$
12327.01 UZS
15.03
135.42 UZS
2.38
13272.49 UZS
0.18
-6° Kechasi -15°

Ruhiy salomatlik uchun foydali – esnash haqida qiziqarli faktlar

16:20 / 26.04.2023

Inson organizmi esnash jarayonida bir qancha garmonlarni ishlab chiqaradi, qon aylanishi faollashadi va qon bosimi me’yorlashadi. Xo‘sh, u miyamizga qanday ta’sir qiladi? Keling, quyida esnash bilan bog‘liq qiziqarli faktlar haqida gaplashamiz.

Esnash miyani sovutadi
Nyu-York shtati universiteti shifokorlari sababsiz esnash va qondagi kislorod darajasi o‘rtasidagi bog‘liqlikni aniqlashdi. Unga ko‘ra, bu miya haroratiga ta’sir qilib, sovutishga yordam beradi. Chunki inson tanasi esnaganda nafaqat katta hajmdagi havoni yutadi, balki bir vaqtning o‘zida bosh suyagi atrofidagi mushaklarni refleksli ravishda cho‘zadi. Bu bosh qismiga sovuq qon oqimi kirishiga sabab bo‘ladi. Shuning uchun, issiq ob-havoda ko‘proq esnaymiz.

Insonlar bir vaqtning o‘zida esnaydi va yig‘laydi
Esnaganimizdagi ko‘z yoshlanishi yuz mushaklari harakatining yon ta’siriga bog‘liq. Ya’ni, tanamizning jag‘ qismi cho‘zilganda lakrimal bezlar kuchayadi va ko‘zimiz namlanadi. Agar siz to‘satdan yig‘lashingiz kerak bo‘lsa, o‘zingizni esnashga majbur qilishingiz kifoya.

Esnaganda o‘pkangiz shikastlanishi mumkin
Esnash bir qarashda zararsiz tuyulishi mumkin. Ammo bunday oddiy harakat ham qayg‘uli oqibatlarga olib kelishi mumkin. Masalan, xitoylik Vuxanda Ou ismli shaxs shu darajada qattiq esnaganidan o‘pkasida teshik paydo bo‘lgan. Bu “pnevmotoraks” deb ataladi. Keyinchalik og‘riq shu qadar kuchayib ketdiki, bechora nafas ololmay, uzoq davolanishiga to‘g‘ri kelgan. Ouni davolagan doktor Chen Baojunning aytishicha, pnevmotoraks 18 yoshdan 30 yoshgacha bo‘lgan uzun bo‘yli va ozg‘in odamlarda ko‘proq kuzatiladi.

Esnaganingizda miyangiz dofamin chiqaradi
Esnash odatda ruhiy salomatlik uchun foydali bo‘lishi mumkin. Nyu-York politexnika instituti davlat universiteti psixologi Endryu Gallupning fikricha, agar siz biror narsadan asabiylashsangiz yoki xavotirda bo‘lsangiz, o‘zingizni esnashga majbur qilishingiz kerak.
Gap shundaki, bu harakat paytida miya katta dozada dofamin, azot oksidi, serotonin va oksitotsinni ishlab chiqaradi. Ushbu moddalar stressni yengishga va dam olishga yordam beradi.

Esnash haqida o‘qish ham insonni esnatadi
Taxminan 70 foiz odamlar boshqa birovning esnayotganiga qarab, darhol buni qaytarishadi. Qiziqarlisi, agar siz ushbu harakatni fotosuratda ko‘rsangiz yoki eshitsangiz ham esnashingiz mumkin. Olimlarning fikricha, bu empatiya darajasi, ya’ni boshqa odamlarning holatini tushunish qobiliyati bilan bog‘liq. Agar siz boshqalardan keyin esnasangiz, sizda rahm-shafqat tuyg‘usi kuchli ekanidan darak beradi.
Pensilvaniyadagi Templ universiteti olimlari «esnash» so‘zi bo‘lgan matnlarni o‘qiganlarning yarmidan ko‘pi beixtiyor esnay boshlashini aniqlashdi. Bu refleks shunchalik yuqumliki, uni ongingizda tasavvur qilishning o‘zi kifoya.

Ayollar erkaklarga qaraganda ko‘proq esnashadi
Italiyaning Piza universiteti sosiobiologlari boshqa insonlarning esnaganini kuzatgan ayollar erkaklarga qaraganda kamida 34,5 foiz tezroq bu jarayonni takrorlashini aniqlashdi. Bu ayollarning ko‘proq empatik bo‘lganligi bilan bog‘liq.

Kichkina bolalar va psixopatlar buni qilmaydi
Empatiya darajasi past bo‘lgan odamlar uchun esnash yuqumli emas. Masalan, besh yoshgacha bo‘lgan bolalar hali bu tuyg‘uni rivojlantirmagani uchun bu harakat yuqumli emas. Shuningdek, bu empatiyadan mahrum bo‘lgan psixopatlarga ham tegishli.


Lifestyle


														
														Shamollashni davolashda yo‘l qo‘yiladigan xatolar

Shamollashni davolashda yo‘l qo‘yiladigan xatolar

Ulardan biri ko‘rsatmalarsiz antibiotiklarni qabul qilishdir.
21:27 / 11.12.2023

														
														Turkiyada kelinga bir jomadon tilla taqinchoq to‘yona qilindi

Turkiyada kelinga bir jomadon tilla taqinchoq to‘yona qilindi

U shu tariqa shaharning eng shov-shuvli to‘yiga aylangan.
20:31 / 11.12.2023

														
														Dori allergiyasini qanday aniqlash mumkin?

Dori allergiyasini qanday aniqlash mumkin?

Bemor teridagi toshmalar turli xil ko‘rinishda bo‘lishi bilan uni farqlashi mumkin.
19:03 / 11.12.2023

														
														iPhone 16 smartfonining yangi suratlari eʼlon qilindi

iPhone 16 smartfonining yangi suratlari eʼlon qilindi

Ularda qurilma dizaynidagi o‘zgarishlarni ko‘rish mumkin.
15:49 / 11.12.2023

														
														Asal Shodiyeva og‘ir judolikka uchradi

Asal Shodiyeva og‘ir judolikka uchradi

Kinematografiya agentligi aktrisaga taʼziya bildirdi.
14:00 / 11.12.2023

														
														Keksalik va charchoqqa qarshi kurashuvchi nuqta

Keksalik va charchoqqa qarshi kurashuvchi nuqta

U tanani yoshartirib, kasalliklarni bartaraf qiladi.
10:04 / 11.12.2023

														
														Quvaytda yiliga qancha neft qazib olinadi?

Quvaytda yiliga qancha neft qazib olinadi?

Quvayt aholi jon boshiga to'g'ri keladigan daromadlar bo'yicha dunyoda to'rtinchi o'rinda turadi.
19:13 / 10.12.2023

														
														Dunyodagi eng qimmat rasmlar

Dunyodagi eng qimmat rasmlar

300 million AQSh dollarga baholangan surat nimasi bilan sizni hayratlantira oladi?
18:56 / 10.12.2023

														
														Uill Smitning “musht”i oilasini saqlab qolgan

Uill Smitning “musht”i oilasini saqlab qolgan

Boshlovchi Rokning qo‘pol hazili aslida bir oilani saqlab qolinishiga sabab bo‘ldi.
18:29 / 10.12.2023

Bu ham qiziq

Britaniya Ukrainaga ikkita mina qidiruvchi kemalarni topshiradi

Britaniya Ukrainaga ikkita mina qidiruvchi kemalarni topshiradi

Avvalroq, Sergey Lavrov Ukraina uchun qurol-yarog‘ni o‘z ichiga olgan har qanday yuk Rossiya uchun qonuniy maqsadga aylanish…
09:28 / 11.12.2023
Keksalik va charchoqqa qarshi kurashuvchi nuqta

Keksalik va charchoqqa qarshi kurashuvchi nuqta

U tanani yoshartirib, kasalliklarni bartaraf qiladi.
10:04 / 11.12.2023
Amerikaliklar orasida so‘rovnoma o‘tkazildi

Amerikaliklar orasida so‘rovnoma o‘tkazildi

Ushbu so‘rovnomaning maqsadi Baydenning Isroilga yordamini amerikaliklar qanchalik oqlashi yoki oqlamasligini aniqlash bo‘lg…
09:48 / 11.12.2023
Nyu-Yorkdan Toshkentga uchgan samolyot zo‘ravonlik sabab Sankt-Peterburgga qo‘ndi

Nyu-Yorkdan Toshkentga uchgan samolyot zo‘ravonlik sabab Sankt-Peterburgga qo‘ndi

Kerakli proseduralar amalga oshirilgach, havo kemasi belgilangan aeroportga parvozni davom ettirishi aytilmoqda.
08:59 / 11.12.2023
Bryanskdagi gimnaziyada otishma uyushtirgan qizning otasi qamaldi

Bryanskdagi gimnaziyada otishma uyushtirgan qizning otasi qamaldi

Bryanskning Sovetskiy tuman sudi 7-dekabr kuni mahalliy 5-sonli gimnaziyada otishma sodir etgan 8-sinf o‘quvchisining otasin…
09:58 / 11.12.2023
Shamollashni davolashda yo‘l qo‘yiladigan xatolar

Shamollashni davolashda yo‘l qo‘yiladigan xatolar

Ulardan biri ko‘rsatmalarsiz antibiotiklarni qabul qilishdir.
21:27 / 11.12.2023
Dunyodagi eng qimmat rasmlar

Dunyodagi eng qimmat rasmlar

300 million AQSh dollarga baholangan surat nimasi bilan sizni hayratlantira oladi?
18:56 / 10.12.2023
“O‘chiq” rejimida ham elektr tokini sarflaydigan uskunalar bor

“O‘chiq” rejimida ham elektr tokini sarflaydigan uskunalar bor

Kommunal to‘lovlarni qisqartirish uchun qaysi jihozlarga e’tiborli bo‘lish kerakligini bilib oling.
11:28 / 10.12.2023
Toshkentda yo‘lovchi avtobusdan yiqilib, qo‘li sindi

Toshkentda yo‘lovchi avtobusdan yiqilib, qo‘li sindi

Holatga “Toshshahartransxizmat” AJ rasmiy izoh berdi.
19:20 / 11.12.2023
Asal Shodiyeva og‘ir judolikka uchradi

Asal Shodiyeva og‘ir judolikka uchradi

Kinematografiya agentligi aktrisaga taʼziya bildirdi.
14:00 / 11.12.2023

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!