Ongimiz biz yashayotgan dunyoga shunchalik “odatlangan”ki, koʻpincha oʻtmishdagi tajribamiz asosida koʻrgan narsalar yoki hodisalarni doimiy tushunchalar sifatida qabul qilamiz.
Ushbu taxminning eng yorqin tasdiqlaridan biri Myuller-Layer illyuziyasidir.
Suratda biz ikkita chiziqni koʻramiz: ulardan biri binoning tashqi burchagini tashkil qiladi, ikkinchisi esa ichki. Tashqi burchak oʻqning “nuqtalari” bilan oʻralgan, ichki burchak esa oʻqning “quyruq” qismlari bilan toʻldirilgan. Ikkala chiziq ham bir xil uzunlikda, lekin nima uchun ichki burchak bizga uzunroq koʻrinadi?
Bunday tasvirlarga qarashda paydo boʻladigan illyuziya birinchi marta 1889-yilda nemis psixiatri Frans Myuller-Layer tomonidan tasvirlab berilgan.
Koʻp sonli tadqiqotlarga qaramay, ushbu hodisaning tabiati hali ham toʻliq tushunilmagan.
Baʼzi zamonaviy nevrologlarning fikriga koʻra, chiziqlar “oʻtkir” oʻqni (oʻngdagi rasmda boʻlgani kabi) hosil qilganda, “oʻtkir” uchlar diqqatimizni vertikal chiziqdan uzoqlashtiradi va u biroz “tekislangan” holatda koʻrinadi.
Boshqa mutaxassislarning fikriga koʻra, biz bunday raqamlarga duch keladigan holatlar haqida: masalan, oʻqning “dumlari” bilan oʻralgan chiziqlar bizdan uzoqroq va shuning uchun uzoqroq koʻrinadi.
Shunday qilib, biz oldingi holatlarni “eslaymiz” va qogʻozga chizilgan raqamlarni koʻrganimizda, bizdagi vizual tizim bir-biridan ajralgan chiziqlarni yaqinlashuvchi chiziqlardan koʻra uzoqroq deb talqin qiladi.
Dadajon Foziljonov tayyorladi.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!