$
12437.15 UZS
62.6
153.34 UZS
0.21
14480.57 UZS
55.56
36° Kechasi 19°

Fikrlarni aniq ifodalashni qanday o‘rganish kerak?

16:28 / 05.08.2022

Ba’zan inson haqiqatan ham tinglovchilarga yoki o‘quvchilarga qandaydir g‘oyalarni yetkazishni xohlaydi, lekin buni amalga oshirishda ma’lum qiyinchiliklarga duch keladi. Auditoriya uchun mos so‘z topishda fikrlar chalkashib ketadi, tarqaladi, mavzudan mavzuga o‘tadi. Biz ushbu to‘siqlarni yengib o‘tishga yordam beradigan bir nechta maslahatlarni to‘pladik.

1. “Tezis – argument – isbot” sxemasidan foydalanish

Bu fikrlarni shakllantirishga, bayonot yoki matnni mantiqiy va izchil tuzishga yordam beradi. Ayniqsa, kimdir bilan bahslashayotgan vaziyatda yoki biron bir muammo bo‘yicha o‘z nuqtayi nazaringizni ishonchli tarzda taqdim etmoqchi bo‘lganingizda.

Birinchidan, siz tezis yoki taxminni ilgari surasiz. Keyin uni biroz kengaytiring, aniq nimani nazarda tutayotganingizni tushuntiring. Nihoyat, dalillarni taqdim eting. Masalan:

Tezis: “Klassik asarlarni o‘qish muhim va zarurdir".

Argument: “Klassik adabiyot so‘z boyligini oshirishga, fantaziya va hissiy aqlni rivojlantirishga yordam beradi”.

Isbot: “Olimlar mumtoz adabiyotni o‘qigan kishilar boshqalarning his-tuyg‘ularini yaxshiroq tan olishini tasdiqlagan”.

2. Eslatmalar yozish

Masalan siz badiiy bo‘lmagan kitoblarni o‘qishni yaxshi ko‘rsangiz. Aytaylik, siz bir bobni tugatdingiz, so‘ngra qisqacha, tom ma’noda yarim sahifa, asosiy tezislarni yozing.

Agar siz har bir bobdan keyin eslatma olishga qiynalayotgan bo‘lsangiz, ma’lum miqdordagi so‘zlar yoki sahifalarni saqlashga harakat qilib, butun kitobni qayta aytib berishingiz mumkin. Bu xotirani o‘rgatishning ham yaxshi usuli.

3. Ovozli qaydlarni olish

Ovoz yozish moslamasidan yoki, masalan, Telegram’dagi audio yozish foydalaning. O‘zingiz uchun xabar qoldiring: amalga oshirmoqchi bo‘lgan g‘oyalar, miyangizda paydo bo‘lgan qiziqarli fikrlar yoki ertangi kun uchun qilinadigan ishlar ro‘yxati.

Shuningdek, ovozli yozuvning uzunligini, bir daqiqadan ko‘proq ushlab turishga harakat qiling. Bu fikrni ifodalash va rivojlantirish uchun yetarli, lekin ayni paytda uni yo‘qotmaslik kerak. Bunday chegara, albatta, sizni tez gapirishga, baqirmaslik, fikrlar chalkashib ketmasligi va so‘zlarni to‘g‘ri tanlashga undaydi.

Ovozli xabarlar muxlislari uchun hatto maxsus ijtimoiy tarmoqlar ham mavjud. U yerda faqat bir daqiqadan ko‘p bo‘lmagan audio orqali muloqot qilish mumkin. Bundan tashqari fikrlash va notiqlik qobiliyatlarini yaxshi o‘rganish ehtimoli yuqori.

4. “Twitter”dan foydalanish

Bir necha kun avval O‘zbekistonda “Twitter” blokdan ochildi. Ushbu ijtimoiy tarmoqdagi postning maksimal uzunligi esa 280 belgidan iborat. Bunday cheklash barcha ortiqcha narsalarni olib tashlashga yordam beradi va fikrlarni qisqa va aniq ifodalash uchun asqatadi. Ayniqsa, siz aldamasangiz va o‘nlab postlar yaratishga ehtiyojingiz bo‘lmasa.

Aytgancha, vazifani murakkablashtirish uchun, “Twitter”da bo‘lgani kabi, 280 belgidan iborat matnni 140 ta belgiga jamlashga harakat qilishingiz mumkin.

5. Filmlar va kitoblar uchun loglaynlar yozish

Loglayn bu syujetni bir necha satrda juda qisqa tarzda qayta hikoya qilish usuli hisoblanadi. Undan ssenariy mualliflari o‘zlarining hikoyalarini imkon qadar tezroq tushuntirish uchun foydalanadilar.

Misol uchun, 1994 yilda Oskar mukofotiga loyiq ko‘rilgan “Forrest Gamp” filmi uchun loglayn shunday edi: “Forrest Gamp, garchi aql-idrok bilan ajralib turmasa ham, tarixiy voqealarning tasodifiy ishtirokchisiga aylanadi va uning haqiqiy sevgisi Jenni Kyurren uni chetlab o‘tadi”.

Forrest-Gump-Movie-Poster - Lagan Dragons

Shuningdek, “Matrisa” filmi loglayni: “Xaker sirli isyonchilardan tanish dunyoning asl mohiyati va bu dunyoni boshqarayotganlarga qarshi urushdagi roli haqida o‘rganadi”.

Loglayn yozish (yoki uning kengaytirilgan versiyalari – izoh va konspekt) arzimas masaladek tuyulishi mumkin. Hatto yozuvchilarga ham ba’zan qiyinchilik tug‘diradi. Axir u orqali syujetdagi eng muhim voqealarni ajratib ko‘rsatishni o‘rganish kerak va hatto o‘nlab so‘zlar bilan butun film mohiyatini tushuntirish kerak. Shunday qilib, agar siz aniq va tushunarli muloqot qilishni istasangiz, loglaynlarni yaratish ajoyib amaliyot bo‘lishi mumkin.


Foydali


														
														Telegram navbatdagi yangilanishlarni taqdim etdi

Telegram navbatdagi yangilanishlarni taqdim etdi

Profilga musiqa qo‘shish, birlamchi profil sahifasini tanlash va boshqa imkoniyatlar paydo bo‘ldi
21:55 / 01.09.2025

														
														2025-yilning o‘tgan davrida startaplarga 264 mln dollar xorijiy sarmoya kiritildi

2025-yilning o‘tgan davrida startaplarga 264 mln dollar xorijiy sarmoya kiritildi

Bugungi kunda O‘zbekistonda 600 dan ziyod startaplar faoliyat yuritmoqda. Sakkiz yil ilgari ularning soni barmoq bilan sanar…
14:51 / 20.08.2025

														
														Chiqindilar muammosi – aholi anglamayotgan xavf

Chiqindilar muammosi – aholi anglamayotgan xavf

Har kuni uyimizdan chiqqanimizda, ko‘chada chiqindilarga ko‘zimiz tushadi. Ular ba’zan chiqindi qutilarida to‘planib, ba’zan…
17:18 / 11.08.2025

														
														O‘zbekiston qulupnay va boshqa rezavor mevalar yetishtirishni ko‘paytirmoqda

O‘zbekiston qulupnay va boshqa rezavor mevalar yetishtirishni ko‘paytirmoqda

2025-yilning o‘tgan 7 oyi ichida avvalgi yilga nisbatan 6.6 foiz ko‘proq mahsulot yetishtirilgan
19:53 / 10.08.2025

														
														Yodlangan osh tuzi iste’mol qilish qanchalik zarur?

Yodlangan osh tuzi iste’mol qilish qanchalik zarur?

Nega bu masalaga global miqyosida qaraladi?
20:07 / 06.07.2025

														
														Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Mobil telefonlar allaqachon hayotimizning ajralmas qismiga aylanishga ulgurgan. Kun davomida bu qurilma qo‘limizda turadi.
15:23 / 23.01.2025

														
														Zumerlar aslida kim?

Zumerlar aslida kim?

Bugungi axborot davrida ko‘plab yangidan yangi atamalar paydo bo‘lmoqda yoki eski atamalar ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanis…
10:31 / 23.11.2024

														
														Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriylar sulolasi deganda judayam katta tarix ko‘z oldimizga keladi. Temuriylar sulolasi tarixda ikkita muhim imperiya – E…
16:54 / 13.11.2024

														
														Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

FVV mas’uli qanday qilib is gazidan zaharlanish yuzaga kelishi hamda u nega inson o‘limiga olib kelishini tushuntirdi.
11:02 / 09.11.2024

														
														Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Yangi oq uzum. Bir kunda ikki hissa yangi oq uzum iste’mol qilish ona sutini ko‘paytiradi.
15:18 / 02.11.2024

Bu ham qiziq

DXX 2 nafar qirg‘izistonlikning o‘ldirilishiga izoh berdi

DXX 2 nafar qirg‘izistonlikning o‘ldirilishiga izoh berdi

Halok bo‘lganlar Qirg‘iziston fuqarolari ekanligi aniqlanib, jasadlar qarindoshlariga topshirilgan.
10:37 / 05.09.2025
BMT: Afg‘onistondagi zilzila mintaqada suv tanqisligini yanada kuchaytirdi

BMT: Afg‘onistondagi zilzila mintaqada suv tanqisligini yanada kuchaytirdi

Afgʻonistonda 31-avgust kuni sodir boʻlgan zilzila mintaqadagi mavjud suv muammosini yanada kuchaytirgan.
11:25 / 05.09.2025
Toshkent viloyatida yangi aeroport qurilishi uchun 1310 gektar hudud ajratiladi

Toshkent viloyatida yangi aeroport qurilishi uchun 1310 gektar hudud ajratiladi

Bu haqda Kadastr agentligining Toshkent viloyati bo‘yicha boshqarmasi xabar berdi.
10:24 / 04.09.2025
Vladimir Putin: “Zelenskiy muzokaralarga tayyor bo‘lsa, biz buni Moskvada ham tashkil qilishga tayyormiz”

Vladimir Putin: “Zelenskiy muzokaralarga tayyor bo‘lsa, biz buni Moskvada ham tashkil qilishga tayyormiz”

Rossiya rahbari Xitoydagi tashrifi so‘ngida OAV vakillari bilan tashkil etilgan brifingda qatnashdi
22:05 / 03.09.2025
Mahsulotni yetishtirishda bir qancha xarajatlar uchun hisobga olingan QQSni qaytarib berish amaliyoti saqlanib qoladi

Mahsulotni yetishtirishda bir qancha xarajatlar uchun hisobga olingan QQSni qaytarib berish amaliyoti saqlanib qoladi

Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari uchun qo‘shilgan qiymat solig‘i yengillashtiriladi
19:35 / 04.09.2025
MIB: Toshkentda Jetour haydovchisi 354 marta qoida buzib, jarimalarni to‘lamay kelgan

MIB: Toshkentda Jetour haydovchisi 354 marta qoida buzib, jarimalarni to‘lamay kelgan

U qoidabuzarliklar sabab jami 328,7 mln so‘mlik jarimalarni ishlab olgan.
15:04 / 04.09.2025
Toshkent viloyatida IIB tergovchisi qamoqqa olindi

Toshkent viloyatida IIB tergovchisi qamoqqa olindi

Jinoyat kodeksi 210-moddasiga ko‘ra, pora olish BHMning 50 baravaridan 100 baravarigacha miqdorda jarima yoki muayyan huquqd…
09:26 / 04.09.2025
Rossiya Afg‘onistonga 20 tonna gumanitar yordam yubordi

Rossiya Afg‘onistonga 20 tonna gumanitar yordam yubordi

Tashabbus shaxsan Vladimir Putin ko‘rsatmasi va hukumat topshirig‘i asosida amalga oshirilmoqda.
09:35 / 05.09.2025
Joriy yilda Gruziyaga sayohat qilgan o‘zbekistonliklarning soni keskin oshdi

Joriy yilda Gruziyaga sayohat qilgan o‘zbekistonliklarning soni keskin oshdi

Bu boradagi batafsil statistika bilan tanishamiz
22:19 / 04.09.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!