$
12344.61 UZS
-82.22
149.70 UZS
2.74
14501.21 UZS
-65.52
31° Kechasi 18°

Tavsiya qilamiz. Stratosferadan yerga sakragan inson haqida eshitganmisiz?

21:02 / 20.05.2022

Avstriyalik parashyutchi 2012-yilning 14-oktyabr, yakshanba kuni 39 000 metr (!) balandlikdan o‘zini tashlagan, vertolyotdan, albatta. Tovushdan yuqori tezlikni rivojlantirib, u bir vaqtning o‘zida bir nechta rekordlarni o‘rnatgan.

Olim va mutaxassislardan iborat jamoa besh yil davomida ushbu tadbirga tayyorgarlik ko‘rdi. Bosh qahramonning ismi Feliks Baumgartner. U butun hayotini ushbu sakrashga bag‘ishlagan. Bolaligida u daraxtlarga chiqishni, eng tepasiga chiqishni yaxshi ko‘rardi. 

“Tepada bo‘lish men yoqtirgan eng yaxshi jarayondir”, – deydi Baumgartner.

16 yoshida u parashyutdan sakrashni boshladi va 43 yoshida u “qo‘rqmas Feliks” laqabli eng mashhur parashyutchiga aylandi. 

Parashyutdan sakrashning mohiyati shundaki, sportchi o‘z parashyutini imkon qadar erga yaqinroq ochadi, bu esa erkin yiqilish vaziyatini vaqtida uzaytiradi.

Hamma kutgan sakrash

Feliks stratosferadan (!) Yer tomon uchib, tovush tezligidan o‘zib ketgan. Parvoz paytida Baumgartnerda faqat himoya kostyumi va parashyut bo‘lgan. Feliksni stratosferaga ko‘targan stratostat Amerika Qo‘shma Shtatlaridagi Rosvel havo kuchlari bazasidan uchirilgan. Stratostat – bu geliy bilan to‘ldirilgan shar bo‘lib, unga maxsus gondol biriktirilgan, va bir yo‘lovchi uchun mo‘ljallangan.

U 2012-yilning iyul oyida ham 29 kilometr balandlikdan sakragan edi. U sakrash paytida soatiga 862 km tezlikka erishgan. Feliksning so‘zlariga ko‘ra, tez parvoz paytida u qo‘llarini his qilmagan.

Sportchi hayoti davomida 1500 marta balandlikdan sakrashni amalga oshirgan. 6 ta jahon rekordiga ega. 1999-yilda Baumgartner dunyodagi eng baland binolardan biri: Kuala-Lumpurdagi Petronas minoralaridan parashyutda sakragan. Shuningdek, Rio-de-Janeyrodagi Iso Masihning ulkan haykali qo‘lidan va Taypey 101 osmono‘par binosidan sakrashlarni amalga oshirgan. 

Baumgart o‘zi tan olishicha, uning hayotidagi eng dahshatli voqea Xorvatiyada 188 metr balandlikdan qorong‘i g‘orga sakrash bo‘lgan. Feliks stratosferadan sakraganidan so‘ng, professional faoliyatini yakunlagan.

Baumgartner uni ikki ssenariy kutishi mumkinligini bilar edi. Yoki u bir vaqtning o‘zida bir nechta jahon rekordlarini yangilaydi: hech kim stratosfera sharida bunchalik baland ko‘tarilmagan, hech kim bunday uzunlikka sakrashni amalga oshirmagan, sakrashda tovush tezligini hali hech kim engib o‘ta olmadi. Yoki uni fojiali yakun kutmoqda.

Stratosferadan sakrash: ehtiyotkor optimizm

Xavf juda katta edi. Feliks, masalan, parvoz paytida hushini yo‘qotishi mumkin bo‘lgan. Parashyut avtomatik ravishda ochilgan taqdirda ham, sportchi qo‘nish jarayonini boshqara olmaydi, bu esa jarohat, hatto o‘limga ham olib keladi.

1960-yilda 31,3 kilometr balandlikdan sakrab, parvozda 988 km/soat tezlikka erishgan AQSH Harbiy-havo kuchlari zobiti Jozef Kittinger sakrashga tayyorgarlik jarayonida doimo Feliksning yonida bo‘lgan va avstriyalikka barcha masalalarda maslahat bergan. Baumgartnerning rejalashtirgan rekordi haqida eshitganida, Kittinger Feliksga ehtiyotkor va optimist bo‘lish kerakligini uqtirgan.

“Ko‘pchilik balandlikka ko‘tarilishni xohlaydi, lekin ular va Yer o‘rtasida paydo bo‘ladigan tubsizlik chuqurligidan qo‘rqishadi. Bu esa meni hech qachon qo‘rqitmagan”, – degan Feliks.

Uning balandlik bo‘yicha rekordi 2014-yilning 25 oktyabriga qadar davom etdi. Google’ning top-menejerlaridan biri Alan Yustas 41 420 m balandlikdan sakrab, erkin tushish masofasi bo‘yicha ham Baumgartnerni ortda qoldirdi. Biroq, Yustas barqarorlashtiruvchi parashyutdan foydalanganligi sababli, tushish masofasi va vertikal tezlik bo‘yicha rekordlar (1321 km/soat) FAI (Xalqaro aviasiya federasiyasi) tomonidan alohida toifaga ajratilgan.

Garchi balandlikdan sakrash bo‘yicha rekord yangilangan bo‘lsa-da, Baumgartner va uning ustozi Jozef Kittinger inson nimalarga qodir ekanini isbotlashda beminnat xizmat qilgan.


Qiziqarli


														
														Bugun “Iphone” yangi qurilmalarining taqdimoti bo‘lib o‘tadi

Bugun “Iphone” yangi qurilmalarining taqdimoti bo‘lib o‘tadi

Marosimda Iphone 17 modeli ham taqdim etilishi kutilmoqda
19:36 / 09.09.2025

														
														2024-yilda dunyo millionerlari soni 2,34 million kishidan oshdi

2024-yilda dunyo millionerlari soni 2,34 million kishidan oshdi

Bu haqda Knight Frank kompaniyasining yillik Wealth Report hisobotida keltirildi.
12:45 / 08.03.2025

														
														Mumtoz Mahal kim edi va Toj Mahal nima uchun unga atalgan?

Mumtoz Mahal kim edi va Toj Mahal nima uchun unga atalgan?

Dunyoning eng buyuk me’moriy obidalaridan biri bo‘lgan va haqiqiy sadoqat, sevgining timsoli hisoblanadigan Toj Mahal o‘zini…
17:04 / 06.02.2025

														
														O‘sha tun...

O‘sha tun...

Voqeiy hikoyaO‘sha kuni qo‘shni bolalar bilan qora kechgacha o‘ynadik.
16:27 / 03.02.2025

														
														Meduza niqobi: Sitsiliyada 2000 yildan oshiq noodatiy artefakt topildi

Meduza niqobi: Sitsiliyada 2000 yildan oshiq noodatiy artefakt topildi

Italiyalik arxeologlar Sitsiliya janubidagi Agrigento provinsiyasidagi zamonaviy Likata yaqinida joylashgan qadimiy Finziade…
11:14 / 27.01.2025

														
														Ilm-fan “otalari”

Ilm-fan “otalari”

Ilm-fan otalari tarix kitoblaridagi shunchaki nomlar emas. Ular g‘oyalari bilan insoniyat sivilizatsiyasiga hissa qo‘shgan o…
12:11 / 15.01.2025

														
														Gender testlari mojarosi bilan tanilgan Iman Halif Google’da eng ko‘p qidirilgan sportchi bo‘ldi

Gender testlari mojarosi bilan tanilgan Iman Halif Google’da eng ko‘p qidirilgan sportchi bo‘ldi

Google qidiruv tizimi orqali 2024-yilda eng ko‘p izlangan mavzularni sarhisob qildi va qidiruvlarni yo‘nalishlar bo‘yicha aj…
11:22 / 12.12.2024

														
														Yaponiyada odamlarni yuvadigan kir mashina yaratildi

Yaponiyada odamlarni yuvadigan kir mashina yaratildi

2025-yil aprel oyida Osaka shahrida bo‘lib o‘tadigan Butunjahon ko‘rgazmasida insonlar foydalanishi uchun mo‘ljallangan kir …
14:41 / 23.11.2024

														
														2024-yilning eng yaxshi pishlog‘i aniqlandi

2024-yilning eng yaxshi pishlog‘i aniqlandi

“Yilning eng yaxshi pishlog‘i” nomli an’anaviy xalqaro tanlov Portugaliyaning Vizeu shahrida o‘tkazildi.
10:26 / 20.11.2024

														
														“Titanik”dagi kapitanning soati auksionda sotildi

“Titanik”dagi kapitanning soati auksionda sotildi

Henry Aldridge and Son auksion uyining xabar berishicha, “Titanik”ning 700 dan ortiq yo‘lovchisini qutqargan “Karpatiya” kem…
10:22 / 18.11.2024

Bu ham qiziq

Bugun Shavkat Mirziyoyev Toshkent viloyatining Bo‘stonliq tumaniga tashrif buyuradi

Bugun Shavkat Mirziyoyev Toshkent viloyatining Bo‘stonliq tumaniga tashrif buyuradi

Tashrif doirasida Prezident o‘qituvchi va murabbiylar bilan muloqot qiladi.
11:04 / 15.09.2025
Bugun “Nasaf” Elit Chempionlar ligasida o‘z yurishini boshlaydi

Bugun “Nasaf” Elit Chempionlar ligasida o‘z yurishini boshlaydi

Bugun, 15-sentyabr kuni Qarshining “Nasaf” klubi OFK Elit Chempionlar ligasi musobaqasidagi yurishini boshlaydi. Qarshilikla…
18:03 / 15.09.2025
Markaziy osiyoliklarga Rossiya fuqaroligini berishni to‘xtatish taklif qilindi

Markaziy osiyoliklarga Rossiya fuqaroligini berishni to‘xtatish taklif qilindi

Fikrlarga ko'ra, migrantlar oqimining ortishi Rossiya milliy xavfsizligiga tahdid solmoqda
20:59 / 14.09.2025
16-sentyabr kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

16-sentyabr kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligining xabar berishicha, 16-sentyabr kuni Toshkentda havo o‘zgari…
18:14 / 15.09.2025
15-sentyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

15-sentyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

Kechasi 17-19, kunduzi 27-29 daraja iliq bo‘ladi
22:54 / 14.09.2025
Charli Kirkni o‘ldirishda gumonlanayotgan shaxs aybini tan olmadi

Charli Kirkni o‘ldirishda gumonlanayotgan shaxs aybini tan olmadi

U tergov bilan hamkorlik qilishdan bosh tortmoqda
22:52 / 14.09.2025
Ahmadaliyevning Inouega qarshi mutlaq chempionlik jangi to‘liq davom etdi

Ahmadaliyevning Inouega qarshi mutlaq chempionlik jangi to‘liq davom etdi

Yaponiyaning Nagoya shahrida joylashgan “IG Arena” majmuasida yilning uzoq kutilgan professional boks oqshomi nihoyasiga yet…
17:18 / 14.09.2025
Farg‘onada Cobalt va Matiz to‘qnashdi

Farg‘onada Cobalt va Matiz to‘qnashdi

Bu haqda Farg‘ona viloyati IIB JXX YHXB axborot xizmati xabar berdi.
12:33 / 14.09.2025
Toshkentda yer cho‘kib, avtobus botib qoldi

Toshkentda yer cho‘kib, avtobus botib qoldi

Mazkur hodisa oqibatida yo‘lovchilar orasida tan jarohati olganlar bo‘lmagan.
12:06 / 15.09.2025
Poytaxtdagi avtobus yo‘nalishlari tutash hududlargacha uzayadi(mi?)

Poytaxtdagi avtobus yo‘nalishlari tutash hududlargacha uzayadi(mi?)

Toshkent shahar transport bosh boshqarmasi bu borada tushuntirishlar berib o‘tdi
18:25 / 14.09.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!