$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Кечаси 23°

Ерликлар хавф остида ёxуд олимларнинг даҳшатли прогнози

21:53 / 08.03.2023

Австралиялик мутахассислар бутун дунё бўйлаб ПМ2.5 зарраларининг ўртача кунлик концентрациясини ўрганишди. Натижа инсонларни умидсизликка тушириши мумкин: Ер сайёрасининг деярли барча ҳудудида ушбу параметр кунларнинг 70 фоизидан кўпроғида хавф даражаси юқори.

Қайд этилишича, Монаш университети олимлари ПМ2.5 нинг оммавий концентрацияси бўйича янги глобал тадқиқот ўтказган. Бу майда қаттиқ микрозаррачалар ва суюқ томчилардан ташкил топган ҳаводаги ифлослантирувчи моддадир. ПМ2.5 индикатори ҳаво сифати ва унинг инсон саломатлигига таҳдидини баҳолашнинг асосий параметри ҳисобланади. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) стандартларига кўра, ПМ2.5 нинг ўртача йиллик даражаси 10 микрограмм/кубметрдан ошмаслиги керак. Ҳозирда ўртача кунлик миқдор 25 мкг/кубметрни ташкил этмоқда.

Янги тадқиқот натижалари шуни кўрсатадики, дунё қуруқлик майдонининг атиги 0,18 фоизи ва дунё аҳолисининг 0,001 фоизи ПМ2.5 нинг зарарсиз даражасига эга ҳудудда яшайди. Сўнгги йигирма йил ичида (олимлар 2000 йилдан 2019 йилгача бўлган маълумотларни таҳлил қилишган) Жанубий Осиё, Австралия, Янги Зеландия, Лотин Америкаси ва Кариб ҳавзасида вазият ёмонлашди. Европа ва Шимолий Америкада вазият бироз яхшироқ.

Хулосалар

Бутун дунё бўйлаб ПМ2.5 юқори таъсир қилувчи кунлар сони бироз қисқарганига қарамай, 2019 йилга келиб кунларнинг 70 фоиздан ортиқ қисмида ПМ2.5 концентрацияси 15 мкг/кубметрдан юқори бўлган.

Жанубий ва Шарқий Осиёда кунлик ПМ2.5 концентрацияси куннинг 90 фоиз вақтида 15 мкг/кубметрдан ошади.

Австралия ва Янги Зеландияда 2019 йилда ПМ2.5 концентрацияси юқори бўлган кунлар сони сезиларли даражада ошган.

Глобал миқёсда 2000 йилдан 2019 йилгача ўртача йиллик ПМ2,5 даражаси 32,8 мкг/кубметр ташкил этган.

ПМ2.5 нинг энг юқори концентрацияси Шарқий Осиё (50,0 мкг/кубметр) ва Жанубий Осиё (37,2 мкг/кубметр) минтақаларида, ундан сўнг Шимолий Африкада (30,1 мкг/кубметр) кузатилган.

Австралия ва Янги Зеландия (8,5 мкг/кубметр), Океаниянинг бошқа ҳудудлари (12,6 мкг/кубметр) ва Жанубий Америка (15,6 мкг/кубметр) ПМ2,5 нинг энг паст йиллик концентрациясига эга.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, хавфли ПМ2.5 концентрацияси турли мавсумий нақшларни кўрсатади. Масалан, ПМ2.5 нинг энг юқори концентрацияси Шимолий-Шарқий Хитой ва Ҳиндистонда қиш ойларида (декабрь, январь ва февраль), Шимолий Америкада ёз ойларида (июнь, июль, август) ва Жанубий Америкада август ва сентябрда кузатилган.

Эслатиб ўтиш мумкин, юпқа заррачалар (ПМ2.5) ҳавони ифлослантирувчи модда бўлиб, унинг даражаси юқори бўлганида одамлар саломатлиги учун ташвиш уйғотади. ПМ2.5 кўринишни камайтиради ва ортиб борган сари атроф-муҳит хиралашган кўринишга келади.


саломатлик


														
														2025 йилнинг 6 ойи давомида тез ёрдамга қанча мурожаат келиб тушди?

2025 йилнинг 6 ойи давомида тез ёрдамга қанча мурожаат келиб тушди?

Соғлиқни сақлаш вазирлиги бу бўйича расмий статистикани тақдим этди
21:26 / 08.07.2025

														
														Замонавий болалик: ортиқча вазн эпидемияси ва унинг илдизлари

Замонавий болалик: ортиқча вазн эпидемияси ва унинг илдизлари

Сўнгги ўн йилликда технология, овқатланиш маданияти ва турмуш тарзи кескин ўзгарди. Афсуски, бу ўзгаришлар фақат қулайликлар…
17:21 / 07.05.2025

														
														Уйқу етишмовчилиги – яширин эпидемия

Уйқу етишмовчилиги – яширин эпидемия

Ҳар куни миллионлаб инсонлар телефонга тикилганча, тун ярмида ҳам уйғоқ юришмоқда. Кимдир ишдан чарчаган, кимдир эса ТikTok …
17:23 / 26.04.2025

														
														Гипертония: Беморлар қандай тавсияларга амал қилиши керак?

Гипертония: Беморлар қандай тавсияларга амал қилиши керак?

Гипертония – энг кўп учрайдиган юрак-қон томир касалликларидан бири. Уни ўз вақтида даволамаслик инфаркт, инсульт ва юрак ет…
16:30 / 15.01.2025

														
														“3,5 миллиард одам оғиз бўшлиғи касалликларидан азият чекмоқда” – ЖССТ

“3,5 миллиард одам оғиз бўшлиғи касалликларидан азият чекмоқда” – ЖССТ

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти янги ҳисобот берди. Унга кўра, оғиз бўшлиғи патологиялари — юқумли бўлмаган касалликларнинг …
12:56 / 30.11.2024

														
														Ҳуснбузарларнинг чиқишига сабаб бўладиган маҳсулотлар

Ҳуснбузарларнинг чиқишига сабаб бўладиган маҳсулотлар

Кўп қаҳва ичиш стресс учун масъул бўлган кортизол гормони ишлаб чиқаришни оширади. Шу сабаб ҳуснбузар ва доғларни кўпайтириб…
15:57 / 23.11.2024

														
														ЖССТ: Супербактериялар йилига 1,3 миллион кишининг ҳаётига зомин бўлмоқда

ЖССТ: Супербактериялар йилига 1,3 миллион кишининг ҳаётига зомин бўлмоқда

Дунёда инфекцияларнинг антибиотикларга чидамли турлари кўпаймоқда. Бу эса инсоният ҳаёти, саломатлиги ва эпидемиологик вазия…
10:42 / 20.11.2024

														
														Олимлар томонидан саратон бўйича салбий тахминлар эълон қилинди

Олимлар томонидан саратон бўйича салбий тахминлар эълон қилинди

Чарлз Стерт университети олимлари саратон бўйича тадқиқот ўтказишди ва унинг натижалари JAMA Network Open журналида чоп қили…
11:57 / 08.11.2024

														
														Ҳомиладорликда шакар кам ейилса, болада қандли диабетга чалиниш хавфи камаяди

Ҳомиладорликда шакар кам ейилса, болада қандли диабетга чалиниш хавфи камаяди

Euronews нашрининг ёзишича, Канададаги Макгилл университети, АҚШдаги Беркли Калифорния университети ва Жанубий Калифорния ун…
11:30 / 06.11.2024

														
														Ҳаво ифлосланиши бўйича жаҳон антирекорди янгиланди

Ҳаво ифлосланиши бўйича жаҳон антирекорди янгиланди

Покистон пойтахти ҳаво ифлосланиши бўйича антирекордни янгилади.
10:13 / 04.11.2024

Бу ҳам қизиқ

12 июль куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

12 июль куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

Кечаси 19-21 даража илиқ, кундузи 35-37 даража иссиқ бўлади
18:27 / 11.07.2025
Океания минтақасида янги давлат тузилади

Океания минтақасида янги давлат тузилади

Аммо бу мамлакат мухторият мақомида бўлади
22:25 / 12.07.2025
Европа комиссияси президенти: “Доналд Трамп савдо урушини бошламоқда”

Европа комиссияси президенти: “Доналд Трамп савдо урушини бошламоқда”

Сиёсатчининг сўзларига кўра, музокаралар бесамар кетса, АҚШга жавоб чоралари қўлланилади
21:33 / 12.07.2025
Тахтиқорача довони орқали пулли туннель қурилиши бўйича шартнома имзоланади

Тахтиқорача довони орқали пулли туннель қурилиши бўйича шартнома имзоланади

Туннель қурилишидаги асосий мураккабликлар геологик шароит ва тоғлик ҳудудда иш олиб бориш билан боғлиқ.
18:01 / 12.07.2025
Тошкентда сунъий интеллектга асосланган камералар ишга тушди

Тошкентда сунъий интеллектга асосланган камералар ишга тушди

Тошкент шаҳридаги 10 та пиёдалар ўтиш жойида АИ (сунъий интеллект) технологиясига асосланган кузатув камералари ишга туширил…
09:50 / 12.07.2025
Тошкент шаҳри марказидаги бир қанча кўчаларда ҳаракат қилиш вақтинча чекланади

Тошкент шаҳри марказидаги бир қанча кўчаларда ҳаракат қилиш вақтинча чекланади

Пойтахт ҳокимлиги ноқулайликлар учун узр сўраган
22:22 / 11.07.2025
Чиқинди хизматларидан қарздор абонентларнинг август ойидан бошлаб электр энергияси тўловига чеклов ўрнатилади

Чиқинди хизматларидан қарздор абонентларнинг август ойидан бошлаб электр энергияси тўловига чеклов ўрнатилади

Ушбу тартиб 2025 йил 30 июнгача бўлган қарздорликларга татбиқ этилмайди.
20:34 / 11.07.2025
Ислом меросининг бебаҳо хазинаси Лондонда намойиш этилди

Ислом меросининг бебаҳо хазинаси Лондонда намойиш этилди

Лондонда муҳим маданий воқеа бўлиб ўтди
18:16 / 11.07.2025
Суриянинг муваққат президенти Озарбайжонга келди

Суриянинг муваққат президенти Озарбайжонга келди

Озарбайжон раҳбари бу учрашувни ўта муҳим деб атаган
19:59 / 12.07.2025
Республикада қанча электромобиль рўйхатга олингани маълум қилинди

Республикада қанча электромобиль рўйхатга олингани маълум қилинди

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025 йилнинг 1 апрель ҳолатига Ўзбекистон Республикасида 65,2 мингта электро…
14:59 / 11.07.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!