$
12618.63 UZS
-49.51
160.83 UZS
-0.32
14516.47 UZS
-124.1
36° Kechasi 23°

Yurak va qon tomirlari uchun foydali oziq-ovqatlar

15:30 / 29.05.2022

Yurak tanaffus va dam olishni bilmaydi, u kecha-yu kunduz tomirlar orqali litrlab qonni haydab chiqaradi. Yurak-qon tomir tizimini sog‘lom saqlash uchun foydali oziq-ovqatlarni iste’mol qilish muhimdir. Agar parhez to‘g‘ri tuzilgan bo‘lsa, hayotiy muhim organning ko‘plab kasalliklarga chalinishining oldini olish mumkin. Xo‘sh, qanday mahsulotlar yurak-qon tomirlariga foydali ta’sir ko‘rsatadi? 

Yurak uchun foydali mahsulotlar

Meva va rezavorlar, sabzavotlar, baliq, o‘simlik moylari, yong‘oqlar, shirasiz qizil sharob, yashil choy yurak “ishi”ga ijobiy ta’sir qiladi. Quyidagi meva va rezavorlar yurak sog‘lig‘ini yaxshilashga yordam beradi: 

Banan – kaliy manbai. Tibbiyot fanlari doktori Den Brennanning so‘zlariga ko‘ra, bu yurakning sog‘lom ishlashi uchun muhim tarkibiy qismdir. Kaliy qon bosimini pasaytiradi, yurak xuruji va insultning, xolesterin to‘planishining oldini oladi. 

Anor. Yurakni kislorod bilan to‘yintiradi, qon oqimi darajasini saqlaydi, stenokardiyaning (yurak qisishi) rivojlanishiga to‘sqinlik qiladi. Yangi anorni iste’mol qiling va undan sharbat tayyorlang. 

Nok. Yurak urishini normallantiradi, qon aylanishini tezlashtiradi va qon tarkibini yaxshilaydi. 

Klyukva (qizil rezavor-meva). Qon oqimini yaxshilash, qondagi xolesterin kontsentrasiyasini normallashtirish, insult va yurak xuruji ehtimolini kamaytirishi mumkin bo‘lgan ursul kislotasi mavjud. Klyukva insult va yurak xuruji xavfini kamaytiradi. 

Yurak mushaklarini yong‘oqlar yordamida mustahkamlang. Mana, ulardan eng foydalilari: grek va o‘rmon yong‘oqlari; qarag‘ay va muskat yong‘og‘i; bodom va yeryong‘oq; kaju va pekan yong‘oqlari; pista va findiq (funduk). Salat meva va yong‘oqlarning afzalliklarini birlashtirishga yordam beradi. Nok va grek yong‘og‘i bilan gazak tayyorlang, ularga selderey, piyoz, arpabodiyon, zaytun moyi va limon sharbati qo‘shing. 

Yurak uchun eng foydali sabzavotlardan biri pomidordir. Pomidorda kaliy, C va E vitaminlari, likopen mavjud bo‘lib, ular yurak xuruji, yurak tomirlari kasalligi va taxikardiya xavfini kamaytiradi. 

Qovoqning foydasi pomidornikidan kam emas. Aritmiya (yurak normal ritmining buzilishi), taxikardiya va stenokardiya namoyon bo‘lishini to‘xtatishga qodir. Achchiqni sevuvchilar sog‘lom ovqatlar ro‘yxatida qizil achchiq qalampirni topadilar. Uning tarkibida kapsaisin mavjud bo‘lib, u yurak-qon tomir kasalliklari va aritmiya paydo bo‘lishining oldini oladi. 

Baliq – yurak uchun koni foyda. Yog‘siz bo‘lishi kerak bo‘lgan go‘shtdan farqli o‘laroq, baliq yog‘li bo‘lishi kerak. Menyuga baliqning ushbu turlarini qo‘shing: losos, seld, skumbriya, chum losos (keta) va orkinos. Salatda konservalangan orkinos bodring, pomidor, ko‘katlar va o‘simlik yog‘i bilan aralashtiriladi. Losos pista uniga bulab, pishirilishi mumkin. 

Yurak uchun foydali ichimliklar

Yetarlicha suv ichishdan tashqari, yurak uchun foydali ichimliklarni diyetangizga kiriting – shirasiz qizil sharob. Ularda ateroskleroz shakllanishiga to‘sqinlik qiluvchi, qon bosimini va yurak xuruji xavfini kamaytiradigan flavonoidlar mavjud. 

“Tillarang” sut. Ichimlik sigir suti, kurkuma va yangi maydalangan qora murchdan tayyorlanadi. Aritmiya, yurak xuruji, kardiomiyopatiya va tananing holatini yaxshilashga yordam beradi. 

Yashil choy. Yurak faoliyatini rag‘batlantiradi, tanani kaliy bilan to‘yintiradi, tromboz (tomir ichida paydo bo‘ladigan qon laxtasi) paydo bo‘lish ehtimolini kamaytiradi, insultning oldini oladi. Shu bilan birga, siz ko‘k choyni me’yoridan ortiq yoki juda akchiq holda ichmasligingiz kerak. Achchiq choy qon quyuqlashishi va yuqori qon bosimiga olib kelishi mumkin. 

Qanday oziq-ovqatlar yurak uchun zararli? 

Yuragingiz salomatligiga zarar bermaslik uchun shakar va tuz, yog‘li va qovurilgan ovqatlar, tez tayyor bo‘ladigan ovqatlarni (fast fud) cheklashingiz zarur. Gazlangan, energetik va alkogolli ichimliklarni ratsioningizdan chiqarib tashlang. Yurak kasalliklarining oldini olish uchun to‘yingan yog‘larni (margarin, palma va kokos yog‘lari, yog‘li go‘shtlar) iste’mol qilishni cheklash, ularni zaytun, makkajo‘xori, kungaboqar, soya yog‘lari bilan almashtirish kerak. 

Qon tomirlari uchun nima foydali?

Xurmo, limon, selderey, zanjabil, lavlagi, qovoq, propolis, asal, qahva, na’matak va uzum sharbati qon tomirlarini mustahkamlaydi. Keling, har bir mahsulot va ichimlikning qon tomirlari uchun foydalarini batafsil ko‘rib chiqamiz. 

Xurmo. Kaliy, kalsiy, sink, A, B, S vitaminlari tufayli meva tomirlar devorlarini mustahkamlaydi, qon bosimini normallashtiradi va gipertenziya alomatlarini yengillashtiradi. 

Limon. С vitamini va antioksidantlarni o‘z ichiga olgan sitrus tanadan toksinlarni olib tashlashga yordam beradi, xolesterinni eritadi, umumiy qon tomirlari tonusini oshiradi. 

Lavlagi. Ildiz hosili tomirlarni tozalaydi, qon tomirlarini mustahkamlaydi va shishni kamaytiradi. Sabzavotni xom holda iste’mol qilish mumkin (karam va sabzi bilan salat tayyorlash), shuningdek qaynatib, yong‘oq, mayiz va sarimsoq bilan aralashtiriladi. 

Selderey. Qon bosimini pasaytiradi, qon tomirlari devorini mustahkamlaydi. Sabzavotning ildizi ham, barglari ham foydali. Ildiz hosili kartoshka pyuresi va sho‘rvalar tayyorlash uchun ishlatiladi. 

Qovoq. Toksinlarni olib tashlaydi va qon tomirlarining ichki qismi bitib qolishiga yo‘l qo‘ymaydi. Mahsulot yaxshi xolesterin darajasini oshiradi, qon bosimini pasaytiradi. Eng yaxshi pyure sho‘rva qovoqdan tayyorlanadi, o‘tlar bilan pishiriladi va sharbat tayyorlanadi. 

Zanjabil. Miya tomirlarining spazmini yengillashtiradi, qonni suyultiradi, qon tromblari shakllanishiga to‘sqinlik qiladi, tomirlarni yog‘ birikmalaridan tozalaydi. Zanjabil bilan xushbo‘y choy, pechenye, pryanik, konfet va shirinliklar tayyorlanadi. Asalarichilik mahsulotlari qon tomirlariga alohida foyda keltiradi. Asal arteriyalar devorlaridagi quyqalarni eritadi, propolis qon tromblari shakllanishiga to‘sqinlik qiladi, hatto keksa odamlarning tomirlariga elastiklik beradi. 

Qon tomirlarining sog‘lig‘ini saqlash uchun quyidagi ichimliklar muhim hisoblanadi: 

Qahva qon tomirlari devorlarini bo‘shashtiradi va kengaytiradi, organlarda qon oqimini yaxshilaydi va kislorod bilan ta’minlanishini yaxshilaydi. 

Uzum sharbati qon tomirlarini xolesterinning shikastlanishi va yopishishidan himoya qiladi. 

Na’matak damlamasi ateroskleroz paydo bo‘lishining oldini oladi, qizil qon hujayralari ishlab chiqarishni kuchaytiradi, qon tomirlari devorlarini mustahkamlaydi.

Qanday ovqatlar qon tomirlariga zarar yetkazadi? 

Aterosklerozga olib kelishi mumkin bo‘lgan yog‘li go‘sht va sut mahsulotlarini iste’mol qilishni cheklang. Zararli tez tayyorladigan ovqatlar, yarim tayyor mahsulotlar va dudlangan go‘sht – ushbu mahsulotlar qon bosimini oshiradi va qon oqimini to‘sib qo‘yadi. Bundan tashqari, tuz miqdorini nazorat qilishingiz kerak – kuniga 5 g dan ko‘p bo‘lmagan miqdorda iste’mol qilish joizdir. Aks holda, u bosimni oshiradi va shishni qo‘zg‘atadi. 

Sog‘lom mahsulotlarning oqilona menyusini yarating. Sog‘lom ratsion tanani yurak va qon tomirlarini salomatlik uchun ajralmas moddalar bilan ta’minlaydi. To‘g‘ri ovqatlanish ko‘p yillar davomida yoshlik va faollikni saqlashga yordam beradi.


Lifestyle


														
														Shoshilinch hayotdan sokinlik sari: “Slow living” nima va nega hozir buning ayni payti?

Shoshilinch hayotdan sokinlik sari: “Slow living” nima va nega hozir buning ayni payti?

Sekin hayot (slow living) nima?“Slow living” — bu har bir kunni, har bir harakatni, har bir daqiqani ongli ravishda yashash …
12:18 / 26.05.2025

														
														Uy bekalari uchun motivatsion tavsiyalar

Uy bekalari uchun motivatsion tavsiyalar

Uy bekasi bo‘lish — bu oddiylikda mukammallik yaratish san’atidir. Uy bekalari — oilaning yuragi, muhitning me’mori.
15:19 / 30.04.2025

														
														“Kalmar o‘yini” seriali aktrisasi saratondan vafot etdi

“Kalmar o‘yini” seriali aktrisasi saratondan vafot etdi

“Kalmar o‘yini” serialining ikkinchi mavsumida sobiq politsiya xodimi Xvan Chjun-Xoning onasi rolini ijro etgan aktrisa Li J…
09:46 / 04.02.2025

														
														Nonushta uchun eng zararli oziq-ovqatlarning ro‘yxati bilan tanishing

Nonushta uchun eng zararli oziq-ovqatlarning ro‘yxati bilan tanishing

Balansli nonushta qilish yaxshiroq umumiy ovqatlanish bilan bog‘liq bo‘lib, tanangizni ruhiy va jismoniy qiyinchiliklarni ye…
13:32 / 25.01.2025

														
														Insayder iPhone 17 Pro dizayni va xususiyatlari haqida ma’lumot berdi

Insayder iPhone 17 Pro dizayni va xususiyatlari haqida ma’lumot berdi

Flagman nafaqat innovatsion kamera, balki odatiy standartlarni o‘zgartiruvchi noyob orqa panel dizaynini ham oladi.
11:13 / 25.01.2025

														
														Rossiyada kriptosaunalar ishlab chiqildi: ular sizni isitib qo‘yadi va kripto pul oladi

Rossiyada kriptosaunalar ishlab chiqildi: ular sizni isitib qo‘yadi va kripto pul oladi

Sankt-Peterburgdagi Luxury World Spa kompaniyasi “Kriptosauna” loyihasini taqdim etdi. Yangi mahsulot ASIC (kriptovalyuta qa…
10:35 / 25.01.2025

														
														Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni to‘xtatishning foydasi bo‘ldimi?

Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni to‘xtatishning foydasi bo‘ldimi?

Ushbu tadqiqot amalga oshirilgandan so‘ng o‘quvchilarning ko‘rsatkichlari oshgan.
15:29 / 18.01.2025

														
														2025-yilda qanday krossovkalar moda bo‘ladi?

2025-yilda qanday krossovkalar moda bo‘ladi?

Krossovkalar hech qachon modadan qolmaydigan, qulay oyoq kiyim hisoblanadi. Faqatgina har yili ularning qaysidir turi, ayniq…
13:02 / 16.01.2025

														
														Takchi – Koreyaning mashhur an’anaviy o‘yini

Takchi – Koreyaning mashhur an’anaviy o‘yini

Takchi – bu Koreya madaniyatida bolalar va kattalar orasida mashhur bo‘lgan o‘yin bo‘lib, oddiy, ammo qiziqarli! O‘yin uchun…
16:09 / 15.01.2025

														
														2024-yilda eng yuqori daromad keltirgan filmlar ro‘yxati

2024-yilda eng yuqori daromad keltirgan filmlar ro‘yxati

2024-yil kino sanoati uchun juda muvaffaqiyatli yil bo‘ldi. Ko‘plab kutilgan premyeralar va kutilmagan xitlar tomoshabinlarn…
15:40 / 15.01.2025

Bu ham qiziq

O‘zbekiston TIV Eron va Isroil hududida bo‘lib turgan fuqarolarni ogohlantirdi

O‘zbekiston TIV Eron va Isroil hududida bo‘lib turgan fuqarolarni ogohlantirdi

Shuningdek, Tashqi ishlar vazirligi holatni doimiy ravishda monitoring qilishi va zaruratga qarab qo‘shimcha axborot berilis…
09:50 / 17.06.2025
O‘zbekistonda jinsni o‘zgartirishga ruxsat berildimi?

O‘zbekistonda jinsni o‘zgartirishga ruxsat berildimi?

Adliya vazirligi mazkur xabarlar va qaror yuzasidan tushuntirish berdi.
17:57 / 16.06.2025
Eron yadro dasturi bo‘yicha Germaniya, Buyuk Britaniya va Fransiya bilan muzokara o‘tkazadi

Eron yadro dasturi bo‘yicha Germaniya, Buyuk Britaniya va Fransiya bilan muzokara o‘tkazadi

Reuters’ning xabar berishicha, Germaniya, Fransiya va Buyuk Britaniya Tashqi ishlar vazirlari Jenevada ertaga, 20-iyun kuni …
15:07 / 19.06.2025
Turkiyada qidiruvda bo‘lgan shaxs O‘zbekistonga qaytarildi

Turkiyada qidiruvda bo‘lgan shaxs O‘zbekistonga qaytarildi

U odam savdosi jinoyati bilan qidiruvda bo‘lgan.
10:15 / 19.06.2025
Shavkat Mirziyoyev Qozog‘istonga yetib bordi

Shavkat Mirziyoyev Qozog‘istonga yetib bordi

Agentlik ma’lumot berishicha, 2024-yil yakunlariga ko‘ra Qozog‘iston va O‘zbekiston o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 4,1…
11:29 / 17.06.2025
Qoidabuzarlik uchun qaror bir oydan kechiktirilsa, jazo qo‘llanilmaydi

Qoidabuzarlik uchun qaror bir oydan kechiktirilsa, jazo qo‘llanilmaydi

Endilikda palasani bosganlik holati kameraga qayd etilmaydi.
15:07 / 17.06.2025
Yashash uchun eng qulay shaharlar reytingi e’lon qilindi

Yashash uchun eng qulay shaharlar reytingi e’lon qilindi

Toshkent reytingning quyi pog‘onalarida qayd etilgan.
17:55 / 19.06.2025
Toshkentda qiymati 4,5 mlrd so‘mdan ortiq sifatsiz dori vositalari savdosining oldi olindi

Toshkentda qiymati 4,5 mlrd so‘mdan ortiq sifatsiz dori vositalari savdosining oldi olindi

Holat yuzasidan dorixona mansabdor shaxslari va boshqalarga nisbatan Jinoyat Kodeksining 186 prim 3-moddasi 3-qismi “a” band…
09:26 / 18.06.2025
Nukusda yuzdan ortiq o‘qituvchidan 1500 dollardan olgan direktor o‘rinbosari ushlandi

Nukusda yuzdan ortiq o‘qituvchidan 1500 dollardan olgan direktor o‘rinbosari ushlandi

U o‘qituvchilarga davlat attestatsiyasidan o‘tkazib berishni va’da qilgan.
09:44 / 19.06.2025
Yuridik universitet huzuridagi akademik litseylar bitiruvchilari suhbat asosida o‘qishga qabul qilinadi

Yuridik universitet huzuridagi akademik litseylar bitiruvchilari suhbat asosida o‘qishga qabul qilinadi

Hukumat qarori bilan “Toshkent davlat yuridik universiteti huzuridagi akademik litseylarning iqtidorli bitiruvchilarini “yur…
16:19 / 18.06.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!