37°
Kechasi 24°
Ayni kunlarda Yevropada maymunchechak kasalligi tarqalmoqda. Biz u haqda nimalarni bilamiz?
Dunyoda maymunchechak infeksiyasining 80 ga yaqin holati tasdiqlangan. Bu haqda Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ma’lum qildi. Kasallik allaqachon o‘ndan ortiq mamlakatlarda, asosan Gʻarbiy Yevropa mamlakatlarida aniqlangan. Bu kasallik qanchalik xavfli va uning tarqalishiga qarshi qanday kurashish rejalashtirilmoqda?
Nemis mutaxassislarining aytishicha, bu maymunchechakning qit’adagi eng yirik epidemiyasi. Biroq, olimlar hozircha tashvishga sabab yo‘qligini ta’kidlashmoqda.
Ushbu noyob zoonotik virusli infeksiya kontakt va havo tomchilari, shu jumladan turli hayvonlardan odamlarga yuqadi.
Ko‘pgina hollarda uning inkubasiya davri 6 dan 16 kungacha davom etadi, ammo 21 kungacha cho‘zilishi mumkin. Infeksiyalangan odamlarda isitma va toshma paydo bo‘lib, og‘riqli qichishish kelib chiqadi. Og‘ir kasallik xavfi bolalarda, homilador ayollarda va immuniteti zaif odamlarda kuzatiladi. Ko‘pincha kasallik juda yengil shaklda davom etadi va ikki-uch hafta ichida yo‘qoladi. Maymunchechakdan o‘lim darajasi 1 dan 10 foizgacha.
Maymunchechakdan kasallanish bo‘yicha Yevropadagi birinchi holat joriy yilning 7 may kuni endemik bo‘lgan Nigeriyadan Angliyaga qaytgan odamda aniqlangan.
O‘shandan beri Portugaliyada 14 ta, Ispaniya esa 7 tani holat tasdiqlagan. Qo‘shma Shtatlar, Shvesiya va Fransiyada ham bittadan holat qayd etilgan. Italiyada ham bitta holatni aniqlangan va yana bir nechtasi gumon qilmoqda.
Los-Anjelesdagi Kaliforniya universitetining epidemiologiya professori Ann Rimouinning aytishicha, Afrikadan tashqaridagi holatlardagi g‘ayrioddiy o‘sish virusning tarqalishi yoki o‘zgarishining yangi usullarini ko‘rsatishi mumkin. Uning angliyalik hamkasbi qo‘shimcha qildi:
“Bu COVID kabi umummilliy epidemiyaga olib kelmaca-da, lekin bu jiddiy kasallik va uni jiddiy qabul qilish”, – deydi London gigiyena va tropik tibbiyot maktabi xalqaro sog‘liqni saqlash professori Jimmi Uitvort.
“2017 yildan beri Nigeriyada 558 ta maymunchechak kasalligi qayd etilgan. O‘lim holatlari o‘n foizdan kam. Umuman olganda, kasallik yengil, ammo o‘nta holatdan birida o‘lim ehtimoli bilan og‘ir kechishi mumkin”, – dedi Nigeriya kasalliklarini nazorat qilish markazi rahbari Ifedayo Adetifa.
Yevropa mamlakatlarida aniqlangan holatlar JSST mintaqaviy byurosi tomonidan atipik, deb ta’riflangan, chunki kasallik haqida butun dunyo gapirishni boshlaganidan beri Afrikada faqat bitta holat bo‘lgan. Tashkilot shuningdek, infeksiyalarning aksariyati jinsiy aloqada bo‘lgan bir jinsli erkaklarda sodir bo‘lishini ta’kidladi.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti chechakka qarshi vaksinalar maymun chechakka qarshi 85 foiz samarali ekanligini tasdiqlaydi. Shunday qilib, Buyuk Britaniyada kasallar bilan yaqin aloqada bo‘lganlar allaqachon emlanmoqda. Ispaniya rasmiylari esa minglab dozadagi vaksinani sotib olishni rejalashtirmoqda.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
