$
12910.15 UZS
-14.77
159.78 UZS
-0.16
14660.77 UZS
40.1
31° Кечаси 18°

Ерликлар хавф остида ёxуд олимларнинг даҳшатли прогнози

21:53 / 08.03.2023

Австралиялик мутахассислар бутун дунё бўйлаб ПМ2.5 зарраларининг ўртача кунлик концентрациясини ўрганишди. Натижа инсонларни умидсизликка тушириши мумкин: Ер сайёрасининг деярли барча ҳудудида ушбу параметр кунларнинг 70 фоизидан кўпроғида хавф даражаси юқори.

Қайд этилишича, Монаш университети олимлари ПМ2.5 нинг оммавий концентрацияси бўйича янги глобал тадқиқот ўтказган. Бу майда қаттиқ микрозаррачалар ва суюқ томчилардан ташкил топган ҳаводаги ифлослантирувчи моддадир. ПМ2.5 индикатори ҳаво сифати ва унинг инсон саломатлигига таҳдидини баҳолашнинг асосий параметри ҳисобланади. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) стандартларига кўра, ПМ2.5 нинг ўртача йиллик даражаси 10 микрограмм/кубметрдан ошмаслиги керак. Ҳозирда ўртача кунлик миқдор 25 мкг/кубметрни ташкил этмоқда.

Янги тадқиқот натижалари шуни кўрсатадики, дунё қуруқлик майдонининг атиги 0,18 фоизи ва дунё аҳолисининг 0,001 фоизи ПМ2.5 нинг зарарсиз даражасига эга ҳудудда яшайди. Сўнгги йигирма йил ичида (олимлар 2000 йилдан 2019 йилгача бўлган маълумотларни таҳлил қилишган) Жанубий Осиё, Австралия, Янги Зеландия, Лотин Америкаси ва Кариб ҳавзасида вазият ёмонлашди. Европа ва Шимолий Америкада вазият бироз яхшироқ.

Хулосалар

Бутун дунё бўйлаб ПМ2.5 юқори таъсир қилувчи кунлар сони бироз қисқарганига қарамай, 2019 йилга келиб кунларнинг 70 фоиздан ортиқ қисмида ПМ2.5 концентрацияси 15 мкг/кубметрдан юқори бўлган.

Жанубий ва Шарқий Осиёда кунлик ПМ2.5 концентрацияси куннинг 90 фоиз вақтида 15 мкг/кубметрдан ошади.

Австралия ва Янги Зеландияда 2019 йилда ПМ2.5 концентрацияси юқори бўлган кунлар сони сезиларли даражада ошган.

Глобал миқёсда 2000 йилдан 2019 йилгача ўртача йиллик ПМ2,5 даражаси 32,8 мкг/кубметр ташкил этган.

ПМ2.5 нинг энг юқори концентрацияси Шарқий Осиё (50,0 мкг/кубметр) ва Жанубий Осиё (37,2 мкг/кубметр) минтақаларида, ундан сўнг Шимолий Африкада (30,1 мкг/кубметр) кузатилган.

Австралия ва Янги Зеландия (8,5 мкг/кубметр), Океаниянинг бошқа ҳудудлари (12,6 мкг/кубметр) ва Жанубий Америка (15,6 мкг/кубметр) ПМ2,5 нинг энг паст йиллик концентрациясига эга.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, хавфли ПМ2.5 концентрацияси турли мавсумий нақшларни кўрсатади. Масалан, ПМ2.5 нинг энг юқори концентрацияси Шимолий-Шарқий Хитой ва Ҳиндистонда қиш ойларида (декабрь, январь ва февраль), Шимолий Америкада ёз ойларида (июнь, июль, август) ва Жанубий Америкада август ва сентябрда кузатилган.

Эслатиб ўтиш мумкин, юпқа заррачалар (ПМ2.5) ҳавони ифлослантирувчи модда бўлиб, унинг даражаси юқори бўлганида одамлар саломатлиги учун ташвиш уйғотади. ПМ2.5 кўринишни камайтиради ва ортиб борган сари атроф-муҳит хиралашган кўринишга келади.


саломатлик


														
														Замонавий болалик: ортиқча вазн эпидемияси ва унинг илдизлари

Замонавий болалик: ортиқча вазн эпидемияси ва унинг илдизлари

Сўнгги ўн йилликда технология, овқатланиш маданияти ва турмуш тарзи кескин ўзгарди. Афсуски, бу ўзгаришлар фақат қулайликлар…
17:21 / 07.05.2025

														
														Уйқу етишмовчилиги – яширин эпидемия

Уйқу етишмовчилиги – яширин эпидемия

Ҳар куни миллионлаб инсонлар телефонга тикилганча, тун ярмида ҳам уйғоқ юришмоқда. Кимдир ишдан чарчаган, кимдир эса ТikTok …
17:23 / 26.04.2025

														
														Гипертония: Беморлар қандай тавсияларга амал қилиши керак?

Гипертония: Беморлар қандай тавсияларга амал қилиши керак?

Гипертония – энг кўп учрайдиган юрак-қон томир касалликларидан бири. Уни ўз вақтида даволамаслик инфаркт, инсульт ва юрак ет…
16:30 / 15.01.2025

														
														“3,5 миллиард одам оғиз бўшлиғи касалликларидан азият чекмоқда” – ЖССТ

“3,5 миллиард одам оғиз бўшлиғи касалликларидан азият чекмоқда” – ЖССТ

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти янги ҳисобот берди. Унга кўра, оғиз бўшлиғи патологиялари — юқумли бўлмаган касалликларнинг …
12:56 / 30.11.2024

														
														Ҳуснбузарларнинг чиқишига сабаб бўладиган маҳсулотлар

Ҳуснбузарларнинг чиқишига сабаб бўладиган маҳсулотлар

Кўп қаҳва ичиш стресс учун масъул бўлган кортизол гормони ишлаб чиқаришни оширади. Шу сабаб ҳуснбузар ва доғларни кўпайтириб…
15:57 / 23.11.2024

														
														ЖССТ: Супербактериялар йилига 1,3 миллион кишининг ҳаётига зомин бўлмоқда

ЖССТ: Супербактериялар йилига 1,3 миллион кишининг ҳаётига зомин бўлмоқда

Дунёда инфекцияларнинг антибиотикларга чидамли турлари кўпаймоқда. Бу эса инсоният ҳаёти, саломатлиги ва эпидемиологик вазия…
10:42 / 20.11.2024

														
														Олимлар томонидан саратон бўйича салбий тахминлар эълон қилинди

Олимлар томонидан саратон бўйича салбий тахминлар эълон қилинди

Чарлз Стерт университети олимлари саратон бўйича тадқиқот ўтказишди ва унинг натижалари JAMA Network Open журналида чоп қили…
11:57 / 08.11.2024

														
														Ҳомиладорликда шакар кам ейилса, болада қандли диабетга чалиниш хавфи камаяди

Ҳомиладорликда шакар кам ейилса, болада қандли диабетга чалиниш хавфи камаяди

Euronews нашрининг ёзишича, Канададаги Макгилл университети, АҚШдаги Беркли Калифорния университети ва Жанубий Калифорния ун…
11:30 / 06.11.2024

														
														Ҳаво ифлосланиши бўйича жаҳон антирекорди янгиланди

Ҳаво ифлосланиши бўйича жаҳон антирекорди янгиланди

Покистон пойтахти ҳаво ифлосланиши бўйича антирекордни янгилади.
10:13 / 04.11.2024

														
														Дунёда туберкулёзга чалиниш ҳолатлари ортди

Дунёда туберкулёзга чалиниш ҳолатлари ортди

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти туберкулёз касаллиги бўйича янги ҳисоботни эълон қилди.
14:30 / 03.11.2024

Бу ҳам қизиқ

Сирдарёда вояга етмаган бола зўравонликка учради

Сирдарёда вояга етмаган бола зўравонликка учради

Ёш болага зўравонлик қилган эркак сарлавҳали видеолар тарқалган. Бу эса ижтимоий тармоқларда кескин муҳокамаларга сабаб бўлм…
21:37 / 10.05.2025
Ўзбекистон олтин-валюта захиралари қиймати 49 млрд 255 млн долларга етди

Ўзбекистон олтин-валюта захиралари қиймати 49 млрд 255 млн долларга етди

Жорий йил 1 май ҳолатига кўра, республика олтин-валюта захиралари қиймати 49 млрд 255 млн долларга етди. Бу тарихий рекорд к…
10:47 / 10.05.2025
Ҳиндистонда 32 та аэропорт фаолиятини вақтинча тўхтатди

Ҳиндистонда 32 та аэропорт фаолиятини вақтинча тўхтатди

Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги кескинлик кучайгани фонида Ҳиндистон 32 та аэропортни фуқаролик рейслари учун ёпди. Бу ҳақд…
12:12 / 10.05.2025
Германия, Франция ва Буюк Британия раҳбарлари Киевга боради

Германия, Франция ва Буюк Британия раҳбарлари Киевга боради

Германия канцлери Фридрих Мерц, Франция президенти Эммануел Макрон ва Буюк Британия бош вазири Кир Стармер Украинага ташриф …
09:51 / 10.05.2025
Бокс. Ўзбекистон терма жамоаси World Boxing кубогида иштирок этади

Бокс. Ўзбекистон терма жамоаси World Boxing кубогида иштирок этади

Таркибда Олимпиада ва жаҳон чемпиони ҳам бор.
12:29 / 10.05.2025
Тошкент – Лахор – Тошкент рейслари бекор қилинди

Тошкент – Лахор – Тошкент рейслари бекор қилинди

Бу ҳақда Uzbekistan Airways матбуот хизмати хабар берди.
10:08 / 09.05.2025
Ҳиндистон ва Покистон ўзаро ўт очишни тўхтатди

Ҳиндистон ва Покистон ўзаро ўт очишни тўхтатди

Шунингдек, Покистон ташқи ишлар вазири ҳам ушбу маълумотни ижтимоий тармоқларда тасдиқлаб ўтди.
18:42 / 10.05.2025
Ҳафта бошида ҳаво ҳарорати 40 даражагача кўтарилади

Ҳафта бошида ҳаво ҳарорати 40 даражагача кўтарилади

“Ўзгидромет” 12–14 май кунлари кутилаётган об-ҳаво ҳақида маълумот берди.
09:26 / 11.05.2025
“Космос-482” фазовий қурилмаси Ҳинд океанига қулади

“Космос-482” фазовий қурилмаси Ҳинд океанига қулади

“Роскосмос” мутахассисларининг ҳисоб-китобларига кўра, фазовий қурилма Москва вақти билан 9:The Jerusalem (Post вақти билан …
15:35 / 10.05.2025
Хитой компанияси Сурхондарёда пахта етиштириш бўйича 95 миллион доллар инвестиция киритади

Хитой компанияси Сурхондарёда пахта етиштириш бўйича 95 миллион доллар инвестиция киритади

Хитойнинг Jiangsu World Group корпорацияси Сурхондарё вилоятидаги пахта етиштириш ва қайта ишлаш бўйича автоматлаштирилган к…
20:25 / 08.05.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Энг кўп ўқилганлар

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!