy hol.

Ushbu maqolada psixologlarning smartfonlar bolalarga nima uchun foydali yoki zararli ekani, unga qaramlikning oldini olish yo‘llari haqida fikr-mulohazalari keltirilgan.

Gajetlar allaqachon kundalik hayotimizning bir qismiga aylanib ulgurgan. Tabiiyki, bolalar hayotida ham u mavjud. Lekin ko‘plab ota-onalar farzandlari telefonlardan uzoq vaqt foydalanishidan xavotirlanadi.

Xo‘sh, ota-ona farzandiga qaysi yoshda telefon yoki planshet bergani maʼqul? Keling, avval shuni aniqlashtirib olamiz.

Bolalar psixologi Susanna Barinovaning fikricha, gajetlar bolalar uchun ko‘p jihatdan foydali: ular rivojlanish va yangi bilimlarni o‘rganishga yordam beradi, dunyoqarashni kengaytiradi va hokazo. Farzandingizga ulardan to‘g‘ri foydalanishni o‘rgatish kerak, xolos.

“Besh yoshgacha bo‘lgan bolalarda umuman gajetlar bo‘lmasligi kerak. Maktabgacha va boshlang‘ich maktab o‘quvchilariga esa faqat ota-ona nazorati ostidagi gajetlardan foydalanishga ruxsat beriladi. Bunda telefondagi ilovalar bolaning xotirasi va boshqa aqliy qobiliyatlarini rivojlantirishga moslashgan bo‘lishi kerak”, deydi u.

Barinova o‘smirlarga gajetlardan foydalanishni taqiqlashga qarshi ekanini yozadi. Uning fikricha, bu bolani real hayotdan butunlay mahrum qilish bilan barobar.

Umuman olganda, bolalar uchun zamonaviy dunyoda gajetlarsiz yashash qiyin, lekin ota-onalar ular nima bilan mashg‘ul ekanligini nazorat qilishlari muhimdir.

Yana bir jihatga eʼtibor berish lozim. Bolalarning smartfonlarga qaramligiga baʼzi hollarda ota-onalar ham sababchi bo‘lishadi. Yaʼni, farzandlar telefondan foydalanish bo‘yicha ko‘pincha ota-onasidan o‘rnak oladi.

Bolalarning telefondan ko‘p foydalanishlarining yana bir sababi ularning do‘stlari bilan muloqot qilishlaridir. Buning uchun ijtimoiy tarmoqlarda guruhlar mavjud.

Shuni ham alohida taʼkidlash kerakki, ko‘plab bolalar internet va ijtimoiy tarmoqlar tufayli muvaffaqiyatga erishishga va o‘z imkoniyatlarini oshirishga harakat qilmoqdalar.

Siz bolalaringiz va ularning gajetlardan foydalanishini nazorat qilishingizdan qo‘rqmasligingiz kerak. Siz shunchaki ular bilan bu ishni ularning manfaati uchun qilayotganingizni uqtirishingiz lozim.

Neyropsixolog Tatyana Shtaynning fikricha, ota-onalar farzandlariga gajetlarsiz baxtli yashashni o‘rgatishlari mumkin. Telefonlar, planshetlar va kompyuterlarga qaramlikni rivojlantirmaslik kerak.

Mutaxassisning fikricha, fiziologik nuqtayi nazardan gadjetga qaramlikning shakllanish mexanizmi giyohvandlikning shakllanishi bilan bir xil.

 


Lifestyle


														
														Shoshilinch hayotdan sokinlik sari: “Slow living” nima va nega hozir buning ayni payti?

Shoshilinch hayotdan sokinlik sari: “Slow living” nima va nega hozir buning ayni payti?

Sekin hayot (slow living) nima?“Slow living” — bu har bir kunni, har bir harakatni, har bir daqiqani ongli ravishda yashash …
12:18 / 26.05.2025

														
														Uy bekalari uchun motivatsion tavsiyalar

Uy bekalari uchun motivatsion tavsiyalar

Uy bekasi bo‘lish — bu oddiylikda mukammallik yaratish san’atidir. Uy bekalari — oilaning yuragi, muhitning me’mori.
15:19 / 30.04.2025

														
														“Kalmar o‘yini” seriali aktrisasi saratondan vafot etdi

“Kalmar o‘yini” seriali aktrisasi saratondan vafot etdi

“Kalmar o‘yini” serialining ikkinchi mavsumida sobiq politsiya xodimi Xvan Chjun-Xoning onasi rolini ijro etgan aktrisa Li J…
09:46 / 04.02.2025

														
														Nonushta uchun eng zararli oziq-ovqatlarning ro‘yxati bilan tanishing

Nonushta uchun eng zararli oziq-ovqatlarning ro‘yxati bilan tanishing

Balansli nonushta qilish yaxshiroq umumiy ovqatlanish bilan bog‘liq bo‘lib, tanangizni ruhiy va jismoniy qiyinchiliklarni ye…
13:32 / 25.01.2025

														
														Insayder iPhone 17 Pro dizayni va xususiyatlari haqida ma’lumot berdi

Insayder iPhone 17 Pro dizayni va xususiyatlari haqida ma’lumot berdi

Flagman nafaqat innovatsion kamera, balki odatiy standartlarni o‘zgartiruvchi noyob orqa panel dizaynini ham oladi.
11:13 / 25.01.2025

														
														Rossiyada kriptosaunalar ishlab chiqildi: ular sizni isitib qo‘yadi va kripto pul oladi

Rossiyada kriptosaunalar ishlab chiqildi: ular sizni isitib qo‘yadi va kripto pul oladi

Sankt-Peterburgdagi Luxury World Spa kompaniyasi “Kriptosauna” loyihasini taqdim etdi. Yangi mahsulot ASIC (kriptovalyuta qa…
10:35 / 25.01.2025

														
														Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni to‘xtatishning foydasi bo‘ldimi?

Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni to‘xtatishning foydasi bo‘ldimi?

Ushbu tadqiqot amalga oshirilgandan so‘ng o‘quvchilarning ko‘rsatkichlari oshgan.
15:29 / 18.01.2025

														
														2025-yilda qanday krossovkalar moda bo‘ladi?

2025-yilda qanday krossovkalar moda bo‘ladi?

Krossovkalar hech qachon modadan qolmaydigan, qulay oyoq kiyim hisoblanadi. Faqatgina har yili ularning qaysidir turi, ayniq…
13:02 / 16.01.2025

														
														Takchi – Koreyaning mashhur an’anaviy o‘yini

Takchi – Koreyaning mashhur an’anaviy o‘yini

Takchi – bu Koreya madaniyatida bolalar va kattalar orasida mashhur bo‘lgan o‘yin bo‘lib, oddiy, ammo qiziqarli! O‘yin uchun…
16:09 / 15.01.2025

														
														2024-yilda eng yuqori daromad keltirgan filmlar ro‘yxati

2024-yilda eng yuqori daromad keltirgan filmlar ro‘yxati

2024-yil kino sanoati uchun juda muvaffaqiyatli yil bo‘ldi. Ko‘plab kutilgan premyeralar va kutilmagan xitlar tomoshabinlarn…
15:40 / 15.01.2025

Bu ham qiziq

19-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

19-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligining xabar berishicha, 19-iyun kuni Toshkentda havo biroz bulut…
14:10 / 18.06.2025
Qozog‘istonda Mirziyoyev va Szinpin muzokaralari bo‘lib o‘tdi

Qozog‘istonda Mirziyoyev va Szinpin muzokaralari bo‘lib o‘tdi

Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi.
14:19 / 17.06.2025
O‘zbekiston TIV Eron va Isroil hududida bo‘lib turgan fuqarolarni ogohlantirdi

O‘zbekiston TIV Eron va Isroil hududida bo‘lib turgan fuqarolarni ogohlantirdi

Shuningdek, Tashqi ishlar vazirligi holatni doimiy ravishda monitoring qilishi va zaruratga qarab qo‘shimcha axborot berilis…
09:50 / 17.06.2025
Surxondaryo viloyati Boysun tumanida o‘rmon yong‘ini yuz berdi

Surxondaryo viloyati Boysun tumanida o‘rmon yong‘ini yuz berdi

Kecha, 17-iyun kuni soat 17:45 da Surxondaryo viloyati FVBga Boysun tumani Kengdala o‘rmon xo‘jaligi bo‘limiga qarashli arch…
13:55 / 18.06.2025
Nukusda yuzdan ortiq o‘qituvchidan 1500 dollardan olgan direktor o‘rinbosari ushlandi

Nukusda yuzdan ortiq o‘qituvchidan 1500 dollardan olgan direktor o‘rinbosari ushlandi

U o‘qituvchilarga davlat attestatsiyasidan o‘tkazib berishni va’da qilgan.
09:44 / 19.06.2025
UFC. Nursulton Ro‘ziboyevning navbatdagi jangi e’lon qilindi

UFC. Nursulton Ro‘ziboyevning navbatdagi jangi e’lon qilindi

Unga ko‘ra, Ro‘ziboyev 17-avgust kuni Chikago shahrida tashkil etiladigan UFC 319 turnirida oktagonga ko‘tariladi.
10:29 / 18.06.2025
17-iyun kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

17-iyun kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

17-iyunda Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Xorazm viloyatida, 17—19-iyunda O‘zbekistonning qolgan hududlarida havo harorati ku…
17:51 / 16.06.2025
Tramp muzokaralar uchun Eronning “to‘liq taslim bo‘lishini” kutmoqda

Tramp muzokaralar uchun Eronning “to‘liq taslim bo‘lishini” kutmoqda

Shu bilan birga, u Tehron bilan muzokara stoliga qaytishga tayyorligini ham bildirdi.
17:57 / 17.06.2025
Xorazmda 18 yoshli o‘smir Tico’da YTHga uchrab, vafot etdi

Xorazmda 18 yoshli o‘smir Tico’da YTHga uchrab, vafot etdi

Bu haqda viloyat Yo‘l harakati xavfsizligi boshqarmasi xabar berdi.
15:26 / 18.06.2025
O‘zbekiston TIV Isroil va Eron o‘rtasidagi qurolli to‘qnashuvlar yuzasidan fuqarolariga murojaat qildi

O‘zbekiston TIV Isroil va Eron o‘rtasidagi qurolli to‘qnashuvlar yuzasidan fuqarolariga murojaat qildi

Shuningdek, Tashqi ishlar vazirligi aholini turli provokatsiyalarga uchmaslikka va bosiq munosabatni saqlab qolishga chaqirg…
15:44 / 17.06.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!