$
12676.11 UZS
-18.86
161.56 UZS
-0.04
14975.56 UZS
97.06
37° Kechasi 24°

Kanadalik talaba binolarning energiya sarfini kamaytiruvchi tizim yaratdi

18:39 / 29.07.2022

Kanadalik olimlar binoning energiya sarfini 30 foizga kamaytiradigan opto-suyuqlik tizimini taklif qilishdi. Ular dengiz hayotining qobiliyatidan ilhomlangan.

Qayd etilishicha, krill shaffof dengiz organizmlari bo‘lib, ular dinamik qorayish tizimiga ega: pigment granulalari teri hujayralari ichida harakatlanadi va quyosh juda faol bo‘lsa, ultrabinafsha nurlanishiga moyil bo‘lgan ichki organlari qorayadi.

Toronto universiteti aspiranti Rafael Kay va uning tadqiqot guruhi boshqa dengiz hayoti kabi krillning bu xususiyatidan ilhomlanib, o‘zgarishi mumkin bo‘lgan shunga o‘xshash prinsipga ega optofluidik tizimning prototipini (optofluidis yorug‘lik va suyuqlik mikrooqimlarini qanday boshqarish o‘rganadi) tasvirlab berdi.

Loyiha mualliflarining ta’kidlashicha, binolar bu iste’mol qilinadigan va sarflangan energiya oqimi shaklida metabolizmga ega bo‘lgan organizmlarning bir turi. Shu bilan birga, bino ichida qulay haroratni saqlash uchun mexanik isitish yoki kondisioner tizimlari qo‘llaniladi.

Olimlar dinamik xiralashtirish tamoyilini binolarning “terisi” – ularning derazalari bilan jabhalariga o‘tkazishni taklif qilmoqdalar. Kay va uning guruhi tomonidan taklif qilingan tizim “qafas” – qalinligi 1 mm bo‘lgan mineral moy qatlami, ikkita shaffof plastmassa plitasi orasiga o‘ralgan. Tuzilish markaziga trubka ulanadi, u orqali suv kiradi. Ko‘pgina bunday “hujayralar” jabhada rangli plyonka hosil qiladi. Shaffoflik nasos bilan tartibga solinadi – suv qancha ko‘p kirsa, rang joyi shunchalik katta bo‘ladi.

Bu atrof-muhitdagi o‘zgarishlarga ta’sir qiladi va binoning jabhasi bo‘ylab issiqlikni teng ravishda taqsimlashga imkon beradi. Mualliflar tizimni jalyuzilar bilan solishtirishgan: issiq bo‘lganda ularni yopiladi, yorug‘lik bo‘lmasa, ochiladi.

Model mualliflarining hisob-kitoblariga ko‘ra, tizim binolarni isitish, sovutish va yoritishga sarflangan elektr energiyasini 30 foizgacha kamaytirishi mumkin.

Bu nima degani?

Olimlar va muhandislar energiya sarfini kamaytirishga qaratilgan turli loyihalarni taklif qilmoqdalar. Misol uchun, bashoratli kontroller modeli ob-havo prognozlariga asoslanib, binoning ichki haroratini nazorat qiladi.

Bundan tashqari, kam energiya iste’moli bilan qurilish konsepsiyalari mavjud. Ular yuqori samarali isitish va sovutish tizimlaridan foydalanish, shuningdek, quyosh isitish tizimini binolarga integrasiya qilish orqali energiya sarfini kamaytirishga asoslangan. U quyosh kollektori, issiqlik almashtirgich, saqlash va zaxira tizimidan iborat.

Qo‘shimcha energiya xarajatlarisiz bino ichidagi qulay iqlimni saqlashga yordam beradigan yana bir rivojlanish bu sovuq tomlar. Ularning odatdagilardan farqi yuqori albedo (sirtning diffuziyaga moyillik qobiliyati) yoki aks ettirishda. Bunday tomlarni ishlab chiqarish uchun aks ettiruvchi qoplama bilan qoplangan metall va ochiq rangli plitkalar qo‘llaniladi.


Qiziqarli


														
														2024-yilda dunyo millionerlari soni 2,34 million kishidan oshdi

2024-yilda dunyo millionerlari soni 2,34 million kishidan oshdi

Bu haqda Knight Frank kompaniyasining yillik Wealth Report hisobotida keltirildi.
12:45 / 08.03.2025

														
														Mumtoz Mahal kim edi va Toj Mahal nima uchun unga atalgan?

Mumtoz Mahal kim edi va Toj Mahal nima uchun unga atalgan?

Dunyoning eng buyuk me’moriy obidalaridan biri bo‘lgan va haqiqiy sadoqat, sevgining timsoli hisoblanadigan Toj Mahal o‘zini…
17:04 / 06.02.2025

														
														O‘sha tun...

O‘sha tun...

Voqeiy hikoyaO‘sha kuni qo‘shni bolalar bilan qora kechgacha o‘ynadik.
16:27 / 03.02.2025

														
														Meduza niqobi: Sitsiliyada 2000 yildan oshiq noodatiy artefakt topildi

Meduza niqobi: Sitsiliyada 2000 yildan oshiq noodatiy artefakt topildi

Italiyalik arxeologlar Sitsiliya janubidagi Agrigento provinsiyasidagi zamonaviy Likata yaqinida joylashgan qadimiy Finziade…
11:14 / 27.01.2025

														
														Ilm-fan “otalari”

Ilm-fan “otalari”

Ilm-fan otalari tarix kitoblaridagi shunchaki nomlar emas. Ular g‘oyalari bilan insoniyat sivilizatsiyasiga hissa qo‘shgan o…
12:11 / 15.01.2025

														
														Gender testlari mojarosi bilan tanilgan Iman Halif Google’da eng ko‘p qidirilgan sportchi bo‘ldi

Gender testlari mojarosi bilan tanilgan Iman Halif Google’da eng ko‘p qidirilgan sportchi bo‘ldi

Google qidiruv tizimi orqali 2024-yilda eng ko‘p izlangan mavzularni sarhisob qildi va qidiruvlarni yo‘nalishlar bo‘yicha aj…
11:22 / 12.12.2024

														
														Yaponiyada odamlarni yuvadigan kir mashina yaratildi

Yaponiyada odamlarni yuvadigan kir mashina yaratildi

2025-yil aprel oyida Osaka shahrida bo‘lib o‘tadigan Butunjahon ko‘rgazmasida insonlar foydalanishi uchun mo‘ljallangan kir …
14:41 / 23.11.2024

														
														2024-yilning eng yaxshi pishlog‘i aniqlandi

2024-yilning eng yaxshi pishlog‘i aniqlandi

“Yilning eng yaxshi pishlog‘i” nomli an’anaviy xalqaro tanlov Portugaliyaning Vizeu shahrida o‘tkazildi.
10:26 / 20.11.2024

														
														“Titanik”dagi kapitanning soati auksionda sotildi

“Titanik”dagi kapitanning soati auksionda sotildi

Henry Aldridge and Son auksion uyining xabar berishicha, “Titanik”ning 700 dan ortiq yo‘lovchisini qutqargan “Karpatiya” kem…
10:22 / 18.11.2024

														
														Dunyodagi eng qimmat zumrad kimoshdi savdosida sotildi

Dunyodagi eng qimmat zumrad kimoshdi savdosida sotildi

CBS News nashrining xabar berishicha, shahzoda Sadriddin Og‘axon III ning Cartier broshidan zumradlari kimoshdi savdosida so…
09:34 / 16.11.2024

Bu ham qiziq

Shavkat Mirziyoyev Gurbanguli Berdimuhamedovni tavallud kuni bilan qutladi

Shavkat Mirziyoyev Gurbanguli Berdimuhamedovni tavallud kuni bilan qutladi

Turkman xalqining milliy yetakchisi O‘zbekiston Prezidentiga Turkmaniston Prezidenti Serdar Berdimuhamedovning salomini yetk…
16:24 / 29.06.2025
Ukraina dronlari Ijevskdagi korxonaga hujum qildi

Ukraina dronlari Ijevskdagi korxonaga hujum qildi

Ma’lumot uchun, Ijevsk Rossiya Federatsiyasidagi Udmurtiya Respublikasining poytaxti hisoblanadi. Shahar mashinasozlik va qu…
14:42 / 01.07.2025
Qimmatbaho metallarga oid huquqbuzarliklar to‘g‘risida xabar bergan shaxslar rag‘batlantiriladi

Qimmatbaho metallarga oid huquqbuzarliklar to‘g‘risida xabar bergan shaxslar rag‘batlantiriladi

YATTlarga zargarlik buyumlarini sotish faoliyati bilan shug‘ullanishga ruxsat etiladi.
16:50 / 30.06.2025
30-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

30-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

30-iyun kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan sekundiga 3-8 metr tezlikda shamol e…
16:57 / 29.06.2025
843 nafar fuqarolarni aldab, 50,1 mlrd so‘mni o‘zlashtirgan guruh qo‘lga olindi

843 nafar fuqarolarni aldab, 50,1 mlrd so‘mni o‘zlashtirgan guruh qo‘lga olindi

Ular avtomobillarni arzon kredit yoki lizingda yetkazib berishni va’da qilgan. IIV guruhdan jabrlanganlarni 102 qisqa raqami…
17:54 / 30.06.2025
Nogironlik pensiyalari ham fuqaroning murojaatisiz tayinlanadi

Nogironlik pensiyalari ham fuqaroning murojaatisiz tayinlanadi

Ushbu ma’lumot fuqarolarga SMS-xabar ko‘rinishida yuboriladi.
13:07 / 01.07.2025
Putin Rossiya harbiy xarajatlarini kamaytirish niyatida

Putin Rossiya harbiy xarajatlarini kamaytirish niyatida

Bu haqda The Telegraph xabar bermoqda.
15:03 / 29.06.2025
DXX tomonidan Namanganda qalbaki dollar savdosi fosh qilindi

DXX tomonidan Namanganda qalbaki dollar savdosi fosh qilindi

Holat yuzasidan qonunbuzarlarga nisbatan Jinoyat Kodeksining 176-moddasi 3-qismi “a” bandi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, …
10:38 / 01.07.2025
Haj ziyoratida 8 nafar o‘zbekistonlik vafot etdi

Haj ziyoratida 8 nafar o‘zbekistonlik vafot etdi

“Joriy yildagi “Haj-2025” mavsumi davomida O‘zbekistondan 15 mingdan ziyod hojilarning Haj amallarini tartibli va namunali a…
12:17 / 01.07.2025
O‘zbekistonda harorat 46 darajagacha ko‘tariladi

O‘zbekistonda harorat 46 darajagacha ko‘tariladi

“O‘zgidromet” 2–5-iyul kunlari uchun ob-havo prognozini e’lon qildi.
15:10 / 01.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!