31°
Kechasi 18°
Fiziognomika – bu shunday yaxlit tizimki, muayyan insoning yuzidagi o‘zgarishlari va signalarini payqash va tahlil qilishdan iborat.
Bunda insonning yuzidagi o‘zgarishlarni ayni holatdagi yuz chiziqlariga qarab inson haqida psixologik xulosa chiqarish jarayonidir. Xulosa aniqligi birlamchi kuzatishlar yordamida sodir bo‘ladi. Bunda insoning mimika muskullariga e’tibor qaratish lozimdir.
Insonlarning muloqot jarayoni bu chuqur psixologik hodisadir. Qizig‘i shundaki, muloqot jarayonida inson 80 % axborotni jestlar (qo‘l harakatlari), pozalar, yuz ifodalari, qarashlar ya’ni noverbal signallardan foydalanadi.
Qolgan 20% bu gaplar va tovushlardan iborat. Shuning uchun ham insoni fizognomikasini bilish bu juda kerak bo‘ladigan bilimdir.
Insoni o‘zi jim turgan holatda ham yuzida psixologik signallarni turadi. Bu bilimlarni o‘rganish inson haqidagi anchagina ma’lumotlarni ochib beradi. Albatta bu bilimlar insonning asl motivlari, xulq atvoridagi bekitmoqchi bo‘lgan hatti harakatlarini ochishi mumkin.
Mashxur islomiy olim Imom Shofe’iy ham odamni yuziga qarab o‘qish “firasa” ilmi bilan shug‘ullanganlari haqida ma’lumotlar bor.
Imom Shofeiy rahimahulloh nomi bilan mashhur Muhammad ibn Idris fiqh ilmining buyuk olimi va islom huquqi maktabining asoschisidir. U asosiy diniy ilmlardan tashqari tibbiyot, firasa (fiziognomiya) va astronomiya kabi fanlarda ham yuksak natijalarga erishgan.
Firas (fiziognomiya) faniga alohida e’tibor bergan. Imom Shofe’iyning shogirdi al-Humeydiy aytadi: “Bir kuni imom bilan Makkadan chiqib, yo‘lga chiqdik. Yo‘lda biz bir kishini uchratib qoldik, u haqida imom: "Menimcha, u tikuvchi yoki duradgor", dedi. Men u kishining oldiga borib, kasbi haqida so‘radim, u: “Men duradgor edim, hozir tikuvchilik qilaman”, deb javob berdi.
Ma’lumki, fiziognomiya - bu insonning xarakteri va uning yuzi va tanasining tashqi ko‘rinishi o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘rganadigan fan.
Imomning bu ilm nazariyalarini amalda ko‘p tadbiq qilganliklari haqida ko‘plab xabarlar mavjud.
Ma’lum qilinishicha, Imom Shofe’iy bir kuni Yamanga firo ilmiga oid kitoblarni izlash uchun borgan. U yerda o‘zi uchun yetarlicha kitob to‘pladi: bir qismini sotib oldi, bir qismini ko‘chirdi.
Shahardan chiqish vaqti kelganida, u yo‘l yonidagi uyga ko‘zi tushdi, uning ostonasida peshonasi bo‘rtib chiqqan ko‘k ko‘zli bir odam turardi.
Imom undan: “Bu yerda tunni qayerda o‘tkazsam bo‘ladi?” — deb so‘radi. U: "Menda joy bor", dedi. Imom aytadilar: “Uning yuz xususiyatlari, firos ilmiga ko‘ra, yomon xulqli odam ekanligiga dalolat qilardi. Biroq oldimda saxovatli va mehmondo‘st odam paydo bo‘ldi. U menga kechki ovqat, tutatqi yubordi va otimni ovqatlantirdi.
Keyin u menga eng yaxshi xonani ajratib berdi. Shunda men firas ilmi yolg‘on gapiryapti deb o‘yladim va bu ilmga oid kitoblardan ko‘chirib olganlarimni o‘chirib tashlashga qaror qildim. Ertasi kuni ertalab yo‘lga chiqishga qaror qildim va mehmondo‘st mezbonga: "Agar Makkada bo‘lsangiz, Muhammad ibn Idrisning uyini ko‘rsatishni so‘rang", dedim. Shunda u kishi: "Men otangning xizmatkorimanmi? Yoki sendan qarzim bormidi ", dedi.
Men javob berdim: "Yo‘q".
Keyin davom etdi: “Nega to‘lamay ketyapsan? Kechki ovqat shuncha qimmat, jonivoring uchun pichan shuncha qimmat, tunash, isiriq shuncha qimmat”. U so‘raganini to‘lab, yo‘lga tushdim. Bo‘lib o‘tgan voqealardan keyin men fiziognomiya yolg‘on gapirmasligini angladim."
“Manaqib al-imom ash-Shofe’iy”
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
