$
12910.15 UZS
-14.77
159.78 UZS
-0.16
14660.77 UZS
40.1
31° Kechasi 18°

Fikrlarni aniq ifodalashni qanday o‘rganish kerak?

16:28 / 05.08.2022

Ba’zan inson haqiqatan ham tinglovchilarga yoki o‘quvchilarga qandaydir g‘oyalarni yetkazishni xohlaydi, lekin buni amalga oshirishda ma’lum qiyinchiliklarga duch keladi. Auditoriya uchun mos so‘z topishda fikrlar chalkashib ketadi, tarqaladi, mavzudan mavzuga o‘tadi. Biz ushbu to‘siqlarni yengib o‘tishga yordam beradigan bir nechta maslahatlarni to‘pladik.

1. “Tezis – argument – isbot” sxemasidan foydalanish

Bu fikrlarni shakllantirishga, bayonot yoki matnni mantiqiy va izchil tuzishga yordam beradi. Ayniqsa, kimdir bilan bahslashayotgan vaziyatda yoki biron bir muammo bo‘yicha o‘z nuqtayi nazaringizni ishonchli tarzda taqdim etmoqchi bo‘lganingizda.

Birinchidan, siz tezis yoki taxminni ilgari surasiz. Keyin uni biroz kengaytiring, aniq nimani nazarda tutayotganingizni tushuntiring. Nihoyat, dalillarni taqdim eting. Masalan:

Tezis: “Klassik asarlarni o‘qish muhim va zarurdir".

Argument: “Klassik adabiyot so‘z boyligini oshirishga, fantaziya va hissiy aqlni rivojlantirishga yordam beradi”.

Isbot: “Olimlar mumtoz adabiyotni o‘qigan kishilar boshqalarning his-tuyg‘ularini yaxshiroq tan olishini tasdiqlagan”.

2. Eslatmalar yozish

Masalan siz badiiy bo‘lmagan kitoblarni o‘qishni yaxshi ko‘rsangiz. Aytaylik, siz bir bobni tugatdingiz, so‘ngra qisqacha, tom ma’noda yarim sahifa, asosiy tezislarni yozing.

Agar siz har bir bobdan keyin eslatma olishga qiynalayotgan bo‘lsangiz, ma’lum miqdordagi so‘zlar yoki sahifalarni saqlashga harakat qilib, butun kitobni qayta aytib berishingiz mumkin. Bu xotirani o‘rgatishning ham yaxshi usuli.

3. Ovozli qaydlarni olish

Ovoz yozish moslamasidan yoki, masalan, Telegram’dagi audio yozish foydalaning. O‘zingiz uchun xabar qoldiring: amalga oshirmoqchi bo‘lgan g‘oyalar, miyangizda paydo bo‘lgan qiziqarli fikrlar yoki ertangi kun uchun qilinadigan ishlar ro‘yxati.

Shuningdek, ovozli yozuvning uzunligini, bir daqiqadan ko‘proq ushlab turishga harakat qiling. Bu fikrni ifodalash va rivojlantirish uchun yetarli, lekin ayni paytda uni yo‘qotmaslik kerak. Bunday chegara, albatta, sizni tez gapirishga, baqirmaslik, fikrlar chalkashib ketmasligi va so‘zlarni to‘g‘ri tanlashga undaydi.

Ovozli xabarlar muxlislari uchun hatto maxsus ijtimoiy tarmoqlar ham mavjud. U yerda faqat bir daqiqadan ko‘p bo‘lmagan audio orqali muloqot qilish mumkin. Bundan tashqari fikrlash va notiqlik qobiliyatlarini yaxshi o‘rganish ehtimoli yuqori.

4. “Twitter”dan foydalanish

Bir necha kun avval O‘zbekistonda “Twitter” blokdan ochildi. Ushbu ijtimoiy tarmoqdagi postning maksimal uzunligi esa 280 belgidan iborat. Bunday cheklash barcha ortiqcha narsalarni olib tashlashga yordam beradi va fikrlarni qisqa va aniq ifodalash uchun asqatadi. Ayniqsa, siz aldamasangiz va o‘nlab postlar yaratishga ehtiyojingiz bo‘lmasa.

Aytgancha, vazifani murakkablashtirish uchun, “Twitter”da bo‘lgani kabi, 280 belgidan iborat matnni 140 ta belgiga jamlashga harakat qilishingiz mumkin.

5. Filmlar va kitoblar uchun loglaynlar yozish

Loglayn bu syujetni bir necha satrda juda qisqa tarzda qayta hikoya qilish usuli hisoblanadi. Undan ssenariy mualliflari o‘zlarining hikoyalarini imkon qadar tezroq tushuntirish uchun foydalanadilar.

Misol uchun, 1994 yilda Oskar mukofotiga loyiq ko‘rilgan “Forrest Gamp” filmi uchun loglayn shunday edi: “Forrest Gamp, garchi aql-idrok bilan ajralib turmasa ham, tarixiy voqealarning tasodifiy ishtirokchisiga aylanadi va uning haqiqiy sevgisi Jenni Kyurren uni chetlab o‘tadi”.

Forrest-Gump-Movie-Poster - Lagan Dragons

Shuningdek, “Matrisa” filmi loglayni: “Xaker sirli isyonchilardan tanish dunyoning asl mohiyati va bu dunyoni boshqarayotganlarga qarshi urushdagi roli haqida o‘rganadi”.

Loglayn yozish (yoki uning kengaytirilgan versiyalari – izoh va konspekt) arzimas masaladek tuyulishi mumkin. Hatto yozuvchilarga ham ba’zan qiyinchilik tug‘diradi. Axir u orqali syujetdagi eng muhim voqealarni ajratib ko‘rsatishni o‘rganish kerak va hatto o‘nlab so‘zlar bilan butun film mohiyatini tushuntirish kerak. Shunday qilib, agar siz aniq va tushunarli muloqot qilishni istasangiz, loglaynlarni yaratish ajoyib amaliyot bo‘lishi mumkin.


Foydali


														
														Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Mobil telefonlar allaqachon hayotimizning ajralmas qismiga aylanishga ulgurgan. Kun davomida bu qurilma qo‘limizda turadi.
15:23 / 23.01.2025

														
														Zumerlar aslida kim?

Zumerlar aslida kim?

Bugungi axborot davrida ko‘plab yangidan yangi atamalar paydo bo‘lmoqda yoki eski atamalar ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanis…
10:31 / 23.11.2024

														
														Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriylar sulolasi deganda judayam katta tarix ko‘z oldimizga keladi. Temuriylar sulolasi tarixda ikkita muhim imperiya – E…
16:54 / 13.11.2024

														
														Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

FVV mas’uli qanday qilib is gazidan zaharlanish yuzaga kelishi hamda u nega inson o‘limiga olib kelishini tushuntirdi.
11:02 / 09.11.2024

														
														Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Yangi oq uzum. Bir kunda ikki hissa yangi oq uzum iste’mol qilish ona sutini ko‘paytiradi.
15:18 / 02.11.2024

														
														Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Haftasiga 2 bo‘lak baliq go‘shti iste’mol qilganlarda o‘lim xavfi 3 martadan 1 martagacha kamayishi mumkin. Yurak kasallikla…
15:15 / 02.11.2024

														
														Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Taomni yaxshi chaynagan, kam chaynaganga nisbatan kam yeb-ichadi. Chunki taom quvvatini kamchiliksiz qabul qilgan bo‘ladi.
11:33 / 31.10.2024

														
														Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Bosh barmoq massaj qilinganda, miya faoliyati kuchayadi va bosh og‘rig‘i yengillashadi;Ko‘rsatkich barmoq massaj qilinganda …
11:10 / 28.10.2024

														
														Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Go‘sht iste’mol qilishning normasi turli omillarga, jumladan yosh, jismoniy faollik darajasi va umumiy sog‘lig‘ingizga bog‘l…
10:56 / 28.10.2024

														
														Ibn Sino non haqida nimalar degan edi?

Ibn Sino non haqida nimalar degan edi?

Non tuzli, yaxshi oshirilgan bo‘lishi, tandirda yaxshi pishirilishi, bir kechadan keyin yeyilishi kerak.
17:37 / 27.10.2024

Bu ham qiziq

Aprel oyida Soliq mobil ilovasidan iste’molchilarga 115.1 milliard so‘mlik keshbeklar to‘lab berilgan

Aprel oyida Soliq mobil ilovasidan iste’molchilarga 115.1 milliard so‘mlik keshbeklar to‘lab berilgan

Mart oyida bu summa 103.2 milliard so‘mni tashkil etgandi. To‘langan keshbeklarning eng ko‘p qismi esa Toshkent shahrida (45…
20:30 / 10.05.2025
O‘zbekistonda saratonga qarshi kurash milliy rejasi ishlab chiqilmoqda

O‘zbekistonda saratonga qarshi kurash milliy rejasi ishlab chiqilmoqda

O‘zbekistonda saraton kasalligiga qarshi kurash milliy rejasi ishlab chiqilmoqda. Bu haqda JSSTning O‘zbekistondagi matbuot …
21:02 / 09.05.2025
Hindiston va Pokiston o‘zaro o‘t ochishni to‘xtatdi

Hindiston va Pokiston o‘zaro o‘t ochishni to‘xtatdi

Shuningdek, Pokiston tashqi ishlar vaziri ham ushbu ma’lumotni ijtimoiy tarmoqlarda tasdiqlab o‘tdi.
18:42 / 10.05.2025
O‘zbekiston viloyatlariga 241 ta avtobus yetkazib berildi

O‘zbekiston viloyatlariga 241 ta avtobus yetkazib berildi

2025-yilning yanvar-aprel oylarida O‘zbekiston mintaqalariga yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish uchun 241 ta avtobus va 113 ta…
15:36 / 08.05.2025
Germaniya, Fransiya va Buyuk Britaniya rahbarlari Kiyevga boradi

Germaniya, Fransiya va Buyuk Britaniya rahbarlari Kiyevga boradi

Germaniya kansleri Fridrix Mers, Fransiya prezidenti Emmanuyel Makron va Buyuk Britaniya bosh vaziri Key Starmer Ukrainaga t…
09:51 / 10.05.2025
Hafta boshida havo harorati 40 darajagacha ko‘tariladi

Hafta boshida havo harorati 40 darajagacha ko‘tariladi

“O‘zgidromet” 12–14-may kunlari kutilayotgan ob-havo haqida ma’lumot berdi.
09:26 / 11.05.2025
11-may kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

11-may kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

Harorat kechasi 17-19 daraja, kunduzi 31-33 daraja bo‘ladi.
00:58 / 11.05.2025
Tramp AQSh Falastinni tan olishini e’lon qilishi mumkin

Tramp AQSh Falastinni tan olishini e’lon qilishi mumkin

Qaror Saudiya Arabistonida bo‘lib o‘tadigan sammitda e’lon qilinishi kutilmoqda.
15:40 / 10.05.2025
O‘zbekiston oltin-valyuta zaxiralari bir oyda 2,9 foizga o‘sdi

O‘zbekiston oltin-valyuta zaxiralari bir oyda 2,9 foizga o‘sdi

Oʻzbekiston Markaziy banki maʼlumotlariga koʻra, may oyi boshida respublikaning oltin-valyuta zaxiralari 49,2 milliard dolla…
18:47 / 09.05.2025
Boks. O‘zbekiston terma jamoasi World Boxing kubogida ishtirok etadi

Boks. O‘zbekiston terma jamoasi World Boxing kubogida ishtirok etadi

Tarkibda Olimpiada va jahon chempioni ham bor.
12:29 / 10.05.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!