Bugungi kunda hayotimizni smartfon va kompyuterlarsiz tasavvur eta olmaymiz. Tabiiyki, zamonaviy qurilmaga ega foydalanuvchi, albatta, o‘z gajetiga qandaydir video o‘yin yuklab olgan bo‘ladi.

Tadqiqotlar natijasi shuni ko‘rsatadiki, video o‘yinlar hayot va mehnat ko‘nikmalarini o‘rgatish, miya faoliyatini yaxshilash va jismoniy mashqlarni rag‘batlantirish uchun ishlatilishi mumkin.

So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, butun dunyo bo‘ylab taxminan 3,09 milliard faol video geymerlar mavjud. Bu ko‘rsatkich bor-yo‘g‘i yetti yil ichida 1 milliarddan oshgan. 2024-yilga kelib esa geymerlar soni 3,32 milliardga yetishi kutilmoqda.

Ushbu maqola orqali barcha davrlarning eng mashhur video o‘yinlari haqida ma’lumot olishingiz mumkin.

“Tetris”

1985-yilda sovet muhandisi Aleksey Pajitnov tomonidan yaratilgan jumboqli video oʻyin. Aynan ushbu o‘yinni har qanday turdagi tele va smartfonlar, shuningdek, kompyuterlarda uchratish mumkin. Shuning uchun ham ba’zilar uni barcha davrlarning eng mashhur video o‘yini sifatida baholaydi. “Tetris” klassik o‘yin bo‘lib, ko‘pchilikning nazdida, har qanday zamonaviy o‘yinlardan yaxshiroq. Dunyo bo‘ylab 202 million nusxada sotilgan.

“Tetris” geymerga noyob psixologik hayajonni taqdim etadi. O‘yin tanqidiy fikrlashni ilhomlantiradi va hatto miyani yanada samaraliroq qiladi. Olimlar ushbu o‘yin davomida inson organizmi odatdagidan kamroq glyukoza talab qilishini aniqlashgan.

“Tetris” o‘zini zamonaviy his qilish uchun grafik yangilanishlarni talab qilmaydigan abadiy dizaynga ega. Uning yaratilishi video o‘yinlardagi jumboq janriga ta’sir ko‘rsatdi va aksariyat dasturchilarni ilhomlantirdi. Shuning uchun, u haligacha sevimli o‘yin bo‘lib qolmoqda.

“Super Mario”

Ko‘pchilik “Super Mario” o‘yinini 1993-yilda suratga olingan aka-uka Mariolar haqidagi jonli-harakatli film tufayli bilishadi. O‘yin “Nintendo” kompaniyasi tomonidan yaratilgan.

Voqealar asosan xayoliy qo‘ziqorin qirolligida yuz beradi. Mario asosiy qahramon uning ukasi Luiji unga yordamchi sifatida gavdalantirilgan. Butun o‘yin Mario va Luijining qirolicha Pichni asosiy dushman – Bouzerdan qutqarish ssenariysi ustiga qurilgan, butun dunyo bo‘ylab 380 million nusxada sotilgani uning naqadar mashhur ekanining isbotidir.

O'yinni loyihalash tamoyillari vaqt sinovidan o‘tgan va bugungi kunda ham sevib o‘ynaladi. “Super Mario” tijoriy video o‘yin uchun zarur bo'lgan o'yin-kulgi va zavqlantirish darajasiga ega. O‘yinning turli xil muhitlari, qo‘ziqorinlardan tortib tungi sahnalargacha, bir-biriga juda mos. 2023-yilda premyera qilingan shu nomdagi multfilm jahon kino prokatida 1,36 milliard dollar mablag‘ “ishladi”.

“Call of Duty” (“Burch tuyg‘usi”)

“Call of Duty” 2003-yildan boshlab “Activision” tomonidan nashr etilgan video oʻyinlar seriyasi va media franshiza hisoblanadi.

Ushbu o‘yin dastlab Ikkinchi jahon urushi sahnasiga qaratilgan edi, keyinchalik zamonaviy ko‘rinishga ega bo‘ldi.

O‘yin dunyo bo‘ylab 425 milliondan ortiq nusxada sotilgan va franshiza 30 mlrd dollar foyda keltirgan. Shu bilan birga, seriyadagi o'yinlar har yili blokbaster darajasida sotuvga chiqariladi va eng ko'p sotilgan birinchi shaxs otishma o‘yinlari seriyasi sifatida Ginnesning rekordlar kitobiga kiritilgan.

“Angry birds” (“Jahldor qushlar”)

“Jahldor qushlar” 2009-yilda Finlyandiya video oʻyinlar ishlab chiqaruvchisi – “Rovio Entertainment” tomonidan ishlab chiqilgan tasodifiy boshqotirma video oʻyini, 2023-yil fevral oyida “Redning birinchi parvozi” deya qayta nomlandi.

Ushbu o’yin uzoq muddatli foyda olish potensialiga ega bo‘lgan, o‘ziga qaram qiluvchi, kulgili uslub va arzon narx kombinatsiyasidan foydalangan holda muvaffaqiyatga erishganligi uchun tanqidchilar tomonidan ham e‘tiroflarga sazovor bo‘lgan. O‘yinning mashhurligi shaxsiy kompyuterlar va o‘yin pristavkalari uchun “Angry Birds” o‘yinlarining chiqarilishiga olib keldi, o‘yin qahramonlari ishtirokida 2016 va 2019-yilda ikkita to‘liq metrajli multfilm yaratildi. “Jahldor qushlar” 2022-yil aprel holatiga ko‘ra barcha platformalarda, jumladan, maxsus nashrlarda besh milliarddan ortiq yuklab olingan.

2022-yilda “Rovio”ning yillik daromadi 317,7 million yevroni tashkil etib, asosan “Angry birds” o‘yini ortidan keladi.

GTA

“Grand Theft Auto” Devid Jons va Mayk Dailli tomonidan yaratilgan sarguzashtli oʻyinlar seriyasidir. U “Rockstar Games” tomonidan nashr etilgan. Seriyaning nomi Amerika Qo‘shma Shtatlaridagi avtomashinalarni o‘g‘irlash ma’nosini anglatadi.

Grand Theft Auto seriyasidagi birinchi o‘yin 1997-yil noyabr oyida MS-DOS va “Windows” uchun chiqarilgan, 1998-yilda “PlayStation”ga va 1999-yilda “Game Boy Color”ga ko‘chirilgan. 2020-yil holatiga ko‘ra, seriya yettita mustaqil nom va to‘rtta kengaytirilgan to‘plamdan iborat. Ushbu o‘yin butun dunyo bo‘ylab 405 milliondan ortiq nusxada sotilgan.

Ushbu video o‘yin ko‘pincha tortishuvlar markazida bo‘lib kelgan, ayniqsa, uning zo‘ravonlik mazmuni bilan bog‘liq. Biroq aynan shu omil GTA’ni tarixdagi eng ko‘p muhokama qilinadigan franshizalardan biriga aylantirdi.

“Counter Strike”

Ushbu o‘yin haqida bilmagan inson bo‘lmasa kerak. “Counter Strike” video o‘yinlar mashhurligi cho‘qqisiga yaqin bo‘lgan va barcha davrlarning eng yaxshi kompyuter o‘yinlaridan biri sifatida tan olingan, haqiqiy eski maktab, original gangster o‘yini hisoblanadi.

O‘yin yaratilganidan beri o‘zining asosiy, minimalistik qurolli ko‘rinishini saqlab qoldi va o‘z dolzarbligini saqlab qolish uchun doimiy o‘zgarishlarga muhtoj emas. CS “Windows”, “macOS”, “Linux”, “PlayStation”, “Xbox” platformalarida mavjud bo‘lib, kiber sportchilar o‘rtasida Jahon chempionati ham o‘tkaziladi.

“Minecraft”

“Minecraft” bu 2011-yilda “Mojang Studios” tomonidan yaratilgan sendboks o‘yini bo‘lib, Markus Persson tomonidan “Java” dasturlash tilida yaratilgan. Bir nechta dastlabki xususiy test versiyalaridan so'ng, u birinchi marta 2009-yil may oyida ommaga e’lon qilindi va 2011-yil noyabr oyida to‘liq versiyada chiqarildi. “Minecraft” tarixdagi eng koʻp sotilgan video oʻyin boʻlib, 2021-yil holatiga koʻra 238 million nusxadan ortiq sotilgan va oylik faol oʻyinchilar soni 140 millionga yaqin. U bir nechta platformalarga koʻchirilgan.

“Minecraft”da o‘yinchilar deyarli cheksiz relyefga ega bo‘lgan blokli, protsessual tarzda yaratilgan, uch o‘lchovli dunyoni kashf etadi hamda xomashyo, hunarmandchilik asboblari va buyumlarini kashf etishlari, shuningdek, qazib olishlari, shuningdek, inshootlar va mashinalar qurishlari mumkin. Tanlangan o'yin rejimiga qarab, o'yinchilar dushman to'dalarga qarshi kurashishlari, shuningdek, xuddi shu dunyodagi boshqa o'yinchilar bilan hamkorlik qilishlari yoki ularga qarshi raqobatlashishlari mumkin.

"Minecraft" bir nechta mukofotlarni qo‘lga kiritgan va keyinchalik eng buyuk video o‘yinlardan biri sifatida e'tirof etilgan. Ijtimoiy tarmoqlar, parodiyalar, moslashuvlar, tovarlar va yillik “Minecon” konvensiyalari o‘yinni ommalashtirishda muhim rol o‘ynadi. 2014-yilda “Mojang” va “Minecraft” intellektual mulki “Microsoft” tomonidan 2,5 milliard AQSh dollariga sotib olingan.

Ushbu ro‘yxatni PUBG, PES, FIFA va Dota singari o‘yinlar bilan davom ettirish mumkin, biroq yuqorida qayd etilgan video o‘yinlar geyming sanoatida tub burilish yasay olgan.

Foydali jihatlari ko‘p bo‘lishiga qaramasdan video o‘yinlarga qaramlik ijtimoiy va jismoniy salomatlikka salbiy ta’sir ko‘rsatadi, qimmatli vaqtni “o‘g‘irlaydi”. Shu sababli, har narsada me’yor bo‘lgani ma’qul.

• Lifestyle
• Video o'yinlar