Балиқ кўплаб одамларга етишмайдиган зарур озуқа моддаларига эга. Бунга юқори сифатли протеин, ёд, турли витаминлар ва минераллар киради. Балиқнинг ёғли турлари баъзан энг соғлом ҳисобланади. Бунинг сабаби шундаки, ёғли балиқлар, жумладан, лосос, сардаля, оркинос ва скумбрияда ёғга асосланган озуқавий моддалар кўпроқ.
Ёғли балиқлар оптимал тана ва мия фаолияти учун жуда муҳим ва кўплаб касалликлар хавфини камайтиради. Омега-3 эҳтиёжларини қондириш учун ҳафтада камида бир ёки икки марта ёғли балиқ истеъмол қилиш тавсия этилади. Агар сиз вегетариан бўлсангиз, омега-3 қўшимчаларини танланг.
Юрак хуружи ва инсулт дунёда эрта ўлимнинг энг кенг тарқалган иккита сабабидир. Балиқ сиз истеъмол қилишингиз мумкин бўлган юрак учун энг фойдали овқатлардан бири ҳисобланади. Кўплаб йирик кузатув тадқиқотлар шуни кўрсатадики, балиқни мунтазам истеъмол қиладиган одамларда юрак хуружи, инсулт ва юрак хасталигидан ўлиш хавфи камроқ бўлади.
Америка Қўшма Штатларидаги 40 000 дан ортиқ эркаклар иштирокидаги бир тадқиқотда ҳафтасига бир ёки бир неча порсия балиқ истеъмол қилганларда юрак хасталиги хавфи 15% га камайган.
Омега-3 ёғ кислоталари ўсиш ва ривожланиш учун зарурдир. Омега-3 ёғ докосаҳексаеноик кислотаси (ДҲА) мия ва кўз ривожланиши учун, айниқса, муҳимдир. Шу сабабли, ҳомиладор ва эмизикли аёлларга кўпинча омега-3 ёғ кислоталарини етарлича истеъмол қилиш тавсия этилади.
Шундай қилиб, ҳомиладор аёллар фақат лосос ва сардин каби кам симобли балиқларни истеъмол қилишлари керак ва ҳафтасига 340 граммдан ошмаслиги тавсия этилади. Шунингдек, улар хом балиқлардан қочишлари керак, чунки у ҳомилага зарар етказадиган микроорганизмларни ўз ичига олиши мумкин.
Мия фаолияти кўпинча қариш жараёни билан бирга камаяди. Енгил ақлий пасайиш нормал бўлса-да, Алтсгеймер касаллиги каби жиддий нейродегенератив касалликлар ҳам мавжуд. Кўпгина кузатув тадқиқотлари шуни кўрсатадики, кўпроқ балиқ истеъмол қиладиган одамларда ақлий пасайиш секинроқ бўлади.
Депрессия умумий руҳий ҳолатдир. Бу тушкун кайфият, қайғу, энергиянинг пасайиши, ҳаёт ва фаолиятга қизиқишнинг йўқолиши билан тавсифланади. Гарчи бу юрак касаллиги ёки семириш каби деярли муҳокама қилинмаса ҳам, депрессия ҳозирги кунда дунёдаги энг катта соғлиқ муаммоларидан биридир.
Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, мунтазам равишда балиқ истеъмол қиладиган одамлар тушкунликка тушиш эҳтимоли камроқ. Шунингдек, омега-3 ёғ кислоталари депрессияга қарши курашиши ва антидепрессант дориларнинг самарадорлигини сезиларли даражада ошириши мумкинлигини кўрсатади.
Д витамини танангиздаги стероид гормони каби ишлайди. Балиқ ва балиқ маҳсулотлари Д витаминининг энг яхши манбаларидан ҳисобланади. Қизил икра ва селд балиғи каби ёғли балиқлар энг юқори миқдорни ўз ичига олади. Баъзи балиқ ёғларида Д витамини жуда юқори бўлиб, бир ош қошиқда (15 мл) кунлик қийматнинг (ДВ) 200% дан кўпроғини таъминлайди.
1-тоифа диабет каби касалликлар иммунитетингиз тана тўқималарига нотўғри ҳужум қилганда ва уларни йўқ қилганда пайдо бўлади. Баъзи экспертларнинг фикрига кўра, балиқ истеъмол қилиш ревматоид артрит ва кўп склероз хавфини ҳам камайтириши мумкин, аммо ҳозирги далиллар заифдир.
Астма нафас йўлларининг сурункали яллиғланиши билан тавсифланган кенг тарқалган касалликдир. Сўнгги бир неча ўн йилликларда бу ҳолатнинг даражаси кескин ошди. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, балиқни мунтазам истеъмол қилиш болаларда астма хавфини 24% га камайтиради, аммо катталарда сезиларли таъсир кўрсатмаган.
Ёшингиз улғайган сари кўриш қобилиятини йўқотиш хавфи ортади. Яхшиямки, денгиз маҳсулотлари таркибидаги озуқа моддалари бунга ёрдам беради, чунки омега-3 ёғ кислоталари кўз касалликларини ривожланиш хавфини камайтиради. А витамини кўз соғлиғи учун жуда муҳимдир — диетангизда етарли миқдорда А витамини бўлмаса, сизда тунда баъзи нарсаларни илғамаслик ҳолати пайдо бўлиши мумкин.
Уйқу бузилиши бутун дунёда жуда кенг тарқалган. 95 нафар ўрта ёшли эркакларда ўтказилган 6 ойлик тадқиқотда ҳафтасига 3 марта қизил икра билан овқатланиш уйқу ва кундалик фаолиятни яхшилашга олиб келган. Олимларнинг тахминига кўра, бунга таркибидаги Д витамини сабаб бўлган.
Денгиз маҳсулотлари таркибидаги омега-3 ва балиқ ёғи қуёшнинг ултрабинафша нурларидан ҳимоя қилади, натижада соғлом, намланган терига эга бўласиз. Кучли, соғлом сочлар учун диетангизга ёғли балиқларни қўшишингиз керак. Ҳам терига, ҳам сочга бир қанча фойда келтириши туфайли, лосос балиқни диетангизга қўшиш жуда яхши танловдир.
Ҳафтада бир ёки икки марта балиқ истеъмол қилиш унинг фойдасини олиш учун етарли деб ҳисобланади. Иложи бўлса, деҳқончиликдан кўра ёввойи балиқларни танланг. Ёввойи балиқ кўпроқ омега-3га эга ва зарарли моддалар билан ифлосланиш эҳтимоли камроқ.
Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!
Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!