$
12060.15 UZS
-48.09
148.87 UZS
-0.23
14064.55 UZS
-104.51
31° Kechasi 18°

Xalqaro jinoyat sudining Rossiyaga qarshi “ish”i yoxud Putin javobgarlikdan qutulib qoladimi?

17:00 / 17.06.2022

Xalqaro jinoyat sudi (XJS) Prokurori Karim Xon 28 fevral kuni o‘z bayonotida Rossiyaning Ukrainaga bosqini ustidan Xalqaro jinoyat sudi tekshiruvlari olib borishini eʼlon qilgan edi. Ushbu bayonotda Ukrainada bo‘layotgan jarayonda xalqaro jinoyatlar mavjud ekanligi (agressiya, urush jinoyati va insoniyatga qarshi jinoyatlar) va ko‘plab XJSga aʼzo davlatlar (39 ta aʼzo davlat) tomonidan Rossiyaga qarshi ish ochish bo‘yicha murojaatlar kelib tushgan.

“Men Ukrainadagi voqealarni diqqat bilan kuzatishda davom etaman va yana vazminlikka va xalqaro gumanitar huquqning amaldagi qoidalariga qatʼiy rioya qilishga chaqiraman”, – degan Karim Xon.

EU’s Borrell welcomes election of Karim Khan as new Chief Prosecutor of the...

XJSning fundamental hujjati 2002-yil 1-iyulda kuchga kirgan Rim statuti hisoblanadi. Vaholanki, Ukraina Rim statutining ishtirokchi davlati emas, lekin u ikki marta Statutning 12-moddasi 3-qismiga muvofiq, o‘z hududida sodir bo‘lgan – daʼvo qilingan jinoyatlar bo‘yicha sud yurisdiksiyasini qabul qilish bo‘yicha o‘z vakolatlaridan foydalangan. Yaʼni XJS yurisdiksiyasi yuqoridagi normaga asoslanib Ukrainada o‘rnatiladi.

Rossiyaga keladigan bo‘lsak, Rossiya XJSga aʼzo davlat emas. U 2016-yilda XJSning Rossiya Qrimni anneksiya qilganligi haqidagi bayonotidan keyin o‘z aʼzoligini tugatgan. XJS Rim statutining 13-moddasiga ko‘ra, uch holatda o‘z yurisdiksiyasini amalga oshirishi mumkin:

– XJSga aʼzo davlatning xalqaro jinoyatlar sodir etilganligi to‘g‘risida Prokurorga murojaati orqali;

–  BMT ustavining VII bobi bo‘yicha Xavfsizlik Kengashi tomonidan Prokurorga yuborilishi;

–  Prokuror Rim statutining 15-moddasidagi o‘z huquqlaridan foydalangan holda.

Yuqoridagi holatlarni tahlil qilib o‘tadigan bo‘lsak, birinchidan, Ukrainaga XSJga aʼzo emas, shu sababli birinchi holat rad etiladi. Ikkinchidan, BMT Ustavining VII bobi bo‘yicha Xavfsizlik Kengashining doimiy aʼzolari hisoblangan 5 davlatning roziligi talab etiladi. Ushbu besh davlat esa Rossiya Federatsiyasi, Amerika Qo‘shma Shtatlari, Buyuk Britaniya, Xitoy Xalq Respublikasi va Fransiya hisoblanadi.

Tabiiyki, Rossiya Xavfsizlik Kengashida o‘ziga qarshi ovoz bermaydi. Ustiga ustak, Xitoy Rossiya bilan bog‘liq vaziyatlarda doimo betaraf  qolishi bilan mashhur. O‘z-o‘zidan ikkinchi holat ham rad etiladi. Ukraina uchun yagona “chiqish yo‘li” 13-moddaning 3-qismi, yaʼni XJS Prokurorining o‘z tashabbusi bilan Rossiyaga qarshi tergov ochishi bo‘lishi mumkin.

Yana bir jihatni aytib o‘tish lozimki, XJS davlatlarni emas, balki shaxslarni javobgarlikka torta oladi. Yaʼni Rossiya davlati hech qachon javobgar sifatida topilmaydi. Lekin Putin va mansabdor shaxslar javobgar deb topilishi mumkin.

Yuqoridagilardan tashqari, XJS oldida bir nechta to‘siqlar mavjud va ular jiddiy ahamiyatga ega.

Birinchidan, XJSning majburlov kuchi mavjud emas, ayniqsa, Rossiyadek qudratli davlat oldida.

Ikkinchidan, XJSning harbiy kuchi yo‘q ekanligi uning qarorlarini juda ham oddiy qog‘oz sifatida qabul qilinishiga olib keladi.

Uchinchidan, xalqaro huquqda Prezidentlarning futsional immuniteti mavjud, yaʼni Prezidentlar boshqaruv davrida ular hech qanday jinoyatga javobgar sifatida topilmaydi.

Boshqacha qilib aytganda, Putinni javobgarlikka tortish uchun kamida uning boshqaruv davri tugashi kutilishi lozim.

Maʼlumot sifatida, 2024-yilda Rossiyada prezidentlik saylovlari bo‘lib o‘tadi.

Xulosa qilib aytganda, Xalqaro jinoyat sudi Putinni aybdor va javobgar deb topguncha ancha uzoq va mashaqqatli yo‘lni bosib o‘tishi lozim.

Xushnazar Jo‘rayev
TDYU, Xalqaro huquq va qiyosiy huquqshunoslik fakulteti talabasi


Ukraina – Rossiya


														
														Tunda Ukraina 200 dan ortiq dronlar bilan Rossiyaga hujum uyushtirdi

Tunda Ukraina 200 dan ortiq dronlar bilan Rossiyaga hujum uyushtirdi

Shuningdek, Rossaviatsiya 5-oktyabr kechki paytdan boshlab Sochi, Gelendjik, Krasnodar, Yaroslavl, Kaluga, Novgorod, Tambov …
14:48 / 06.10.2025

														
														Rossiyada benzin tanqisligi kuzatilmoqda

Rossiyada benzin tanqisligi kuzatilmoqda

So‘nggi haftalarda Rossiyada benzin tanqisligi keskinlashdi.
11:32 / 06.10.2025

														
														Rossiya tunda Ukrainaga yirik havo hujumlarini uyushtirdi

Rossiya tunda Ukrainaga yirik havo hujumlarini uyushtirdi

Zaporojyega hujumlar oqibatida bir kishi halok bo‘lgan, olti kishi jarohatlangan.
13:06 / 05.10.2025

														
														Rossiya Ukrainadagi yo‘lovchi poyezdiga hujum qildi

Rossiya Ukrainadagi yo‘lovchi poyezdiga hujum qildi

“Meduza”nashri  xabar berishicha, Rossiya armiyasi Ukrainaning Sumi viloyati Shostka tumanidagi temiryo‘l vokzaliga zarba be…
16:47 / 04.10.2025

														
														“Rossiya feyk yangiliklar tarqatib, Yevropa jamoatchiligiga ta’sir ko‘rsatmoqda” – Makron

“Rossiya feyk yangiliklar tarqatib, Yevropa jamoatchiligiga ta’sir ko‘rsatmoqda” – Makron

U Putin ustidan bosimni susaytirmaslik kerakligini, zaiflik ko‘rsatish yaramasligini ta’kidladi.
11:54 / 02.10.2025

														
														Rossiyada 360 ta benzin “zapravka”lari yopildi

Rossiyada 360 ta benzin “zapravka”lari yopildi

Hukumat benzin eksportiga qo‘yilgan taqiqni 2025-yilning oxirigacha uzaytirdi
16:34 / 26.09.2025

														
														Tramp: “NATO havo hududiga kirgan Rossiya dronlari va samolyotlarini urib tushirish kerak”

Tramp: “NATO havo hududiga kirgan Rossiya dronlari va samolyotlarini urib tushirish kerak”

Bu savol unga BMT Bosh Assambleyasi doirasida Zelenskiy bilan uchrashuvi oldidan jurnalistlar tomonidan berilgan.
16:48 / 24.09.2025

														
														“Ukrainaning G‘arbsiz Rossiyani mag‘lub etish imkoniyati kam” – SBU generali

“Ukrainaning G‘arbsiz Rossiyani mag‘lub etish imkoniyati kam” – SBU generali

Vovk ta’kidlaganidek, yevropalik hamkorlar Ukraina fuqarolarining “o‘zlari o‘lishini” afzal ko‘rib, harbiy harakatlarda bevo…
11:22 / 13.09.2025

														
														Rossiya hujumida 4 kishi halok bo‘ldi

Rossiya hujumida 4 kishi halok bo‘ldi

Rossiyaning Ukrainaga tungi hujumi oqibatida to‘rt kishi halok bo‘lgani, 44 kishi yaralangani ma’lum qilindi.
09:55 / 08.09.2025

														
														Vladimir Putin: “Zelenskiy muzokaralarga tayyor bo‘lsa, biz buni Moskvada ham tashkil qilishga tayyormiz”

Vladimir Putin: “Zelenskiy muzokaralarga tayyor bo‘lsa, biz buni Moskvada ham tashkil qilishga tayyormiz”

Rossiya rahbari Xitoydagi tashrifi so‘ngida OAV vakillari bilan tashkil etilgan brifingda qatnashdi
22:05 / 03.09.2025

Bu ham qiziq

20-oktyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

20-oktyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

20-oktyabr kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, vaqti-vaqti bilan o‘zgarib turadi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqda…
15:05 / 19.10.2025
O‘zbekistonda mediatsiya tizimi takomillashtiriladi

O‘zbekistonda mediatsiya tizimi takomillashtiriladi

Qonun bilan ayrim qonun hujjatlariga qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritildi.
16:44 / 20.10.2025
Tramp AQSh tomon yo‘l olgan “giyohvand moddalar tashuvchi suvosti kemasini” yo‘q qilinganini ma’lum qildi

Tramp AQSh tomon yo‘l olgan “giyohvand moddalar tashuvchi suvosti kemasini” yo‘q qilinganini ma’lum qildi

Uning so‘zlariga ko‘ra, kema bortida “to‘rt nafar mashhur narkoterrorist” bo‘lgan.
16:00 / 19.10.2025
Toshkentda ikki advokat qo‘lga olindi

Toshkentda ikki advokat qo‘lga olindi

Toshkent shahrida xizmat mavqelaridan foydalangan holda mo‘maygina daromad topishni reja qilgan advokatlik byurosi advokati …
12:03 / 19.10.2025
Gonkongda samolyot dengizga quladi

Gonkongda samolyot dengizga quladi

Gonkong xalqaro aeroportida yuk tashuvchi Boeing 777 samolyoti halokatga uchradi. Bu haqda South China Morning Post nashri x…
09:31 / 20.10.2025
Toshkentda isitish mavsumi qachondan boshlanadi?

Toshkentda isitish mavsumi qachondan boshlanadi?

Agar besh kun davomida havo harorati ushbu ko‘rsatkichdan past bo‘lsa, ertasi kuni uylarda isitish tizimi ishga tushiriladi.
17:44 / 20.10.2025
G‘azoni qayta tiklash uchun 50 milliard dollar kerak

G‘azoni qayta tiklash uchun 50 milliard dollar kerak

Bu bir oz kamroq bo‘lishi mumkin, u bir oz ko‘proq bo‘lishi mumkin. Ammo bu mintaqaga bu juda ko‘p pul emas.
09:40 / 21.10.2025
O‘zbekistonda aholi jon boshiga ko‘rsatilgan bozor xizmatlari hajmi eng yuqori hudud qaysi?

O‘zbekistonda aholi jon boshiga ko‘rsatilgan bozor xizmatlari hajmi eng yuqori hudud qaysi?

Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yil yanvar-avgust oylari yakuniga ko‘ra aholi jon boshiga ko‘rsatilga…
13:12 / 19.10.2025
Toshkentda avtomobil YHTga uchrab, yonib ketdi

Toshkentda avtomobil YHTga uchrab, yonib ketdi

Yong‘in oqibatida jarohat olganlar bo‘lmagan.
11:04 / 21.10.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!