37°
Kechasi 24°
Bugungi axborot davrida ko‘plab yangidan yangi atamalar paydo bo‘lmoqda yoki eski atamalar ijtimoiy tarmoqlarning rivojlanishi natijasida qayta yuzaga chiqmoqda. Internetda turli xil memlarga sabab bo‘lgan bu atamalardan biri hisoblangan zumerlar haqida gaplashsak.
Zumerlar aslida 1997-2010-yillarda tug‘ilgan shaxslar kogortasi bo‘lib ilmiy tilda Z avlod deyiladi. Z (zed) avlod Alfa avloddan oldingi, Millennials avloddan keyingi avlod bo‘lib, asosan X avlodlarning farzandlari hisoblanishadi. Avlodlar haqida gap ketar ekan, har biri haqida qisqacha ma’lumot berib o‘tsak. X avlod 1965-1980-yillarda tug‘ilgan shaxslar. Millennials 1990-2000-yillarda tug‘ilganlar. Alfa avlod esa 2010-2020-yillarda tug‘ilgan insonlar kogortasi hisoblanadi.
Yoshligi internet va axborot davrining dastlabki bosqichiga to‘g‘ri keladigan Z avlod xalq tilida internet avlodlar yoki zumerlar deyiladi. Aynan gadjetlarning ekran ta’siri yosh bolalarga qaraganda zumer o‘smirlarda ko‘proq namoyon bo‘ladi. Ushbu avlod davrida spirtli ichimliklar iste’mol qilish qolganlarga nisbatan kamroq qayd etiladi. Ammo psixotropik dorilar iste’moli borasida bunday deyish qiyin. Shu sababli Z avlodda ruhiy salomatlik bilan bog‘liq muammolar ko‘p kuzatiladi.
Shuningdek, ularda uyqusizlik, aqli zaiflik va psixatrik kasalliklar ko‘proq qayd etiladi. Butun dunyo bo‘ylab zed avlod vakillari elektron qurilmalarga ko‘proq vaqt sarflaganlari uchun kitob mutolaa qilishdan uzilib qolishgan.
Zumerlar so‘zlashuv tili yuqori darajada ijodkorlikka ega. U doimiy ravishda yangilanib, trend va zamonga moslashadi. Zumerlar faol ravishda mem, qisqartma, ingliz tilidan olingan, va hatto o‘ziga xos so‘z hamda iboralarni o‘ylab topishadi. Zumerlar boshqa avlodlarga qaraganda boshqa tillardagi noodatiy so‘zlardan ko‘p foydalanishadi.
Quyida zumerlar ko‘p foydalanadigan so‘zlar va ularing ma’nolarini ko‘rib chiqsak:
Krinj (cringe) – uyat yoki noqulaylik;
Xayp (hype) – shov-shuv;
Troll – ijtimoiy tarmoqlar orqali kimnidir keskin masxara qilish;
Rofl – hazillashish, kulish;
Mem – hazil rasmlar.
Zumerlarning so‘zlashuv tili turli ijtimoiy tarmoqlar – TikTok, Instagram, YouTube, X, Snapchat, Discord sababli shakllanadi. Boshqa avlodlarga qaraganda Z avlodlar ushbu platformalarda ko‘proq vaqt o‘tkazadilar.
Shuningdek, zumerlar so‘zlashuv tili zamonaviy pop madaniyatga ham jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Ular ishlatayotgan iboralar musiqa, kino, adabiyot va reklamaga o‘rnashib oladi. Albatta, hozirgi zamon tendensiyalarida qolishni istagan kompaniyalar yosh avlod e’tiborini jalb qilish uchun ushbu yangi tilga moslashishlari kerak bo‘ladi.
Kattalar ham zumerlar so‘zlashuv tilini o‘zlashtirishi mumkin. Buning uchun ular ham ko‘proq ijtimoiy tarmoqlarda vaqt o‘tkazishi, trenddagi mem va videolarni ko‘rishi kerak bo‘ladi.
Maqola muallifi Yo‘ldoshboy Ro‘zmatov
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
