Kuchli shaxsning ko‘plab ta’riflari mavjud. Ko‘pincha, bu tushuncha halollik, mas’uliyat va o‘zini o‘zi boshqarish kabi fazilatlar bilan bog‘liq. Mutaxassislarning bir qancha tavsiyalari kuchli xarakter shakllanishi va zaif tomonlaringizni kuchaytirishga yordam beradi.
1. Ijobiy fazilatlaringizni rivojlantiring
So‘zlaringiz harakatlaringizdan ajralishiga yo‘l qo‘ymang. O‘zingiz boshdan kechirmagan his-tuyg‘ularga taqlid qilishga urinmang: ko‘pincha odamlar yolg‘onni payqashadi. Misol uchun, agar sherigingiz shunchalik qattiq ishlayotganidan g‘azablansangiz, o‘zingizda shunday deyishga kuch toping: “Men juda g‘azablanganimdan buni qo‘llab-quvvatlamayman. Menimcha, bu sizni sog‘inganim uchundir”
Ogohlikni oshiring
Ehtiyotkorlik o‘zingizni chuqurroq o‘rganishga, g‘oyalaringiz va reaksiyalaringiz qanday shakllanganligini tushunishga imkon beradi va bu sizning xarakteringiz ustida ishlashning muhim bosqichidir. Kundalik mulohaza yuritish uchun vaqt ajrating va o‘zingizga nega men odamlarning so‘zlarga bunday munosabatda bo‘layotganingiz haqida savol bering. Shuningdek, kelajakda shunga o‘xshash mojaroning oldini olish uchun nima qilish kerakligi haqida o‘ylang.
O‘z-o‘zini nazorat qilishni rivojlantirish
Kundalik kichik narsalardan boshlang. Masalan, o‘z-o‘zidan oziq-ovqat iste’mol qilishni nazorat qilishni maqsad qilib qo‘ying. Keyingi safar siz tunda ovqatlanishga qaror qilganingizda, o‘zingizni to‘xtating va haqiqatan ham ochmisiz yoki yo‘q, shu haqda so‘rang. Keyin bir stakan suv iching. O‘zingizning impulslaringizni ongli ravishda boshqaring va kichik uy odatlarini hayotingizga kiriting, masalan, ertalab o‘rningizni saranjomlashdan boshlang. Bu hayotingizning boshqa sohalarida foydali bo‘ladigan intizomni rivojlantirishga yordam beradi.
O‘z prinsiplaringizga sodiq bo‘ling
Agar sizning harakatlaringiz e’tiqodingizga to‘g‘ri kelmasa, o‘zingizni doimo noqulay his qilasiz. O‘z qadriyatlaringiz va axloqiy tamoyillaringizni biling va hurmat qiling. Ularga asoslanib qaror qabul qiling hamda tashqi bosimga berilmang. Har doim qarorlaringizni ichki sozlamalaringizga muvofiqligi nuqtayi nazaridan tahlil qiling.
Xatolaringiz uchun javobgarlikni o‘z zimmangizga oling va ularni tuzating
Har bir inson xato qiladi va sizning noto‘g‘ri qarorlaringiz oqibatlari bilan qanday kurashishingiz sizning xarakteringizni aks ettiradi. Xatolaringizni tan olish zaiflik emas, kuchlilik belgisidir. Vaziyat buni talab qilsa, kechirim so‘rashdan yoki yetkazilgan zararni qoplashdan qo‘rqmang. Shunda siz xarakteringizning kuchini ko‘rsatasiz hamda boshqalar bilan ishonch va o‘zaro hurmat asosida munosabatlar qurasiz.
Sabrli bo‘ling
Ba’zi holatlarda g‘azablanishni his qilish mutlaqo normaldir. Ammo sabr-toqat va chidamlilikni o‘rgatish mumkin. Misol uchun, agar sizning hamkasbingiz ma’lumotni siz xohlagancha tez tushunmasa, o‘ylab ko‘ring, ehtimol bu sizning yetarlicha aniq tushuntirmaganligingiz bilan bog‘liqdir? Savol berishni o‘rganing va xulosa chiqarishga shoshilmang.
Siz haqingizda real baho berishlarini so‘rang
Ba’zan o‘zingiz haqingizda ob’yektiv bo‘lish qiyin bo‘lishi mumkin. Agar siz o‘z xarakteringiz ustida ishlashga jiddiy yondashsangiz, ishongan odamingizdan sizga halol, konstruktiv baho berishini so‘rang. O‘zingizning kuchli va zaif tomonlaringiz haqida so‘rang, fikr-mulohazalardan so‘ng, o‘z ustingizda ishlashni boshlang.
2. Empatiya va minnatdorchilik
O‘zingizni boshqa odamning o‘rniga qo‘ying
Mehr-shafqat xarakter kuchining asosidir. Boshqa odamlar qanday his qilishlarini tasavvur qilishga harakat qiling. Masalan, eng yaqin do‘stingiz nima uchun xafa va asabiy bo‘lib qoldi? O‘zingizni uning o‘rniga qo‘ying, shunda siz uning harakatlari sabablarini tushuna olasiz. Shunda sizga uning tanqidga emas, balki do‘stona yordamga muhtoj ekanligi ayon bo‘ladi.
Xurofot bilan kurashing
Aksariyat odamlar ongli yoki ongsiz ravishda o‘rnatilgan noto‘g‘ri qarashlarga ega, aksariyatining haqiqatga hech qanday aloqasi yo‘q. Masalan, oliy ma’lumotga ega bo‘lmagan odamlar universitet bitiruvchilari kabi aqlli emas, degan fikr. Atrofga nazar tashlang va siz bu stereotipni inkor etadigan haqiqiy misollarni topasiz.
Minnatdorchilik bildirishni o‘rganing
Minnatdorchilik o‘zingizni va atrofingizdagi dunyoni tushunishingiz uchun muhim qadamdir. Buni kundalik hayotingizning bir qismiga aylantiring va xarakteringiz qanday o‘zgarganini ko‘ring. Har kecha yotishdan oldin, siz minnatdor bo‘lgan uchta narsani o‘ylab ko‘ring. Siz hatto o‘z fikrlaringizning kundaligini ham yuritishingiz mumkin.
Shuningdek, bunga loyiq odamlarga minnatdorchilik bildirishni unutmang. Oddiy “rahmat” yoki boshqa odamning xatti-harakatlarini qanchalik qadrlashingiz haqida uzoq fikr bildirish sizni kuchli shaxs sifatida ko‘rishga yordam beradi.
3. Liderlik fazilatlari
O‘zingiz gapiring va boshqalarga ham gapirishga imkon bering
Uyatchanlik bilan kurashish juda ko‘p kuch talab qilishi mumkin, ammo sizning ovozingiz eshitilishi kerak. Ish uchrashuvlarida faol ishtirok etishga, aniq va ravshan gapirishga harakat qiling, o‘z nuqtayi nazaringizni asoslang hamda ertami-kechmi boshqalar sizni tinglashni boshlaydi.
Agar uyatchanlik bilan bog‘liq muammolaringiz bo‘lmasa, siz boshqalarga qanchalik tez-tez xalaqit berayotganingizni va ularning gapirishiga yo‘l qo‘ymayotganingizni sezmasligingiz mumkin. Vazminlikning namoyon bo‘lishi ham xarakterning kuchliligidan dalolat beradi. Boshqalar eshitsin va tez-tez muhokamalar tashkil qiling.
Yangiliklarga ochiq bo‘ling
Har safar yangi narsalarni o‘rganganingizda xarakteringizni shakllantirasiz. Ushbu tamoyilni shaxsiy hayotingizda va ishingizda qo‘llash imkoniyatini qo‘ldan boy bermang.
Bemalol yordam so‘rang
Ba’zilar yordam so‘rash zaiflik belgisi, deb o‘ylashadi. Darhaqiqat, bu sizning xarakteringizning kuchliligi, ehtiyojlaringizni tan olish va ifodalash qobiliyatingizning ko‘rsatkichidir. Sizning so‘rovlaringiz aniq va ravon bo‘lishi kerak.
Boshqalarning kuchli tomonlariga e’tibor bering
Yaxshi rahbarlar boshqalarning muvaffaqiyatini qo‘llab-quvvatlash, ularni kamsitishdan ko‘ra samaraliroq ekanligini bilishadi. Odamlarga o‘zlarining kuchli tomonlarini ko‘rishga yordam bering. Hamkorlikka “men” nuqtai nazaridan emas, “biz” nuqtai nazaridan yondashing.
Qiyinchiliklarga qarshi turishni o‘rganing
Muammoga e’tibor bermaslik o‘rniga, uni hal qilish yo‘lini toping. Vaziyatni ob’yektiv baholang va impulsiv reaksiyalardan qoching. Misol uchun, siz biror bo‘limga mas’ulsiz va sizning qimmatli xodimlaringizdan biri ogohlantirmasdan ishdan ketadi. Gʻazablanmang. Vaziyatdan qanday chiqish haqida yaxshiroq o‘ylab ko‘ring. Ehtimol, siz xodimlar o‘rtasida vazifalarni qayta taqsimlashingiz kerak bo‘ladi. Jamoani yig‘ing, vaziyatni tushuntiring va ularni birgalikda yechim izlashga taklif qiling.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!