$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Kechasi 23°

Iqlim o‘zgarishi sivilizatsiyani yo‘q qilib yuboradimi?

11:43 / 03.08.2022

Kembrij universiteti qoshidagi Ekzistensial xavf markazi tadqiqotchilari iqlim o‘zgarishi faqat havo haroratining ko‘tarilishi bilan bog‘liq emasligini aniqlashdi. Mutaxassislarning fikricha, global isish milliardlab odamlar uchun odatiy hayot tarzini qaytarib bo‘lmaydigan darajada o‘zgartiradi. Bu haqdagi ilmiy maqola “Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalida chop etilgan.

Olimlarning tushuntirishicha, yuqori harorat tabiiy ofatlarning yagona sababi bo‘lmaydi. Kasalliklarning avj olishi, moliyaviy inqirozlar va qurolli to‘qnashuvlar ham dunyodagi iqlimiy vaziyatda katta iz qoldiradi. Ular boshqa global muammolarni keltirib chiqarishi va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ofatlardan, jumladan, yadroviy falokatdan keyin tiklanishni qiyinlashtirishi mumkin.

Oziq-ovqat tanqisligi va muqobil oziq-ovqat manbalarini izlash tufayli odamlar tobora ko‘proq hayvonlar kasalliklarini yuqtirmoqda, bu esa pandemiyaga olib keladi. Bu faqat ochlik va inflyasiyani kuchaytiradi. Ikkinchisiga epidemik vaziyat ham, iqtisodiyotning tobora issiq iqlim sharoitida biznes yuritishning yangi usullariga dosh berishga urinishlari ham ta’sir ko‘rsatmoqda.

2070-yilga kelib, haroratning oshishi va natijada yuzaga keladigan ijtimoiy tengsizlik ikkita yadroviy kuch hamda eng xavfli bakteriyalarni o‘z ichiga olgan laboratoriyalarga bevosita ta’sir qiladi. “Oqibatlari halokatli bo‘lishi mumkin”, – deydi olimlar.

Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hukumatlararo panel (IPCC) fikricha, global isish sur’ati sekinlashmasa, biz o‘rtacha harorat 2030 va 2052-yillar oralig‘ida sanoatdan oldingi darajadan selsiy shkalasi bo‘yicha 1,5 darajaga oshishini kutishimiz mumkin. Buning oqibatlari qaytarilmas bo‘lishi ehtimoli yuqori.

Nashr mualliflarining ta’kidlashicha, hozir biz sayyoramizdagi o‘rtacha haroratning bunday ko‘tarilishi nimaga olib kelishini yaxshi tushunmaymiz va kelajakdagi muammolarga tayyorgarlik ko‘rish imkoniyatini qo‘ldan boy berilishi mumkin.

“Eng yomon ssenariylarni e’tiborsiz qoldirib, keyingi iqlim o‘zgarishiga tayyorgarlik ko‘rish, eng yaxshi holatda, sodda xavflarni boshqarish va eng yomoni, halokatli ahmoqlikdir”, – deydi Kembrij universiteti tadqiqotchisi Lyuk Kemp

Eslatib o‘tamiz, aprel oyida BMT iqlimshunoslari iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hisobot e’lon qilgan edi. Unda mutaxassislar Yerdagi hayot omon qolish o‘yiniga aylanib qolmasligi uchun insoniyat hozirdan issiqxona chiqindilarini eng kamida 50 foizga kamaytirishi kerak, degan fikrga kelishgan.


Foydali


														
														Yodlangan osh tuzi iste’mol qilish qanchalik zarur?

Yodlangan osh tuzi iste’mol qilish qanchalik zarur?

Nega bu masalaga global miqyosida qaraladi?
20:07 / 06.07.2025

														
														Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Mobil telefonlar allaqachon hayotimizning ajralmas qismiga aylanishga ulgurgan. Kun davomida bu qurilma qo‘limizda turadi.
15:23 / 23.01.2025

														
														Zumerlar aslida kim?

Zumerlar aslida kim?

Bugungi axborot davrida ko‘plab yangidan yangi atamalar paydo bo‘lmoqda yoki eski atamalar ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanis…
10:31 / 23.11.2024

														
														Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriylar sulolasi deganda judayam katta tarix ko‘z oldimizga keladi. Temuriylar sulolasi tarixda ikkita muhim imperiya – E…
16:54 / 13.11.2024

														
														Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

FVV mas’uli qanday qilib is gazidan zaharlanish yuzaga kelishi hamda u nega inson o‘limiga olib kelishini tushuntirdi.
11:02 / 09.11.2024

														
														Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Yangi oq uzum. Bir kunda ikki hissa yangi oq uzum iste’mol qilish ona sutini ko‘paytiradi.
15:18 / 02.11.2024

														
														Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Haftasiga 2 bo‘lak baliq go‘shti iste’mol qilganlarda o‘lim xavfi 3 martadan 1 martagacha kamayishi mumkin. Yurak kasallikla…
15:15 / 02.11.2024

														
														Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Taomni yaxshi chaynagan, kam chaynaganga nisbatan kam yeb-ichadi. Chunki taom quvvatini kamchiliksiz qabul qilgan bo‘ladi.
11:33 / 31.10.2024

														
														Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Bosh barmoq massaj qilinganda, miya faoliyati kuchayadi va bosh og‘rig‘i yengillashadi;Ko‘rsatkich barmoq massaj qilinganda …
11:10 / 28.10.2024

														
														Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Go‘sht iste’mol qilishning normasi turli omillarga, jumladan yosh, jismoniy faollik darajasi va umumiy sog‘lig‘ingizga bog‘l…
10:56 / 28.10.2024

Bu ham qiziq

Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Hozirda mazkur o‘qituvchilarga nisbatan jinoyat ishlari qo‘zg‘atilib, tergov harakatlari olib borilmoqda.
09:16 / 12.07.2025
O‘zbekistonning tashqi qarzi 70 mlrd dollarga yaqinlashdi

O‘zbekistonning tashqi qarzi 70 mlrd dollarga yaqinlashdi

Joriy yilning I choragida O‘zbekistonning umumiy tashqi qarz hajmi 68,4 mlrd dollarni tashkil qilmoqda. Bu haqda Markaziy ba…
16:59 / 12.07.2025
Toshkent shahri markazidagi bir qancha ko'chalarda harakat qilish vaqtincha cheklanadi

Toshkent shahri markazidagi bir qancha ko'chalarda harakat qilish vaqtincha cheklanadi

Poytaxt hokimligi noqulayliklar uchun uzr so‘ragan
22:22 / 11.07.2025
Finlandiyada sobiq Vagner harbiy tashkilotining askari hibsga olindi

Finlandiyada sobiq Vagner harbiy tashkilotining askari hibsga olindi

U mamlakatdan siyosiy boshpana so'ragan
20:57 / 12.07.2025
Marg‘ilonda 2,5 yashar bolani bosib ketgan haydovchiga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi

Marg‘ilonda 2,5 yashar bolani bosib ketgan haydovchiga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi

Farg‘ona viloyati IIB haydovchiga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilganini ma’lum qildi.
17:31 / 13.07.2025
Baxtiyor Saidov Afg‘oniston tashqi ishlar vaziri bilan uchrashdi

Baxtiyor Saidov Afg‘oniston tashqi ishlar vaziri bilan uchrashdi

Uchrashuvda ko‘plab dolzarb masalalar muhokama qilindi
21:23 / 11.07.2025
KXDR Rossiyani Ukrainaga qarshi urushda qo‘llab-quvvatlashda davom etadi

KXDR Rossiyani Ukrainaga qarshi urushda qo‘llab-quvvatlashda davom etadi

Shimoliy Koreya rahbari Kim Chen In Rossiyaning Ukrainadagi urushini “shartsiz qo‘llab-quvvatlashini” bildirdi — bu haqda Px…
10:33 / 13.07.2025
Farg‘onada Gentra haydovchisi tanishini qasddan bosib ketdi

Farg‘onada Gentra haydovchisi tanishini qasddan bosib ketdi

Jabrlanuvchi shifoxonada vafot etgan.
11:28 / 13.07.2025
“Mazkur holatlar mutlaqo kechirilmas va keskin qoralovga loyiq harakat” – Qo‘ng‘irotboy Sharipov

“Mazkur holatlar mutlaqo kechirilmas va keskin qoralovga loyiq harakat” – Qo‘ng‘irotboy Sharipov

Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri ta’lim tizimidagi korrupsiya holatiga munosabat bildirdi.
10:00 / 13.07.2025
O‘zbekiston 10,6 mln dollarlik quritilgan o‘rik eksport qilgan

O‘zbekiston 10,6 mln dollarlik quritilgan o‘rik eksport qilgan

Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 1,8 ming tonnaga yoki 36 % ga oshgan
18:10 / 12.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!