$
12979.99 UZS
8.06
135.34 UZS
1.48
13392.75 UZS
-2.06
Kechasi

Yo‘llarda yo‘qotilgan umr

16:42 / 21.10.2024

Yildan yilga avtomobil yo‘llarida odamlarning vafot etishi oshib bormoqda. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining ma’lumotiga ko‘ra, har yili avtohalokatlar oqibatida dunyo bo‘yicha 1.19 mlndan ortiq odam dunyodan ko‘z yumadi.

O‘zbekistonda 2024-yilning birinchi yarmida 9839 ta yo‘l-transport hodisasi sodir bo‘lib, 9209 nafar fuqaro jarohatlangan va 2282 nafari halok bo‘lgan. Shularning 1794 tasi bolalar bilan bog‘liq bo‘lib, 1568 nafari  jarohat olgan, 263 nafari olamdan o‘tgan.

Bular kimningdir jigarbandi, oilaviy quvonchi, kimningdir otasi yoki onasi, jondan aziz insoni edi. Bu sonlarni kamaytirishning chorasi bormi?

Statistikalarga ko‘ra, avtomobil yo‘llarida yo‘l-transport hodisalari 13 mlndan ko‘p qo‘pol qoidabuzarlik, 42 mingga yaqin transport vositasini mast holda boshqarish, 300 mingdan ortig‘i piyodalarning qoidani buzishi oqibatida sodir bo‘lgan.

Bularning bariga qonunchilikda qanday choralar ko‘rilyapti? Keling, shularni ko‘rib chiqamiz.

O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksiga quyidagi jazo choralari kiritilgan:

261-modda. “Mast holdagi shaxsning transport vositasini boshqarishiga yo‘l qo‘yish”. Bunga ko‘ra, mas’ul shaxs bazaviy hisoblash miqdorining ellik baravarigacha miqdorda jarima yoki uch yilgacha axloq tuzatish ishlari yoxud muayyan huquqdan mahrum qilib, bir yildan uch yilgacha ozodlikni cheklash yoki uch yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

Endi quyidagi xabarga to‘xtalsak:

“Farg‘onada 4 kishining o‘limiga sabab bo‘lgan haydovchi 9 yil muddatga qamaldi. Surishtiruvlarga ko‘ra, 26 yoshli haydovchining shaxsi aniqlanib, avtomobilni mast holda boshqargani ma’lum bo‘lgan”.

4 kishining umri 4 oilaning qayg‘usiga, farzandlarning otasiz qolishiga sabab bo‘lgan. Haydovchi yashiringan, ammo uning shaxsi aniqlanib, sud 9 yil ozodlikdan mahrum qilish jazosini tayinlagan. Odamlarning ko‘zi ochilishi uchun qancha inson vafot etishi kerak?Insonning 9 yillik umri birgina xato oqibatida xazon bo‘lishi muqarrar.

“Farg‘onada uyining darvozasi oldida turgan erkakni mashina urib yubordi. Ma’lum bo‘lishicha, haydovchi Lacetti avtomobilini haydab ketayotib, boshqaruvni yo‘qotgan. Oqibatda 57 yoshli erkakni urib yuborgan. Jabrlanuvchi voqea joyida vafot etgan”.

Haydovchiga nisbatan Jinoyat kodeksining 266-moddasi (“Transport vositalari harakati yoki ulardan foydalanish xavfsizligi qoidalarini buzish”) bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan.

Bu jazo choralari odamlarga kamlik qilyaptimi yoki yanada jiddiyroq, og‘irroq jazo qo‘llanilsa, ba’zilarning aqli kirib qolarmikan? Murg‘ak bolalar qachongacha kimningdir poygasi, shoshqaloqligi evaziga qurbon bo‘lishi kerak? Endilikda esa uydan chiqish ham xavfli bo‘lib qolgan zamonda yashayapmiz. Ijtimoiy tarmoqlarda tarqalayotgan turli videolar esa har bir yurakni larzaga solmay qo‘ymaydi. Ularning o‘rnida o‘z yaqinlarimiz bo‘lishi ham mumkinligini beixtiyor o‘ylaymiz.

Toshkent shahri Shayxontohur tumanida 19 yoshli qizni urib yuborib, "mashinam murda tashuvchi emas" deya yordam berishdan bosh tortgan Gentra haydovchisi haqida xabarlar tarqaldi. Inson hayoti birgina temirdan arzon baholanayotgani achinarli...

2023-yilning oktyabr oyida poytaxtimizda o‘tkazilgan "Diqqat piyoda" profilaktik tadbiri davomida 6000 dan ziyod yo‘lni belgilanmagan qismidan kesib o‘tishga uringan piyodalar jarimaga tortilgan. Ko‘rinib turganidek, ko‘plab YTHlarning yuz berishida piyodalarning noto‘g‘ri harakatlanishi ham yomon oqibatlarga olib keladi.

“Samarqand viloyati Kattaqo‘rg‘on tumanida Isuzu yo‘lning belgilanmagan qismidan kesib o‘tayotgan piyodani urib ketdi. Piyoda tuman tibbiyot birlashmasiga yotqizilib, ko‘rsatilgan muolajalarga qaramasdan, vafot etgan”.

5 daqiqa vaqtni tejash uchun kimdir jon bersa, kimdir umrbod nogiron bo‘lib qoladi. Ana shunday hodisalarning oldini olish, piyodalarga qulay bo‘lishi uchun ma’lum bir masofa bo‘yicha svetofor o‘rnatish yoki yo‘lakcha hosil qilish zarur deb hisoblayman.

Shuningdek, tezlikni cheklash va yuqori tezlikda harakatlanadigan ba’zi o‘zini bosolmaydiganlarga qattiqroq jazo qo‘llanilishi oz bo‘lsa-da fuqarolarning yo‘l-harakati qoidalariga rioya qilishlariga hissa qo‘shishi mumkin. Piyodalar o‘tish yo‘lidan o‘tayotgan fuqarolar ham svetoforda to‘xtamagan, odamlarga yo‘l bermagan haydovchilar sabab jabr tortyapti.

Umuman, oxirgi vaqtlarda yo‘llarda sodir bo‘layotgan halokatlar soni kamayish o‘rniga oshib bormoqda. Yo‘l infratuzilmasini yaxshilash, piyodalar va haydovchilarga birdek qulayliklar yaratishga katta ehtiyoj bor.

Muallif: Yo‘ldoshboy Ruzmatov


Foydali


														
														Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Mobil telefonlar allaqachon hayotimizning ajralmas qismiga aylanishga ulgurgan. Kun davomida bu qurilma qo‘limizda turadi.
15:23 / 23.01.2025

														
														Zumerlar aslida kim?

Zumerlar aslida kim?

Bugungi axborot davrida ko‘plab yangidan yangi atamalar paydo bo‘lmoqda yoki eski atamalar ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanis…
10:31 / 23.11.2024

														
														Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriylar sulolasi deganda judayam katta tarix ko‘z oldimizga keladi. Temuriylar sulolasi tarixda ikkita muhim imperiya – E…
16:54 / 13.11.2024

														
														Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

FVV mas’uli qanday qilib is gazidan zaharlanish yuzaga kelishi hamda u nega inson o‘limiga olib kelishini tushuntirdi.
11:02 / 09.11.2024

														
														Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Yangi oq uzum. Bir kunda ikki hissa yangi oq uzum iste’mol qilish ona sutini ko‘paytiradi.
15:18 / 02.11.2024

														
														Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Haftasiga 2 bo‘lak baliq go‘shti iste’mol qilganlarda o‘lim xavfi 3 martadan 1 martagacha kamayishi mumkin. Yurak kasallikla…
15:15 / 02.11.2024

														
														Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Taomni yaxshi chaynagan, kam chaynaganga nisbatan kam yeb-ichadi. Chunki taom quvvatini kamchiliksiz qabul qilgan bo‘ladi.
11:33 / 31.10.2024

														
														Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Bosh barmoq massaj qilinganda, miya faoliyati kuchayadi va bosh og‘rig‘i yengillashadi;Ko‘rsatkich barmoq massaj qilinganda …
11:10 / 28.10.2024

														
														Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Go‘sht iste’mol qilishning normasi turli omillarga, jumladan yosh, jismoniy faollik darajasi va umumiy sog‘lig‘ingizga bog‘l…
10:56 / 28.10.2024

														
														Ibn Sino non haqida nimalar degan edi?

Ibn Sino non haqida nimalar degan edi?

Non tuzli, yaxshi oshirilgan bo‘lishi, tandirda yaxshi pishirilishi, bir kechadan keyin yeyilishi kerak.
17:37 / 27.10.2024

Bu ham qiziq

Klaus Yoxannis Ruminiya prezidenti lavozimini Iliya Bolojanga topshirdi

Klaus Yoxannis Ruminiya prezidenti lavozimini Iliya Bolojanga topshirdi

Ruminiya prezidenti Klaus Yoxannis vaqtincha davlat rahbari vazifasini bajaruvchi Iliya Bolojanga vakolat berib, o‘z lavozim…
19:41 / 12.02.2025
O‘zbekiston amputantlar futbol terma jamoasi Osiyo chempioni bo‘ldi

O‘zbekiston amputantlar futbol terma jamoasi Osiyo chempioni bo‘ldi

5-12-fevral kunlari Bangladeshning Dakka shahrida futbol bo‘yicha amputantlar o‘rtasidagi Osiyo chempionati bo‘lib o‘tdi.
16:01 / 12.02.2025
NATO 2024-yilda Ukrainaga 50 mlrd yevrodan oshiq yordam ko‘rsatgan

NATO 2024-yilda Ukrainaga 50 mlrd yevrodan oshiq yordam ko‘rsatgan

Bu haqda Shimoliy Atlantika alyansining matbuot kotibi vazifasini vaqtincha bajarayotgan Elison Xart xabar berdi.
10:55 / 12.02.2025
Zelenskiy Rossiya bilan hududlar almashishga tayyorligini aytdi

Zelenskiy Rossiya bilan hududlar almashishga tayyorligini aytdi

Moskva esa bunday almashinuvni rad etgan.
10:48 / 12.02.2025
O‘zbekiston va Indoneziya o‘rtasida diplomatlar uchun vizasiz rejim joriy etildi

O‘zbekiston va Indoneziya o‘rtasida diplomatlar uchun vizasiz rejim joriy etildi

Bu haqda O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi matbuot xizmati ma’lum qildi.
20:53 / 11.02.2025
Ilon Mask Open AI’ni qariyb 100 milliard dollarga sotib olmoqchi

Ilon Mask Open AI’ni qariyb 100 milliard dollarga sotib olmoqchi

Bu haqda The Wall Street Journal nashri xabar berdi.
22:33 / 11.02.2025
Allamjonovga suiqasd qilishga aloqador o‘n kishiga sud hukmi o‘qildi

Allamjonovga suiqasd qilishga aloqador o‘n kishiga sud hukmi o‘qildi

Ma’lum qilinishicha, yana 5 nafar sudlanuvchiga qilmishiga muvofiq ravishda turli muddatlarga ozodlikdan mahrum qilish jazol…
12:23 / 12.02.2025
“Haqiqat baribir yuzaga chiqdi” – Allamjonov

“Haqiqat baribir yuzaga chiqdi” – Allamjonov

Bugun O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudi fuqaro K. Allamjonovga uyushtirilgan suiqasdga oid jinoyat ishi doirasida 10 nafa…
14:54 / 12.02.2025
Ikkilamchi bozorda Cobalt va Onix narxi tushib ketdi

Ikkilamchi bozorda Cobalt va Onix narxi tushib ketdi

Makroiqtisodiy va mintaqaviy tadqiqotlar instituti ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yil yanvar oyida O‘zbekistonda foydalanilgan a…
18:25 / 12.02.2025
“Navoiy IES” narxlarni oshirgani uchun jarimaga tortildi

“Navoiy IES” narxlarni oshirgani uchun jarimaga tortildi

“Navoiy IES” AJ issiqlik energiyasini belgilangan narxdan yuqori narxda yetkazib bergani uchun jarimaga tortildi. Bu haqda R…
18:37 / 11.02.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!