Kembrij universiteti olimlari hayot bo‘lishi mumkinligi taxmin qilinayotgan ekzosayyoralarning yangi sinfini kashf etdi. U “Hycean” nomini oldi. Bunday sayyoralar atmosferasida vodorod hukmronlik qiladi va ularning yuzasi okeanlar bilan qoplangan.

An’anaga ko‘ra, hayot Yerga juda o‘xshash sayyoralarda topilishi mumkin, deb ishoniladi. Biroq, Kembrij universiteti astronomlari uni Neptunga o‘xshash, faqat kichikroq o‘lchamdagi ekzosayyoralarda topish mumkinligiga ishonchlari komil. Bunday sayyoralarda inson hayoti uchun yaroqsiz bo‘lgan yuqori harorat va bosimlar mavjud bo‘lishi mumkin, ammo boshqa organizmlar nazariy jihatdan bunday sharoitlarga moslasha oladi.

Quyosh tizimidan 124 yorug‘lik yili uzoqlikda joylashgan “K2-18b” ekzosayyorasi yorqin misoldir. Bu sayyora Yerdan 2,6 marta katta va 8,6 marta og‘irroq, uning orbitasi potensial yashash zonasida joylashgan. Kembrij olimlari uni ancha vaqtdan beri kuzatishgan va 2019 yilda uning atmosferasida suv bug‘i topilganini ma’lum qilishdi. Muayyan ssenariylarga ko‘ra, bunday sayyorada hayotning elementlari paydo bo‘lishi mumkin.

Umuman olganda, “Hycean” sinfidagi sayyoralar massasi Yernikidan 10 barobar, hajmi esa 2,6 marta kattaroq bo‘lishi mumkin. Bunday sayyoralarda harorat selsiy shkalasi bo‘yicha 200 darajagacha yetishi mumkin. Biroq, okeanda sharoitlar yanada qulayroq bo‘lishi ehtimoli mavjud. Olimlar bunday sayyoralarning boshqa versiyalarini ham taklif qilishdi. Bular har doim bir tomonda o‘z yulduziga qaragan “Dark Hycean” tipidagi dunyolar bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, bunday sayyoraning qorong‘u tomonida hayot bo‘lishi mumkin. Sovuq “Hycean” dunyolari boshqa kichik sinf hisoblanadi, ular yulduzdan yetarli darajada nurlanishmaydi.

Olimlar “Hycean” sinfidagi sayyoralar hayot belgilarini izlash uchun eng istiqbolli joylardan biri bo‘lishi mumkinligiga ishonchlari komil, va bu nafaqat ular nisbatan keng tarqalganligi, balki ularning atmosferalarida tirik organizmlarning mavjudligi ehtimolini ko‘rsatadigan moddalarni topish mumkinligi sababli: metil xlorid va dimetil sulfid. Bu moddalar, xususan, joriy yil oxirida ishga tushirilishi kutilayotgan Jeyms Uebb teleskopini aniqlay oladi.

Ayni paytda “Hycean” sinfidagi sayyoralar ro‘yxati allaqachon tuzilgan bo‘lib, ular yaqin kelajakda o‘rganiladi. Ularning barchasi yulduzlar atrofida aylanadi – quyosh tizimidan 150 yorug‘lik yiligacha bo‘lgan masofada joylashgan mitti qizil uchqunlar.

• Astronomiya
• Koinot
• NASA
• Olimlar
• Yer