$
12910.15 UZS
-14.77
159.78 UZS
-0.16
14660.77 UZS
40.1
27° Kechasi 17°

Yerliklar xavf ostida yoxud olimlarning dahshatli prognozi

21:53 / 08.03.2023

Avstraliyalik mutaxassislar butun dunyo bo‘ylab PM2.5 zarralarining o‘rtacha kunlik konsentratsiyasini o‘rganishdi. Natija insonlarni umidsizlikka tushirishi mumkin: Yer sayyorasining deyarli barcha hududida ushbu parametr kunlarning 70 foizidan ko‘prog‘ida xavf darajasi yuqori.

Qayd etilishicha, Monash universiteti olimlari PM2.5 ning ommaviy konsentratsiyasi bo‘yicha yangi global tadqiqot o‘tkazgan. Bu mayda qattiq mikrozarrachalar va suyuq tomchilardan tashkil topgan havodagi ifloslantiruvchi moddadir. PM2.5 indikatori havo sifati va uning inson salomatligiga tahdidini baholashning asosiy parametri hisoblanadi. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) standartlariga ko‘ra, PM2.5 ning o‘rtacha yillik darajasi 10 mikrogramm/kubmetrdan oshmasligi kerak. Hozirda o‘rtacha kunlik miqdor 25 mkg/kubmetrni tashkil etmoqda.

Yangi tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, dunyo quruqlik maydonining atigi 0,18 foizi va dunyo aholisining 0,001 foizi PM2.5 ning zararsiz darajasiga ega hududda yashaydi. So‘nggi yigirma yil ichida (olimlar 2000-yildan 2019-yilgacha bo‘lgan ma’lumotlarni tahlil qilishgan) Janubiy Osiyo, Avstraliya, Yangi Zelandiya, Lotin Amerikasi va Karib havzasida vaziyat yomonlashdi. Yevropa va Shimoliy Amerikada vaziyat biroz yaxshiroq.

Xulosalar

Butun dunyo bo‘ylab PM2.5 yuqori ta’sir qiluvchi kunlar soni biroz qisqarganiga qaramay, 2019 yilga kelib kunlarning 70 foizdan ortiq qismida PM2.5 konsentrasiyasi 15 mkg/kubmetrdan yuqori bo‘lgan.

Janubiy va Sharqiy Osiyoda kunlik PM2.5 konsentrasiyasi kunning 90 foiz vaqtida 15 mkg/kubmetrdan oshadi.

Avstraliya va Yangi Zelandiyada 2019-yilda PM2.5 konsentratsiyasi yuqori bo‘lgan kunlar soni sezilarli darajada oshgan.

Global miqyosda 2000-yildan 2019-yilgacha o‘rtacha yillik PM2,5 darajasi 32,8 mkg/kubmetr tashkil etgan.

PM2.5 ning eng yuqori konsentratsiyasi Sharqiy Osiyo (50,0 mkg/kubmetr) va Janubiy Osiyo (37,2 mkg/kubmetr) mintaqalarida, undan so‘ng Shimoliy Afrikada (30,1 mkg/kubmetr) kuzatilgan.

Avstraliya va Yangi Zelandiya (8,5 mkg/kubmetr), Okeaniyaning boshqa hududlari (12,6 mkg/kubmetr) va Janubiy Amerika (15,6 mkg/kubmetr) PM2,5 ning eng past yillik konsentratsiyasiga ega.

Mutaxassislarning ta’kidlashicha, xavfli PM2.5 konsentrasiyasi turli mavsumiy naqshlarni ko‘rsatadi. Masalan, PM2.5 ning eng yuqori konsentratsiyasi Shimoliy-Sharqiy Xitoy va Hindistonda qish oylarida (dekabr, yanvar va fevral), Shimoliy Amerikada yoz oylarida (iyun, iyul, avgust) va Janubiy Amerikada avgust va sentyabrda kuzatilgan.

Eslatib o‘tish mumkin, yupqa zarrachalar (PM2.5) havoni ifloslantiruvchi modda bo‘lib, uning darajasi yuqori bo‘lganida odamlar salomatligi uchun tashvish uyg‘otadi. PM2.5 ko‘rinishni kamaytiradi va ortib borgan sari atrof-muhit xiralashgan ko‘rinishga keladi.


salomatlik


														
														Zamonaviy bolalik: ortiqcha vazn epidemiyasi va uning ildizlari

Zamonaviy bolalik: ortiqcha vazn epidemiyasi va uning ildizlari

So‘nggi o‘n yillikda texnologiya, ovqatlanish madaniyati va turmush tarzi keskin o‘zgardi. Afsuski, bu o‘zgarishlar faqat qu…
17:21 / 07.05.2025

														
														Uyqu yetishmovchiligi – yashirin epidemiya

Uyqu yetishmovchiligi – yashirin epidemiya

Har kuni millionlab insonlar telefonga tikilgancha, tun yarmida ham uyg‘oq yurishmoqda. Kimdir ishdan charchagan, kimdir esa…
17:23 / 26.04.2025

														
														Gipertoniya: Bemorlar qanday tavsiyalarga amal qilishi kerak?

Gipertoniya: Bemorlar qanday tavsiyalarga amal qilishi kerak?

Gipertoniya – eng ko‘p uchraydigan yurak-qon tomir kasalliklaridan biri. Uni o‘z vaqtida davolamaslik infarkt, insult va yur…
16:30 / 15.01.2025

														
														“3,5 milliard odam og‘iz bo‘shlig‘i kasalliklaridan aziyat chekmoqda” – JSST

“3,5 milliard odam og‘iz bo‘shlig‘i kasalliklaridan aziyat chekmoqda” – JSST

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti yangi hisobot berdi. Unga ko‘ra, og‘iz bo‘shlig‘i patologiyalari — yuqumli bo‘lmagan kasa…
12:56 / 30.11.2024

														
														Husnbuzarlarning chiqishiga sabab bo‘ladigan mahsulotlar

Husnbuzarlarning chiqishiga sabab bo‘ladigan mahsulotlar

Ko‘p qahva ichish stress uchun mas’ul bo‘lgan kortizol gormoni ishlab chiqarishni oshiradi. Shu sabab husnbuzar va dog‘larni…
15:57 / 23.11.2024

														
														JSST: Superbakteriyalar yiliga 1,3 million kishining hayotiga zomin bo‘lmoqda

JSST: Superbakteriyalar yiliga 1,3 million kishining hayotiga zomin bo‘lmoqda

Dunyoda infeksiyalarning antibiotiklarga chidamli turlari ko‘paymoqda. Bu esa insoniyat hayoti, salomatligi va epidemiologik…
10:42 / 20.11.2024

														
														Olimlar tomonidan saraton bo‘yicha salbiy taxminlar e’lon qilindi

Olimlar tomonidan saraton bo‘yicha salbiy taxminlar e’lon qilindi

Charlz Stert universiteti olimlari saraton bo‘yicha tadqiqot o‘tkazishdi va uning natijalari JAMA Network Open jurnalida cho…
11:57 / 08.11.2024

														
														Homiladorlikda shakar kam yeyilsa, bolada qandli diabetga chalinish xavfi kamayadi

Homiladorlikda shakar kam yeyilsa, bolada qandli diabetga chalinish xavfi kamayadi

Euronews nashrining yozishicha, Kanadadagi Makgill universiteti, AQShdagi Berkli Kaliforniya universiteti va Janubiy Kalifor…
11:30 / 06.11.2024

														
														Havo ifloslanishi bo‘yicha jahon antirekordi yangilandi

Havo ifloslanishi bo‘yicha jahon antirekordi yangilandi

Pokiston poytaxti havo ifloslanishi bo‘yicha antirekordni yangiladi.
10:13 / 04.11.2024

														
														Dunyoda tuberkulyozga chalinish holatlari ortdi

Dunyoda tuberkulyozga chalinish holatlari ortdi

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tuberkulyoz kasalligi bo‘yicha yangi hisobotni eʼlon qildi.
14:30 / 03.11.2024

Bu ham qiziq

O‘zbekistonga aprel oyida bir milliondan ortiq sayyoh tashrif buyurdi

O‘zbekistonga aprel oyida bir milliondan ortiq sayyoh tashrif buyurdi

O‘zbekistonda 2025-yil aprel oyida sayyohlar soni bo‘yicha rekord qayd etildi. Bir oy ichida bir milliondan ortiq chet ellik…
09:06 / 08.05.2025
Shavkat Mirziyoyev Fridrix Mersga tabrik yo‘lladi

Shavkat Mirziyoyev Fridrix Mersga tabrik yo‘lladi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Germaniya Federativ Respublikasi Federal Kansleri Fridrix Mersni ushb…
20:08 / 07.05.2025
Samarqandda “zapravka”dagi yong‘in sabab ikki kishi halok bo‘ldi

Samarqandda “zapravka”dagi yong‘in sabab ikki kishi halok bo‘ldi

Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, chaqnash oqibatida 2 fuqaro halok bo‘lgan.
09:34 / 09.05.2025
Janubiy Koreyaning T’way Air kompaniyasi Seuldan Toshkentga parvozlarni amalga oshiradi

Janubiy Koreyaning T’way Air kompaniyasi Seuldan Toshkentga parvozlarni amalga oshiradi

Uzbekistan Airports ma'lumotlariga ko'ra, birinchi reys joriy yilning 23-mayiga rejalashtirilgan.
19:39 / 07.05.2025
YeChL. “PSJ” ikkala bahsda ham “Arsenal” ustidan g‘alaba qozonib finalga yo‘l oldi

YeChL. “PSJ” ikkala bahsda ham “Arsenal” ustidan g‘alaba qozonib finalga yo‘l oldi

7-maydan 8-may sanasiga o‘tar kechasi Yevropa Chempionlar Ligasining ikkinchi yarim final bahsi bo‘lib o‘tdi. Parij shahrida…
10:05 / 08.05.2025
Shavkat Mirziyoyev G‘alaba bog‘iga tashrif buyurdi

Shavkat Mirziyoyev G‘alaba bog‘iga tashrif buyurdi

Prezident Shavkat Mirziyoyev ushbu sana munosabati bilan G‘alaba bog‘iga tashrif buyurib, xotira marosimida ishtirok etdi. B…
14:54 / 08.05.2025
O‘zbekiston viloyatlariga 241 ta avtobus yetkazib berildi

O‘zbekiston viloyatlariga 241 ta avtobus yetkazib berildi

2025-yilning yanvar-aprel oylarida O‘zbekiston mintaqalariga yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish uchun 241 ta avtobus va 113 ta…
15:36 / 08.05.2025
Shavkat Mirziyoyev Rossiyaga boradi

Shavkat Mirziyoyev Rossiyaga boradi

Tashrif dasturiga muvofiq, O‘zbekiston rahbari Ikkinchi jahon urushidagi G‘alabaning 80-yilligiga bag‘ishlangan tantanali ta…
18:22 / 07.05.2025
Ilhom Aliyev  9-may kuni Moskvada bo‘lib o‘tuvchi bayramga borishdan bosh tortdi

Ilhom Aliyev  9-may kuni Moskvada bo‘lib o‘tuvchi bayramga borishdan bosh tortdi

Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyev G‘alabaning 80 yilligini nishonlash uchun Moskvaga borishdan bosh tortdi. Bu haqda Rossiy…
21:57 / 07.05.2025
Andijonda Farg‘ona kanali qirg‘oqlari shikastlanishi natijasida xonadonlarni suv bosdi

Andijonda Farg‘ona kanali qirg‘oqlari shikastlanishi natijasida xonadonlarni suv bosdi

Ayni paytda viloyat Norin Qoradaryo Irrigatsiya tizimlari boshqarmasi tomonidan suv butkul to‘xtatilgan.
13:06 / 08.05.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!