Tana haroratining koʻtarilishi deyarli barcha bolalarda kuzatiladi. Bunday holatda ota-onalar tana haroratining qanchaga koʻtarilganligini aniqlashi va shifokorga bola ahvolini toʻgʻri ifodalab berishlari uchun uni toʻgʻri oʻlchash juda ahamiyatli hisoblanadi. Uni toʻgʻri oʻlchashni bilib qoʻysak, nazarimizda, zarar qilmaydi.
Odatda, tana haroratining meʼyordan oshishi isitma, deb yuritiladi. Isitma alohida kasallik emas, ammo u baʼzi bir xastaliklarning alomati boʻlishi mumkin. Bola tana haroratining koʻtarilishi nafaqat oʻtkir infeksion kasalliklarda, balki ruhiy zoʻriqish (qoʻrquv, baqirish), kuchli taʼsirlanish, jismoniy harakat oqibatida ham kuzatilishi mumkin. Biroq bolada meʼyoriy holatda ham tana harorati kuniga bir necha marta oʻzgarishi mumkinligini unutmaslik lozim. Goʻdak organizmidagi yalligʻlanish bilan bogʻliq xastaliklarda yuqori tana harorati kun davomida saqlanadi. Kechki uyqu vaqtida esa biroz tushishi kuzatiladi.
Qanday koʻrsatkichlar tana haroratining oshganligini bildiradi?
• Chaqaloqlarda 37,5 darajadan yuqorisi.
• Biroz kattaroq bolalarda 37,2 darajadan yuqori koʻrsatkichlar qayd etilsa, bu tana haroratining koʻtarilganligini anglatadi.
Nima qilish mumkin?
Farzandingizning tana haroratini kuniga 2-3 martalab oʻlchashning foydasi yoʻq. Negaki, oʻlchash davomida aniqlangan turli koʻrsatkichlar organizmning infeksiyaga qarshi kurashayotganligini anglatadi va birorta bir jiddiy muammoni ifodalamaydi. Bundan tashqari, shifokorlarni ham termometrda qayd etilgan raqamning oʻzi emas, balki isitmaning qancha vaqt saqlanganligi va issiq tushiruvchi dorilardan keyin qanchaga oʻzgarganligi qiziqtiradi.
Isitmani paypaslash orqali tekshirish notoʻgʻri
Aksariyat ota-onalar bola isitmasi bor yoki yoʻqligini qoʻl kafti bilan paypaslagancha aniqlaydi. Ammo bu notoʻgʻri. Chunki insonning kaft va barmoqlari tashqi muhit havosiga mos ravishda oʻzgaradi. Issiq boʻlsa, ular isiydi, sovuq boʻlsa, soviydi. Tana haroratini faqatgina termometr bilan oʻlchash maqsadga muvofiqdir.
Tartibi qanday?
1. Bola tana haroratini oʻlchashdan oldin termometr shkalasidagi simob ustunining belgilangan yerdan pastda ekanligiga eʼtibor bering. Bir yoshgacha boʻlgan bolalarning tana haroratini rektal deb nomlanuvchi termometrda oʻlchash maqsadga muvofiqdir. Bunday termometrning boshchasi katta va yumaloqligi sabab oʻlchashda qulaylik tugʻdiradi.
2. Termometr boshchasiga vazelin yoki oʻsimlik yogʻi surtiladi.
3. Bola chap yonboshiga yotqiziladi va dumbasi biroz kerilgan holatda termometrni toʻgʻri ichakka aylanma harakatlar bilan 2-3 sm. chuqurlikda kiritiladi.
4. Bola tana haroratini uch daqiqadan kam oʻlchamaslik kerak.
5. Termometrda aniqlangan raqamlar, albatta, qogʻozga qayd etilishi lozim.
6. Shifokorga murojaat etganingizda tana haroratini oʻlchashda soʻnggi marotaba qayd etilgan raqamni va oʻlchash vaqtini aytishni unutmang.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!