Fotografiya bu hissiyotlar darajasida gapiradigan va tarjimon talab qilinmaydigan til. Bundan tashqari, ushbu til juda kuchli. Ba’zan tomoshabinda shunday hayajonni, shunday his-tuyg‘ular bo‘ronini keltirib chiqaradiki, ba’zi hollarda odam yig‘lay boshlaydi, boshqalarida esa baland ovozda va samimiy, chin yurakdan, kulib yuboradi...
Fotosurat tili nafaqat hikoyani aytib berishi, balki ma’lum bir shaxs, oila yoki butun insoniyat uchun qadrli bo‘lishi mumkin. Fotosurat bizga dunyoni ikkinchi marta suratga olingani kabi ko‘rsatadi va bu muhrlangan boyliklar biz bilan abadiy qoladi.
1. Fotosuratlar biz uchun nima muhimligini aytadi
Agar siz biror kimdan o‘z esdaliklarini qay holatda saqlab qo‘yishi haqida so‘rasangiz, raqamli shaklda oilaviy suratlar yozilgan fotoalbom, kompakt disk yoki flesh xotira orqali, degan javobni beradi. Aniqki, inson har doim o‘zi uchun eng qadrli bo‘lgan narsaga intiladi va ko‘pincha bu pul yoki zargarlik buyumlari emas, balki yaqinlarining fotosuratlari, o‘tmishdan bir parcha, o‘tgan hayot kunlarining bir qismini o‘z ichiga olgan rasmlar bo‘ladi.
Suratga olish orqali biz hayotimizni hujjatlashtiramiz. Biz uning eng muhim daqiqalarini tarixga muhrlaymiz. To‘y va yubileylar, farzandlar tug‘ilishi, yangi uyga ko‘chib o‘tish, shahar va mamlakatlardagi bayramlar va hokazo.
Bularning barchasi biz uchun katta ahamiyatga ega. Bu suratlar biz va oilamiz tarixidir. Har birimiz hayotning turli yillarida suratga tushamiz. Yuzlab, minglab kadrlar har birimizning hayot hikoyamizga asta-sekin qo‘shilib boradi.
2. Fotosurat insoniyat merosining bir qismidir
Har birimizda maktabning 1-sinfini tamomlayotgan vaqtimizda suratga olingan sinfdoshlar va o‘qituvchilardan iborat “vinetka” bor. Axir, o‘sha paytda biz kamera ob’yektiviga qarab, abadiylikka muhrlanganimiz haqida o‘ylamagan edik! Ammo bu maktab fotosuratlari bizdan ko‘ra uzoqroq yashaydi...
Ko‘p yillar o‘tgach, chordoqda yoki eski jovonlarda, sarg‘ayib ketgan qog‘ozlar to‘plami orasida bizning bolalarimiz yoki nevaralarimiz ushbu fotosuratlarni topib, ota-bobolarini taniydilar. Ular otalari va onalari, buvilari va bobolarining juda yosh paytdagi holatini ko‘rishlari mumkin bo‘ladi. Ushbu fotosuratlarning ahamiyati har birimiz uchun juda ulkan. Axir, ular o‘tgan hayotning ma’lum vaqt sukutlangan lahzasini aks ettirgan bo‘ladi. Oilaviy suratlar esa hayotimizning eng baxtli onlari aks etgan qimmatli manba hisoblanadi.
3. Rasmlar muloqot qilishimizga yordam beradi
Fotografik tasvir shunchaki olingan rasmga qaraganda ancha muhimroq, jiddiyroqdir. Fotosurat bizning qalbimizdagi eng yashirin, eng chuqur, inson tabiatining eng yaxshi, eng mehribon, eng saxovatli tomonlarini qamrab oladi. Fotosurat har doim bizni muhim, qiziqarli va eng asosiy, deb hisoblangan narsalarni boshqalar bilan baham ko‘rishimizga undaydi.
Internetda odamlar o‘z fotosuratlarini baham ko‘radigan ko‘plab saytlar mavjud. Bu fotosuratlar juda xilma-xil: ba’zan ular juda shaxsiy, hissiyotli, ehtirosli, qayg‘uli, g‘alati va kulgili bo‘lishi mumkin. Ba’zan ular qiziqarli joylarni, qiziqarli odamlarni tasvirlaydi... Bunday fotosuratlar yordamida biz boshqalar bilan o‘z taassurotlarimizni almashamiz. Biz nimani boshdan kechirayotganimiz haqida hech qanday izohsiz boshqalarga ma’lumot berishimiz mumkin.
4. Fotografiya har birimizning ijodkorlik qobiliyatini ochib beradi.
Fotografiya bugungi kunda texnik jihatdan qulay bo‘lib qoldi, u bizga o‘zimizni ifodalash uchun ajoyib imkoniyat beradi. Xuddi tasviriy san’at orqali o‘zini namoyon qilish kabi. Ko‘pchiligimiz kamerani olib, bolalarning yuzlari naqadar shirin va musaffo, keksalarning nigohi naqadar dono, atrofimizdagi tabiat kengliklari naqadar go‘zal, ongimiz oltin kuz rang-barangligidan hayratlanayotganini payqaymiz va darhol chiroyli manzarani suratga olishga intilamiz. Shunday damlarda biz o‘zimizni ijodkor, san’atkordek his qila boshlaymiz.
5. Fotografiya – juda murakkab til
Fotografiya orqali uning muallifi inson tuyg‘ularining butun palitrasini ifodalashi mumkin. Ajablanish, hamdardlik, quvonch, qayg‘u, muloyimlik va hokazo. Ko‘plab insoniy tuyg‘ularni bir kadrda aks ettirish mumkin. Misol uchun, bulutli kunda suratga olingan manzarani hamma ham qadrlamaydi. Ko‘pchilik atrofdagi tabiatni rang-barang holatda ko‘rishni xohlaydi. Ammo atrofda yorqin va to‘yingan ranglar bo‘lmasa, bu suratga olish tavsiya etilmaydi, degani emas! Shunchaki, bu manzarada hayot boshqacha: sokin va osoyishta. Agar bo‘ron yoki momaqaldiroq suratga olinsa, o‘sha yerda tabiatning qudratini ko‘rish mumkin!
Agar yaqinlaringizdan birida to‘satdan qayg‘uli kayfiyat paydo bo‘lsa – unga yorqin va kayfiyat ko‘taruvchi fotosuratlarni ko‘rsatish talab etiladi.
Fotosurat ba’zan so‘z boyligimiz tugasa, jumlalar bilan ifodalab bo‘lmaydigan narsalarni tushunish imkonini beradi. Fotografiya biz bilan o‘zining vizual tili orqali “gaplashadi”.
6. Fotografiya bizni o‘zgartiradi
Fotosurat har doim insonning e’tiborini tortadi. U to‘g‘ridan-to‘g‘ri uning his-tuyg‘ulari haqida gapiradi. Masalan, harbiy fotosuratlar yoki fojialar, tabiiy ofatlar paytida olingan suratlarga qarang. Shunday tasvirlardan biri, yordam so‘rab yig‘layotgan odamning bir ko‘zi shunchalik ko‘p narsani ayta oladiki, uni ifoda qilishda yuzlab so‘zlardan foydalanishga to‘g‘ri kelishi mumkin. U yanada nozikroq – ongimiz darajasida ishlaydi. Qayg‘u, baxtsizlik, fojia hayotimizdagi rang-barang va go‘zal xotiralarni yuvib tashlaydi. Bunday fotosuratlarda rang, yorug‘lik va quvonchni tiklashning yo‘li yo‘q va bo‘lishi ham mumkin emas. Ushbu fotosuratlar bizning fikrimizni o‘zgartiradi. Bu jiddiylik va hayotiy haqiqat, shunga qaramay, bizni asosiy maqsad sari yetaklashi mumkin.
Qayg‘uli daqiqalarda fotografik tasvir bizda ajoyib kelajakka umid uyg‘otishi mumkin. Kelajak uchun, unda ham rang-baranglik, ham yorug‘lik paydo bo‘ladi.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!