Kembrij universiteti qoshidagi Ekzistensial xavf markazi tadqiqotchilari iqlim o‘zgarishi faqat havo haroratining ko‘tarilishi bilan bog‘liq emasligini aniqlashdi. Mutaxassislarning fikricha, global isish milliardlab odamlar uchun odatiy hayot tarzini qaytarib bo‘lmaydigan darajada o‘zgartiradi. Bu haqdagi ilmiy maqola “Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalida chop etilgan.
Olimlarning tushuntirishicha, yuqori harorat tabiiy ofatlarning yagona sababi bo‘lmaydi. Kasalliklarning avj olishi, moliyaviy inqirozlar va qurolli to‘qnashuvlar ham dunyodagi iqlimiy vaziyatda katta iz qoldiradi. Ular boshqa global muammolarni keltirib chiqarishi va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ofatlardan, jumladan, yadroviy falokatdan keyin tiklanishni qiyinlashtirishi mumkin.
Oziq-ovqat tanqisligi va muqobil oziq-ovqat manbalarini izlash tufayli odamlar tobora ko‘proq hayvonlar kasalliklarini yuqtirmoqda, bu esa pandemiyaga olib keladi. Bu faqat ochlik va inflyasiyani kuchaytiradi. Ikkinchisiga epidemik vaziyat ham, iqtisodiyotning tobora issiq iqlim sharoitida biznes yuritishning yangi usullariga dosh berishga urinishlari ham ta’sir ko‘rsatmoqda.
2070-yilga kelib, haroratning oshishi va natijada yuzaga keladigan ijtimoiy tengsizlik ikkita yadroviy kuch hamda eng xavfli bakteriyalarni o‘z ichiga olgan laboratoriyalarga bevosita ta’sir qiladi. “Oqibatlari halokatli bo‘lishi mumkin”, – deydi olimlar.
Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hukumatlararo panel (IPCC) fikricha, global isish sur’ati sekinlashmasa, biz o‘rtacha harorat 2030 va 2052-yillar oralig‘ida sanoatdan oldingi darajadan selsiy shkalasi bo‘yicha 1,5 darajaga oshishini kutishimiz mumkin. Buning oqibatlari qaytarilmas bo‘lishi ehtimoli yuqori.
Nashr mualliflarining ta’kidlashicha, hozir biz sayyoramizdagi o‘rtacha haroratning bunday ko‘tarilishi nimaga olib kelishini yaxshi tushunmaymiz va kelajakdagi muammolarga tayyorgarlik ko‘rish imkoniyatini qo‘ldan boy berilishi mumkin.
“Eng yomon ssenariylarni e’tiborsiz qoldirib, keyingi iqlim o‘zgarishiga tayyorgarlik ko‘rish, eng yaxshi holatda, sodda xavflarni boshqarish va eng yomoni, halokatli ahmoqlikdir”, – deydi Kembrij universiteti tadqiqotchisi Lyuk Kemp
Eslatib o‘tamiz, aprel oyida BMT iqlimshunoslari iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hisobot e’lon qilgan edi. Unda mutaxassislar Yerdagi hayot omon qolish o‘yiniga aylanib qolmasligi uchun insoniyat hozirdan issiqxona chiqindilarini eng kamida 50 foizga kamaytirishi kerak, degan fikrga kelishgan.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!