$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Kechasi 23°

Xalqaro jinoyat sudining Rossiyaga qarshi “ish”i yoxud Putin javobgarlikdan qutulib qoladimi?

17:00 / 17.06.2022

Xalqaro jinoyat sudi (XJS) Prokurori Karim Xon 28 fevral kuni o‘z bayonotida Rossiyaning Ukrainaga bosqini ustidan Xalqaro jinoyat sudi tekshiruvlari olib borishini eʼlon qilgan edi. Ushbu bayonotda Ukrainada bo‘layotgan jarayonda xalqaro jinoyatlar mavjud ekanligi (agressiya, urush jinoyati va insoniyatga qarshi jinoyatlar) va ko‘plab XJSga aʼzo davlatlar (39 ta aʼzo davlat) tomonidan Rossiyaga qarshi ish ochish bo‘yicha murojaatlar kelib tushgan.

“Men Ukrainadagi voqealarni diqqat bilan kuzatishda davom etaman va yana vazminlikka va xalqaro gumanitar huquqning amaldagi qoidalariga qatʼiy rioya qilishga chaqiraman”, – degan Karim Xon.

EU’s Borrell welcomes election of Karim Khan as new Chief Prosecutor of the...

XJSning fundamental hujjati 2002-yil 1-iyulda kuchga kirgan Rim statuti hisoblanadi. Vaholanki, Ukraina Rim statutining ishtirokchi davlati emas, lekin u ikki marta Statutning 12-moddasi 3-qismiga muvofiq, o‘z hududida sodir bo‘lgan – daʼvo qilingan jinoyatlar bo‘yicha sud yurisdiksiyasini qabul qilish bo‘yicha o‘z vakolatlaridan foydalangan. Yaʼni XJS yurisdiksiyasi yuqoridagi normaga asoslanib Ukrainada o‘rnatiladi.

Rossiyaga keladigan bo‘lsak, Rossiya XJSga aʼzo davlat emas. U 2016-yilda XJSning Rossiya Qrimni anneksiya qilganligi haqidagi bayonotidan keyin o‘z aʼzoligini tugatgan. XJS Rim statutining 13-moddasiga ko‘ra, uch holatda o‘z yurisdiksiyasini amalga oshirishi mumkin:

– XJSga aʼzo davlatning xalqaro jinoyatlar sodir etilganligi to‘g‘risida Prokurorga murojaati orqali;

–  BMT ustavining VII bobi bo‘yicha Xavfsizlik Kengashi tomonidan Prokurorga yuborilishi;

–  Prokuror Rim statutining 15-moddasidagi o‘z huquqlaridan foydalangan holda.

Yuqoridagi holatlarni tahlil qilib o‘tadigan bo‘lsak, birinchidan, Ukrainaga XSJga aʼzo emas, shu sababli birinchi holat rad etiladi. Ikkinchidan, BMT Ustavining VII bobi bo‘yicha Xavfsizlik Kengashining doimiy aʼzolari hisoblangan 5 davlatning roziligi talab etiladi. Ushbu besh davlat esa Rossiya Federatsiyasi, Amerika Qo‘shma Shtatlari, Buyuk Britaniya, Xitoy Xalq Respublikasi va Fransiya hisoblanadi.

Tabiiyki, Rossiya Xavfsizlik Kengashida o‘ziga qarshi ovoz bermaydi. Ustiga ustak, Xitoy Rossiya bilan bog‘liq vaziyatlarda doimo betaraf  qolishi bilan mashhur. O‘z-o‘zidan ikkinchi holat ham rad etiladi. Ukraina uchun yagona “chiqish yo‘li” 13-moddaning 3-qismi, yaʼni XJS Prokurorining o‘z tashabbusi bilan Rossiyaga qarshi tergov ochishi bo‘lishi mumkin.

Yana bir jihatni aytib o‘tish lozimki, XJS davlatlarni emas, balki shaxslarni javobgarlikka torta oladi. Yaʼni Rossiya davlati hech qachon javobgar sifatida topilmaydi. Lekin Putin va mansabdor shaxslar javobgar deb topilishi mumkin.

Yuqoridagilardan tashqari, XJS oldida bir nechta to‘siqlar mavjud va ular jiddiy ahamiyatga ega.

Birinchidan, XJSning majburlov kuchi mavjud emas, ayniqsa, Rossiyadek qudratli davlat oldida.

Ikkinchidan, XJSning harbiy kuchi yo‘q ekanligi uning qarorlarini juda ham oddiy qog‘oz sifatida qabul qilinishiga olib keladi.

Uchinchidan, xalqaro huquqda Prezidentlarning futsional immuniteti mavjud, yaʼni Prezidentlar boshqaruv davrida ular hech qanday jinoyatga javobgar sifatida topilmaydi.

Boshqacha qilib aytganda, Putinni javobgarlikka tortish uchun kamida uning boshqaruv davri tugashi kutilishi lozim.

Maʼlumot sifatida, 2024-yilda Rossiyada prezidentlik saylovlari bo‘lib o‘tadi.

Xulosa qilib aytganda, Xalqaro jinoyat sudi Putinni aybdor va javobgar deb topguncha ancha uzoq va mashaqqatli yo‘lni bosib o‘tishi lozim.

Xushnazar Jo‘rayev
TDYU, Xalqaro huquq va qiyosiy huquqshunoslik fakulteti talabasi


Ukraina – Rossiya


														
														Rossiya yana Kiyevga zarba berdi

Rossiya yana Kiyevga zarba berdi

Ukraina rasmiylariga ko‘ra, 10-iyulga o‘tar kechasi Rossiya Kiyevga dronlar va ballistik raketalar bilan zarbalar bergan.
13:02 / 10.07.2025

														
														Ukraina dronlari Ijevskdagi korxonaga hujum qildi

Ukraina dronlari Ijevskdagi korxonaga hujum qildi

Ma’lumot uchun, Ijevsk Rossiya Federatsiyasidagi Udmurtiya Respublikasining poytaxti hisoblanadi. Shahar mashinasozlik va qu…
14:42 / 01.07.2025

														
														Zelenskiy Ukrainaning Rossiya aerodromlariga hujumini tasdiqladi

Zelenskiy Ukrainaning Rossiya aerodromlariga hujumini tasdiqladi

“Bizning operatsiyamiz shtabi Rossiya hududida, ularning viloyatlaridan biridagi Rossiya Federal xavfsizlik xizmati (FSB) bo…
10:15 / 02.06.2025

														
														Rossiya Zaporoje AESdan foydalanish uchun elektr uzatish liniyasi qurmoqda

Rossiya Zaporoje AESdan foydalanish uchun elektr uzatish liniyasi qurmoqda

Bu haqda New York Times nashri Greenpeace tashkiloti hisobotiga tayanib xabar bermoqda.
12:22 / 28.05.2025

														
														Ukraina Putinning vertolyoti “dronlar hujumi markazi”da bo‘lmaganini ma’lum qildi

Ukraina Putinning vertolyoti “dronlar hujumi markazi”da bo‘lmaganini ma’lum qildi

Avvalroq, Kursk viloyatiga tashrifi chog‘ida Putinning vertolyoti dron hujumga uchragani aytilgan edi.
10:03 / 28.05.2025

														
														Rossiya qo‘shinlarini Xarkov va Sumi viloyatlari chegarasida to‘plamoqda

Rossiya qo‘shinlarini Xarkov va Sumi viloyatlari chegarasida to‘plamoqda

Sky News’ning xabar berishicha, Rossiya Xarkov viloyati bilan chegarada 50 mingdan ortiq qo‘shinlarini, jumladan, elita havo…
14:12 / 25.05.2025

														
														Rossiya Ukrainaga keng ko‘lamli havo hujumi uyushtirdi

Rossiya Ukrainaga keng ko‘lamli havo hujumi uyushtirdi

Ukraina Milliy politsiyasiga ko‘ra, tungi hujum oqibatida 15 kishi jabrlangan.
13:07 / 24.05.2025

														
														Rossiya bitim loyihasini asirlar almashinuvi yakunlangandan keyin Ukrainaga topshiradi

Rossiya bitim loyihasini asirlar almashinuvi yakunlangandan keyin Ukrainaga topshiradi

Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrovning so‘zlariga ko‘ra, Moskva “kelishuvlarning ikkinchi qismi” ustida faol ishlamo…
09:29 / 24.05.2025

														
														“Rossiya urushni davom ettirish uchun vaqtni cho‘zmoqda” – Zelenskiy

“Rossiya urushni davom ettirish uchun vaqtni cho‘zmoqda” – Zelenskiy

Uning ta’kidlashicha, Kiyev Moskvaga bosim o‘tkazish va uni “o‘z xatti-harakatini o‘zgartirish”ga majburlash uchun hamkorlar…
10:18 / 21.05.2025

														
														Putin Rossiya qo‘shinlari yil yakuniga qadar Ukraina mudofaasini yengib o‘tishiga ishonmoqda

Putin Rossiya qo‘shinlari yil yakuniga qadar Ukraina mudofaasini yengib o‘tishiga ishonmoqda

“Rossiya prezidenti Vladimir Putin rus qo‘shinlari 2025-yil oxirigacha Ukrainaning mudofaa chizig‘ini yorib o‘tib, Rossiya d…
12:38 / 19.05.2025

Bu ham qiziq

Tennis. Karlos Alkaras Uimbldon finaliga yo‘l oldi

Tennis. Karlos Alkaras Uimbldon finaliga yo‘l oldi

Londonda davom etayotgan tennis bo‘yicha “Katta Dubulg‘a” turkumiga kiruvchi Uimbldon turnirining erkaklar o‘rtasidagi bahsl…
13:13 / 12.07.2025
DXX tezkor tadbir davomida noqonuniy psixotrop moddalar savdosiga chek qo‘ydi

DXX tezkor tadbir davomida noqonuniy psixotrop moddalar savdosiga chek qo‘ydi

Farg'onadagi tadbirda kuchli ta'sir ko'rsatuvchi dori vositalarining faoliyatiga chek qo'yildi
22:54 / 12.07.2025
13-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

13-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

Kechasi 20–23 daraja iliq, kunduzgi harorat esa 35–38 daraja bo‘ladi
23:13 / 12.07.2025
Samarqandda sifatsiz qurilayotgan maktablar buzib tashlandi

Samarqandda sifatsiz qurilayotgan maktablar buzib tashlandi

Ularda rekonstruksiya ishlari sifatsiz holda amalga oshirilayotgani aniqlangan.
17:34 / 12.07.2025
Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Ammo bu mamlakat muxtoriyat maqomida bo'ladi
22:25 / 12.07.2025
Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Hozirda mazkur o‘qituvchilarga nisbatan jinoyat ishlari qo‘zg‘atilib, tergov harakatlari olib borilmoqda.
09:16 / 12.07.2025
Taxtiqoracha dovoni orqali pulli tunnel qurilishi bo‘yicha shartnoma imzolanadi

Taxtiqoracha dovoni orqali pulli tunnel qurilishi bo‘yicha shartnoma imzolanadi

Tunnel qurilishidagi asosiy murakkabliklar geologik sharoit va tog‘lik hududda ish olib borish bilan bog‘liq.
18:01 / 12.07.2025
KXDR Rossiyani Ukrainaga qarshi urushda qo‘llab-quvvatlashda davom etadi

KXDR Rossiyani Ukrainaga qarshi urushda qo‘llab-quvvatlashda davom etadi

Shimoliy Koreya rahbari Kim Chen In Rossiyaning Ukrainadagi urushini “shartsiz qo‘llab-quvvatlashini” bildirdi — bu haqda Px…
10:33 / 13.07.2025
Chiqindi xizmatlaridan qarzdor abonentlarning avgust oyidan boshlab elektr energiyasi to‘loviga cheklov o‘rnatiladi

Chiqindi xizmatlaridan qarzdor abonentlarning avgust oyidan boshlab elektr energiyasi to‘loviga cheklov o‘rnatiladi

Ushbu tartib 2025-yil 30-iyungacha bo‘lgan qarzdorliklarga tatbiq etilmaydi.
20:34 / 11.07.2025
Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Ozarbayjon rahbari bu uchrashuvni o'ta muhim deb atagan
19:59 / 12.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!