Agar odam koʻp kitob oʻqisa, tafakkur qilsa, barcha kerakli maʼlumotlar miyasiga mustahkam oʻrnashib qoladi. Bordiyu aksi boʻlib, miyangizni tafakkurga undamasangiz, xotirangiz soʻnadi. Xotira ruhiy holatning asosiy va murakkab qismini tashkil etadi. Kuzatishlardan olingan, oʻqilgan va eshitilgan maʼlumotlar odamning ongida saqlanib qoladi. Shu sabab bugungi maqolamizdagi maslahatlar foydadan holi boʻlmaydi.

Mutaxassislarning fikriga koʻra, xotirani mustahkamlash usullaridan qanchalik koʻp foydalansak, kerakli axborotni eslab qolish ham shunchalik oson kechadi. Keling, avvalo tushunib olaylik, qanday omillar xotira pasayishiga sabab boʻladi?

Gipertoniya

Qon bosimi yuqori boʻlgan insonda xotira pasayishi va ruhan ogʻirlashish ehtimoli koʻproq uchraydi.

Qandli diabet

Miyamizning anglash, tushunish, oʻrganish funksiyasini pasaytirishda mazkur kasallik yetakchilik qiladi. Bu holat asosan, yoshi katta ayollar orasida koʻproq uchraydi.

B12 vitamini yetishmasligi

Kunlik taomnoma tarkibida B12 vitamini yetarli boʻlmasa, xotira zoʻriqishlarni tez qabul qiladi.

Sizda xotira pasayishi kuzatilyaptimi? Unda:

–Esda saqlab qolishni xohlagan narsamizni ifodali oʻqish va uni hech boʻlmaganda bir marta qaytarish lozim. Masalan, telefon raqami, eʼlon yoki yangiliklarni ovoz chiqarib, balandroq oʻqish, ularni eslab qolishni osonlashtiradi;

– Maʼlumotlarni guruhlarga ajratish yoki ularni tanish biror narsa bilan bogʻlab, eslab qolish mumkin;

– Uzun matnni tezroq yod olishda oʻqilayotgan maʼlumotning koʻrinishini miyada yaratish, ularni tasavvur qila olish orqali inson maʼlumotni yanada osonroq esda saqlab qola oladi;

– Oʻqiyotgan narsaga biror kulgili narsani bogʻlash – uni xotiraga osonroq muhrlashga koʻmak beradi.

Miya – tananing bir boʻlagi. Shu bois, tanamiz uchun bajarayotgan jismoniy mashqlarimiz miya faoliyati rivojlanishiga ham yaxshi yordam beradi.

Miyangizni chetdagi odamlar fikrlari bilan emas, balki oʻz shaxsiy fikrlaringizga tayangan holda ishlating. Boshqalar fikri asosida qarorlar qabul qilish bora-bora miyani dangasa qilib qoʻyadi.

Qolaversa, tabiatning oʻzi tabib: mayiz, yongʻoq, asal, sut mahsulotlari xotira susayishiga davo sifatida eʼtirof etiladi.

• Foydali
• salomatlik