$
12676.11 UZS
-18.86
161.56 UZS
-0.04
14975.56 UZS
97.06
37° Kechasi 24°

Fikrlarni aniq ifodalashni qanday o‘rganish kerak?

16:28 / 05.08.2022

Ba’zan inson haqiqatan ham tinglovchilarga yoki o‘quvchilarga qandaydir g‘oyalarni yetkazishni xohlaydi, lekin buni amalga oshirishda ma’lum qiyinchiliklarga duch keladi. Auditoriya uchun mos so‘z topishda fikrlar chalkashib ketadi, tarqaladi, mavzudan mavzuga o‘tadi. Biz ushbu to‘siqlarni yengib o‘tishga yordam beradigan bir nechta maslahatlarni to‘pladik.

1. “Tezis – argument – isbot” sxemasidan foydalanish

Bu fikrlarni shakllantirishga, bayonot yoki matnni mantiqiy va izchil tuzishga yordam beradi. Ayniqsa, kimdir bilan bahslashayotgan vaziyatda yoki biron bir muammo bo‘yicha o‘z nuqtayi nazaringizni ishonchli tarzda taqdim etmoqchi bo‘lganingizda.

Birinchidan, siz tezis yoki taxminni ilgari surasiz. Keyin uni biroz kengaytiring, aniq nimani nazarda tutayotganingizni tushuntiring. Nihoyat, dalillarni taqdim eting. Masalan:

Tezis: “Klassik asarlarni o‘qish muhim va zarurdir".

Argument: “Klassik adabiyot so‘z boyligini oshirishga, fantaziya va hissiy aqlni rivojlantirishga yordam beradi”.

Isbot: “Olimlar mumtoz adabiyotni o‘qigan kishilar boshqalarning his-tuyg‘ularini yaxshiroq tan olishini tasdiqlagan”.

2. Eslatmalar yozish

Masalan siz badiiy bo‘lmagan kitoblarni o‘qishni yaxshi ko‘rsangiz. Aytaylik, siz bir bobni tugatdingiz, so‘ngra qisqacha, tom ma’noda yarim sahifa, asosiy tezislarni yozing.

Agar siz har bir bobdan keyin eslatma olishga qiynalayotgan bo‘lsangiz, ma’lum miqdordagi so‘zlar yoki sahifalarni saqlashga harakat qilib, butun kitobni qayta aytib berishingiz mumkin. Bu xotirani o‘rgatishning ham yaxshi usuli.

3. Ovozli qaydlarni olish

Ovoz yozish moslamasidan yoki, masalan, Telegram’dagi audio yozish foydalaning. O‘zingiz uchun xabar qoldiring: amalga oshirmoqchi bo‘lgan g‘oyalar, miyangizda paydo bo‘lgan qiziqarli fikrlar yoki ertangi kun uchun qilinadigan ishlar ro‘yxati.

Shuningdek, ovozli yozuvning uzunligini, bir daqiqadan ko‘proq ushlab turishga harakat qiling. Bu fikrni ifodalash va rivojlantirish uchun yetarli, lekin ayni paytda uni yo‘qotmaslik kerak. Bunday chegara, albatta, sizni tez gapirishga, baqirmaslik, fikrlar chalkashib ketmasligi va so‘zlarni to‘g‘ri tanlashga undaydi.

Ovozli xabarlar muxlislari uchun hatto maxsus ijtimoiy tarmoqlar ham mavjud. U yerda faqat bir daqiqadan ko‘p bo‘lmagan audio orqali muloqot qilish mumkin. Bundan tashqari fikrlash va notiqlik qobiliyatlarini yaxshi o‘rganish ehtimoli yuqori.

4. “Twitter”dan foydalanish

Bir necha kun avval O‘zbekistonda “Twitter” blokdan ochildi. Ushbu ijtimoiy tarmoqdagi postning maksimal uzunligi esa 280 belgidan iborat. Bunday cheklash barcha ortiqcha narsalarni olib tashlashga yordam beradi va fikrlarni qisqa va aniq ifodalash uchun asqatadi. Ayniqsa, siz aldamasangiz va o‘nlab postlar yaratishga ehtiyojingiz bo‘lmasa.

Aytgancha, vazifani murakkablashtirish uchun, “Twitter”da bo‘lgani kabi, 280 belgidan iborat matnni 140 ta belgiga jamlashga harakat qilishingiz mumkin.

5. Filmlar va kitoblar uchun loglaynlar yozish

Loglayn bu syujetni bir necha satrda juda qisqa tarzda qayta hikoya qilish usuli hisoblanadi. Undan ssenariy mualliflari o‘zlarining hikoyalarini imkon qadar tezroq tushuntirish uchun foydalanadilar.

Misol uchun, 1994 yilda Oskar mukofotiga loyiq ko‘rilgan “Forrest Gamp” filmi uchun loglayn shunday edi: “Forrest Gamp, garchi aql-idrok bilan ajralib turmasa ham, tarixiy voqealarning tasodifiy ishtirokchisiga aylanadi va uning haqiqiy sevgisi Jenni Kyurren uni chetlab o‘tadi”.

Forrest-Gump-Movie-Poster - Lagan Dragons

Shuningdek, “Matrisa” filmi loglayni: “Xaker sirli isyonchilardan tanish dunyoning asl mohiyati va bu dunyoni boshqarayotganlarga qarshi urushdagi roli haqida o‘rganadi”.

Loglayn yozish (yoki uning kengaytirilgan versiyalari – izoh va konspekt) arzimas masaladek tuyulishi mumkin. Hatto yozuvchilarga ham ba’zan qiyinchilik tug‘diradi. Axir u orqali syujetdagi eng muhim voqealarni ajratib ko‘rsatishni o‘rganish kerak va hatto o‘nlab so‘zlar bilan butun film mohiyatini tushuntirish kerak. Shunday qilib, agar siz aniq va tushunarli muloqot qilishni istasangiz, loglaynlarni yaratish ajoyib amaliyot bo‘lishi mumkin.


Foydali


														
														Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Telefonlarning hayotimizga va ruhiyatimizga ta’siri

Mobil telefonlar allaqachon hayotimizning ajralmas qismiga aylanishga ulgurgan. Kun davomida bu qurilma qo‘limizda turadi.
15:23 / 23.01.2025

														
														Zumerlar aslida kim?

Zumerlar aslida kim?

Bugungi axborot davrida ko‘plab yangidan yangi atamalar paydo bo‘lmoqda yoki eski atamalar ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanis…
10:31 / 23.11.2024

														
														Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriy malika Gulbadanbegim kim edi?

Temuriylar sulolasi deganda judayam katta tarix ko‘z oldimizga keladi. Temuriylar sulolasi tarixda ikkita muhim imperiya – E…
16:54 / 13.11.2024

														
														Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

Odamlar is gazidan nega zaharlanadi?

FVV mas’uli qanday qilib is gazidan zaharlanish yuzaga kelishi hamda u nega inson o‘limiga olib kelishini tushuntirdi.
11:02 / 09.11.2024

														
														Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Tabiiy mahsulotlar yordamida ona sutini ko‘paytirish mumkin

Yangi oq uzum. Bir kunda ikki hissa yangi oq uzum iste’mol qilish ona sutini ko‘paytiradi.
15:18 / 02.11.2024

														
														Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Baliq yeyishning foydalarini bilib oling

Haftasiga 2 bo‘lak baliq go‘shti iste’mol qilganlarda o‘lim xavfi 3 martadan 1 martagacha kamayishi mumkin. Yurak kasallikla…
15:15 / 02.11.2024

														
														Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Ovqatni yaxshilab chaynab yeyishning foydalarini bilib oling

Taomni yaxshi chaynagan, kam chaynaganga nisbatan kam yeb-ichadi. Chunki taom quvvatini kamchiliksiz qabul qilgan bo‘ladi.
11:33 / 31.10.2024

														
														Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Barmoqlaringizni massaj qilib turing, chunki…

Bosh barmoq massaj qilinganda, miya faoliyati kuchayadi va bosh og‘rig‘i yengillashadi;Ko‘rsatkich barmoq massaj qilinganda …
11:10 / 28.10.2024

														
														Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Kundalik hayotingizda qancha miqdorda go‘sht yeyishingiz kerakligini bilib oling

Go‘sht iste’mol qilishning normasi turli omillarga, jumladan yosh, jismoniy faollik darajasi va umumiy sog‘lig‘ingizga bog‘l…
10:56 / 28.10.2024

														
														Ibn Sino non haqida nimalar degan edi?

Ibn Sino non haqida nimalar degan edi?

Non tuzli, yaxshi oshirilgan bo‘lishi, tandirda yaxshi pishirilishi, bir kechadan keyin yeyilishi kerak.
17:37 / 27.10.2024

Bu ham qiziq

Haj ziyoratida 8 nafar o‘zbekistonlik vafot etdi

Haj ziyoratida 8 nafar o‘zbekistonlik vafot etdi

“Joriy yildagi “Haj-2025” mavsumi davomida O‘zbekistondan 15 mingdan ziyod hojilarning Haj amallarini tartibli va namunali a…
12:17 / 01.07.2025
Uy-joy savdosini naqd pulda olib borish cheklanadi

Uy-joy savdosini naqd pulda olib borish cheklanadi

O‘zbekistonda uy-joylarning savdosini naqd pulda amalga oshirish cheklanadi. Bu haqda joriy yilning 26-iyun kuni Oliy Majlis…
11:37 / 30.06.2025
Temiryo‘l chiptalari sotuvida ortiqcha undirilgan to‘lovlar qaytariladi

Temiryo‘l chiptalari sotuvida ortiqcha undirilgan to‘lovlar qaytariladi

“Temiryo‘lda yo‘lovchi tashish xizmatlari bo‘yicha qo‘mita chiqargan qaror sud instansiyalari tomonidan qo‘llab-quvvatlandi …
15:36 / 30.06.2025
Eron AQSh hujumlarini zaif deb hisoblaydi

Eron AQSh hujumlarini zaif deb hisoblaydi

Gazeta bu ma’lumotni AQSh maxsus xizmatlariga yaqin bo‘lgan to‘rt manbasiga tayanib bergan. Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, avia…
14:26 / 30.06.2025
1-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

1-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

1-iyul kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan sekundiga 3-8 metr tezlikda shamol es…
16:22 / 30.06.2025
1-iyuldan Toshkent-Chorvoq yo‘nalishida avtobus qatnovi yo‘lga qo‘yiladi

1-iyuldan Toshkent-Chorvoq yo‘nalishida avtobus qatnovi yo‘lga qo‘yiladi

Yo‘nalishda naqd pulda va bank kartalari orqali to‘lov amalga oshirish imkoniyati mavjud.
13:11 / 29.06.2025
Ziplayn va kanatli park qurish rejalashtirilgan tuman va shaharlar ro‘yxati e’lon qilindi

Ziplayn va kanatli park qurish rejalashtirilgan tuman va shaharlar ro‘yxati e’lon qilindi

O‘zbekistonda tadbirkorlik subyektlarining tog‘li va cho‘l hududlarda ziplayn xizmatlari va kanatli park (taypark) ekstremal…
16:46 / 29.06.2025
Toshkentda elektromobil yonib ketdi

Toshkentda elektromobil yonib ketdi

Hozirda yong‘in sababi va keltirilgan moddiy zarar miqdori aniqlanmoqda.
10:02 / 02.07.2025
2-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

2-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

2-iyul kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan sekundiga 3-8 metr tezlikda shamol es…
15:19 / 01.07.2025
Donald Tramp Suriyaga qarshi sanksiyalarni bekor qildi

Donald Tramp Suriyaga qarshi sanksiyalarni bekor qildi

AQSh prezidenti Donald Tramp, may oyi o‘rtalarida Suriyaning yangi yetakchisi Ahmad ash-Sharaa bilan uchrashuvi oldidan berg…
11:06 / 01.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!